مبانی دستور شناختی

1397/7/22 ۰۸:۱۴

دستور شناختی یک چارچوب نظری است که ساختار زبان را به مثابۀ محصول شناخت و برهم کنش اجتماعی توصیف می کند. برای یک جنبش وسیع و در حال رشد به نام زبان شناختی که به نوبۀ خود بخشی از یک سنت «نقش گراست» نقشی مرکزی بازی می کند. ایدۀ اصلی این است که دستور معنادار است (نه یک نظام صوری مستقل) و فقط در ارتباط با تأثیر مفهومی و نقش ارتباطی خود می تواند به صورت گویایی توصیف شود.

دستور شناختی یک چارچوب نظری است که ساختار زبان را به مثابۀ محصول شناخت و برهم کنش اجتماعی توصیف می کند.

برای یک جنبش وسیع و در حال رشد به نام زبان شناختی که به نوبۀ خود بخشی از یک سنت «نقش گراست» نقشی مرکزی بازی می کند. ایدۀ اصلی این است که دستور معنادار است (نه یک نظام صوری مستقل) و فقط در ارتباط با تأثیر مفهومی و نقش ارتباطی خود می تواند به صورت گویایی توصیف شود.

وقتی حوالی سه دهه پیش این دیدگاه برای نخستین بار مطرح شد، یک چالش بنیادی در مقابل سنت نظریۀ غالب به حساب می آمد.

این گفته هنوز تا حدی درست است، اما خود رشته قدری تکامل یافته است ، اکنون بسیاری از ایده ها پایه یا به صورت وسیع پذیرفته شده اند یا دست کم ارزش بررسی پیدا کرده اند. امروزه زبان شناسی شناختی انباشته از نظریه ها، روش ها، و رویکردهایی است که هیچ کدام دعوی تسلط ندارند . با این حال بینش ها و یافته های رویکردهای شناختی – نقشی تأثیر خود را به صورت روزافرونی بر دیدگاهی از زبان که توسط زبان شناسان دیگر پژوهشگران و عامۀ مردم پرورانده می شود اعمال می کنند.

این کتاب پاسخی است به نیاز معرفی یک دستور شناختی که به صورت معقولی جامع، روزآمد و در دستر باشد.

لانگاکر، رونالد، مبانی دستور شناختی، ترجمه: جهانشاه ميرزابيگی، تهران، آگاه، 434 صفحه، قطع: رقعی، بها: 50000 ریال، 1397.

منبع: میراث مکتوب