تاریخ در چنین روزی

شیخ ابوجعفر محمد بن الحسن طوسی معروف به شیخُ الطّائفه از ستارگان درخشان جهان اسلام در سال 385 قمری در خراسان به دنیا آمد. در سال 408 قمری یعنی 23 سالگی به بغداد كه مركز بزرگ علوم و فرهنگ اسلامی آن زمان بود مهاجرت نمود و تا پایان عمر در عراق ماند.

ابوعلی حسن بن حسن بن هیثم ابن هیثَم در سال 354 قمری به دنیا آمد. وی فیزیكدان بود و توصیفات او درباره‏ ی چشم انسان، مخاط خارجی، قرنیه، شبكیه و عنبیه قابل توجه است. ابن هثیم تألیفاتی درباره‏ ی هیأت، هندسه‏ ی كائنات جَو، منطق، حساب، طبّ و تشریح دارد

احمد بن عبداللَّه بن احمد بن اسحاق معروف به ابونعيم اصفهاني از محدثيني به شمار مي ‏آيد كه فقه و تصوف را با حديث توأم ساخت. برخي او را اهل تسنن دانسته ‏اند. اما به نظر شيخ بهايي و ميرمحمدحسين خاتون آبادي، نه تنها او شيعي مذهب بلكه از خُلّصين شيعه بود و از شدت تقيه، تشيع خود را از مخالفين شيعه كتمان نموده است. شاهد اين مطلب تأليفات او مي‏باشد. "تاريخ اصفهان" و "دلائل النبوة" ازجمله آثار اوست.

حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی در 29 رمضان 648 ق در شهر حلّه در عراق به دنیا آمد. سال‏های آغازین حیات وی مقارن با حملات وحشیانه ‏ی مغولان به سرزمین‏های اسلامی بود كه با تدبیر چند تن از علما از جمله پدرش، حله ازطوفان حملات مغول در امان ماند و در همان جا به رشد و نمو و تحصیلات خود ادامه داد.

امیركبیر كه پس از ورود ناصر الدین شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزیده شده بود، در ابتدا بكارگیری القاب و تعارفات بی‏معنا را در نامه‏ های اداری حذف كرد. اخذ رشوه را ممنوع نمود و جلوی اختیارات بی‏ حد و حساب و نامشروع درباریان را گرفت. برای متعادل كردن دخل و خرج مملكت، بر بیشتر وظایف و مستمری‏هایى كه اشخاص با نفوذ مانند شاهزادگان و اُمرای لشكر، بدون استحقاق از خزانه‏ ی دولت دریافت می‏ كردند، خط بطلان كشید.

پس از پایان موفقیت‏ آمیز عملیات ثامن ‏الائمه، پنج تن از فرماندهان رده بالای ارتش و سپاه، جهت تقدیم گزارش به حضرت امام خمینی(ره) فرماندهی معظم کل قوا، عازم تهران می‏شوند. به این منظور، یک فروند هواپیمای سی 130 با چهل نفر سرنشین و 27 مجروح و 32 تن از شهدای عملیات ثامن‏ الائمه از فرودگاه اهواز به مقصد تهران به پرواز در آمد.

هلاكوخان مغول در اوایل ذی‏حجه‏ ی سال 655 ق از راه كرمانشاهان عازم بغداد شد و پس از شكست طلایه داران لشكر خلیفه‏ ی عباسی از دجله گذشت و بغداد را به محاصره‏ ی خود درآورد. لشكریان خلیفه در ابتدا از ظاهر بی ‏اهمیت مغولان كه هیچ سلاح سنگینی بر تن نداشتند و سوار اسب‏های كوچك بودند خوشحال شدند. اما همین كه جنگ درگرفت، دریافتند كه حریفان آنان بیش از آن چه تصور می ‏رفت نیرومند می‏ باشند. با یك حمله ‏ی سپاه مغول، قوای خلیفه از هم پاشید و شهر به تسخیر مغولان درآمد.

حسن بن بویه ملقب به ركن الدوله دیلمی از امرای آل بویه بود. وی بر جنوب و غرب ایران حكومت می ‏كرد. آل‏بویه از مشهورترین خاندان‏های مسلمان ایران بودند كه از سال 320 ق بر بخش وسیعی از سرزمین ایران و عراق تا مرزهای شمالی شام حكومت می ‏كردند.

در آذرماه 1293 (16 محرم 1333) دورۀ سوم قانونگذاری با نطق سلطان احمدشاه قاجار گشایش یافت و مؤتمن‌الملک (میرزا حسین‌خان پیرنیا) به‌ریاست مجلس برگزیده شد.در این زمان، ایران عرصۀ رقابت شدید دولت‌های خارجی بود. طرفین جنگ ـ متحدین و متفقین ـ با تمام قوا می‌کوشیدند توازن قوا را در ایران به‌نفع خود تغییر دهند.

در عصر خلیفه‏ ی دوم برخی از استانداران و برخی از دوراندیشان مدینه لزوم انتخاب تاریخی ویژه برای مسلمانان را به اطلاع خلیفه رسانیدند. عمر بن خطاب كه دو سال و نیم از خلافت‏اش می‏ گذشت، تصمیم گرفت برای مسلمانان تاریخ ویژه‏ای ترتیب دهد. به همین جهت تعدادی از صاحب ‏نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان درباره‏ ی تدوین تاریخ اسلامی مشورت و گفت‏وگو كرد. امیر مؤمنان علی بن ابی طالب(ع) نیز كه در آن جمع حضور داشت،