كناره ‏گيري رضاخان از وزارت جنگ (1301 ش)

1392/7/15 ۰۹:۳۹

در واپسين سال‏هاي سلطنت سلسله قاجاريه، رضاخان به عنوان وزير جنگ، خود را والاترين مقام نظامي مي‏ دانست و مخالفت احدي را بر نمي‏ تافت. او مدت‏ها در صدد ادغام نظميه در قزّاق‏خانه بود ولي با مخالفت دولت‏هاي وقت مواجه مي‏شد. در اين ايام درگيري‏هايي در چند منطقه تهران روي داد كه به مرگ چند تن انجاميد. نمايندگان مجلس كه به اقدامات رضاخان سردار سپه بدگمان بودند او را عامل پنهاني اين توطئه مي‏شناختند.

در واپسين سال‏هاي سلطنت سلسله قاجاريه، رضاخان به عنوان وزير جنگ، خود را والاترين مقام نظامي مي‏دانست و مخالفت احدي را بر نمي‏تافت. او مدت‏ها در صدد ادغام نظميه در قزّاق‏خانه بود ولي با مخالفت دولت‏هاي وقت مواجه مي‏شد. در اين ايام درگيري‏هايي در چند منطقه تهران روي داد كه به مرگ چند تن انجاميد. نمايندگان مجلس كه به اقدامات رضاخان سردار سپه بدگمان بودند او را عامل پنهاني اين توطئه مي ‏شناختند. از اين رو برخي نمايندگان مجلس، در گفتارهاي خود، سخت بر سردار سپه تاختند. اين موضوع براي سردار سپه بسيار گران آمد. به همين علت براي قدرت‏نمايي به مخالفان نقشه‏اي طرح كرد و در نيمه مهر 1301ش، در سخنراني مفصل خود در وزارت جنگ، كناره‏گيري خود را اعلام نمود. پس از اين اقدام، از سوي قواي نظامي شورش‏هايي در تهران و شهرستان‏ها صورت گرفت. اين آشوب‏ها به دستور رضاخان و به منظور تفهيم اين امر به مردم و رهبرانشان بود كه قواي نظامي بايد فقط با فرماندهي رضاخان اداره شوند و هر مخالفتي با سردار سپه، مخالفت با تمام تشكيلات نظامي تلقي مي‏شود و بايد با خشونت سركوب گردد. در همين روز، چندين واحد نظامي به رژه در مقابل مجلس و مناطق حساس تهران پرداختند و خواستار بازگشت رضاخان به وزارت جنگ شدند. اين حادثه كه ماهيت حقيقي رضاخان و نيات خطرناك او را بر سياستمداران آگاه روشن مي‏ساخت، سرانجام با بازگشت دوباره به وزارت جنگ و در نهايت اخذ فرمان رياست كابينه، به ميل رضاخان در سوم آبان 1302ش، ادامه يافت.