وفات جمال‏ الدين خوانساری؛ از علمای بزرگ شیعی (1125ق)

1392/5/13 ۱۲:۲۳

جمال‏ الدين فرزند محقق خوانساري معروف به آقاجمال «محقق خوانساري» يکي از بزرگ‏ترين علماي شيعه در قرن دوازدهم هجري است. وي در بيت علم و حکمت، نشو و نما نمود و سنوات عمر خود را در اصفهان سپري نمود.

جمال‏الدين فرزند محقق خوانساري معروف به آقاجمال «محقق خوانساري» يکي از بزرگ‏ترين علماي شيعه در قرن دوازدهم هجري است. وي در بيت علم و حکمت، نشو و نما نمود و سنوات عمر خود را در اصفهان سپري نمود. آقاجمال از محضر پدر دانشمند خويش و محقق سبزواري و ديگر اساتيد اصفهان به کمالات علمي نائل آمد. وي در علم کلام، منطق، فلسفه، حکمت، فقه، اصول، تفسير و... پس از پدر، يگانه عصر خويش گشت؛ معظم‏له نيز به محقق خوانساري معروف است و با مدقق شيرواني معاصر و در يک ترازو. آقاجمال را برادري عالم و فاضل به‏نام رضي‏الدين محمد بود که با برادر در دروس علمي شريک بودند؛ هرچند شهرت آقاجمال از آقارضي بيش‏تر گشت. علامه خوانساري صاحب روضات مي‏نويسد: آقاجمال در روزگار خود رياست تدريس را به عهده داشت و از برکات انفاسش گروهي از فضلا و اعيان به عالي‏ترين مقامات علمي نائل آمدند. او دانشمندي ظريف، خوش‏طبع، نيکوچهره، جليل‏القدر و با انديشه متنفذ و بزرگوار بود و آني از اشتغال به علم غافل نبود... محصلين خويش را به درس مدام تشويق مي‏نمود و ببه آن‏ها مي‏گفت عزيزان من بدانيد در سايه پشتکار و اشتغال به تحصيل، شما از آقاجمال کم‏تر نيستيد. معاصرش شيخ حر عاملي در کتاب امل او را به‏عنوان حکيمي دانشمند و فقيهي فاضل ستوده و محدث نوري و محدث قمي نيز در آثار خود به‏دنبال جمال معنوي‏اش رفته‏اند. آقاجمال شرحي بر "شفا" و "اشارات" ابن سينا نوشت و "شرايع"، "معالم"، "شرح لمعه"، "تهذيب" و "مختصرالاصول" را نيز حاشيه زد و شرحي فارسي بر "مفتاح‏الفلاح" در ادعيه زد. آقاجمال، قرآن مجيد و صحيفه سجاديه را ترجمه نمود و شرحي نيز بر غرر و درر آمدي زد. آقاجمال حاشيه‏اي بر من لا يحضره الفقيه نيز نوشت و فصول مختار سيدمرتضي را ترجمه نمود و در اصول دين (و امامت نيز) کتابي مفيد به رشته تحرير درآورد. آقاجمال دانشمندي خوش‏ذوق، پرحافظه، خوش‏محضر و عالمي حاضرجواب بود. در فکاهيات و مطائبه کم‏نظير بود. هيچ‏گاه سخن يا مزاح کسي را به خانه نبرد. آقاجمال‏الدين خوانساري اين دانشمند نيکو صورت و نيکو سيرت در بيست و ششم رمضان‏المبارک سال ۱۱۲۵ هجري قمري به حضور مولايش شتافت. قبر او در تکيه خوانساري در تخت فولاد اصفهان واقع گرديده است.