تاریخ در چنین روزی

مهرداد بهار فرزند ملك الشعرا محمدتقي بهار در سال 1308 ش به دنيا آمد. از 1326 وارد عرصه سياست شد و به حزب توده پيوست. در سال‏هاي بعد به عنوان يكي از دانشجويان فعّال دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، مسؤول بخش تشكيلات سازمان دانشجويان شد. مهرداد بهار در سال 1330 به اتفاق دوستانش، بر اعضاي شوراي عالي دانشگاه شوريد كه به اخراج او از دانشگاه انجاميد.

آيت‏ اللَّه سيدمرتضي پسنديده، برادر بزرگ حضرت امام خميني، در سال 1274 ش (1313 ق) در خمين به دنيا آمد. سيد مرتضي پس از شهادت پدر، به همراه مادر و عمه خود، به سرپرستي حضرت امام مشغول بود و از ايشان نگهداري مي‏كرد و حضرت امام مدتي از محضر برادر، دروس حوزوي را آموختند.

آيت‏ اللَّه شيخ عبداللَّه مازندراني در حدود سال 1219 شمسي (1256 ق) در بار فروش مازندران به دنيا آمد و مقدمات را در زادگاهش فراگرفت. سپس به عراق مهاجرت كرد و در كربلا از محضر عالم بزرگ، شيخ زين‏العابدين مازندراني استفاده كرد. وي از آن‏جا راهي نجف اشرف شد و نزد اساتيد نامداري همچون شيخ‏مهدي كاشف الغطاء و ملامحمد فاضل ايرواني و به ويژه ميرزا حبيب‏ اللَّه رشتي به مدارج والاي علمي دست يافت به طوري كه در زمان حيات اساتيدش، در زمره مدرسان مطرح و برجسته حوزه نجف به شمار مي‏رفت.

علي اسفندياري متخلص به نيما يوشيج در دهكده يوش در مازندران به دنيا آمد. در 12 سالگي به همراه خانواده به تهران رفت و پس از مدتي زبان فرانسه و عربي را فرا گرفت. او به تشويق استادش نظام وفا سرودن شعر را آغاز كرد و بر اثر آشنايي با زبان و ادبيات فرانسه، راهي تازه در برابرش آشكار شد.

استاد رضا روزبه در سال 1300 شمسي در زنجان به دنيا آمد و تحت تعليمات عاليه پدر وعمو كه هر دو عالم و زاهد بودند قرار گرفت. با پايان تحصيلات دبيرستاني به كار تعليم و تربيت در دبستان پرداخت و استعداد عالي و روش كار بي‏نظيرش، او را در اين امر بسيار موفق ساخت.

با توجه به نيازهاي گسترده پژوهشي در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامي، مركز علمي - تحقيقاتي بنياد پژوهش‏هاي اسلامي آستان قدس رضوي در بيست و يكم آبان 1363 در مشهد مقدس آغاز به كار كرد.

جنگ جهاني اول كه از روز اول اوت 1914م به بهانه كشته شدن ولي‏عهد اتريش در شهر سارايوو، به دست يك دانشجوي صرب، آغاز گرديد تا يازدهم نوامبر 1918م به مدت چهار سال و صد روز به طول انجاميد. در اين جنگ، شانزده كشور به طور مستقيم و ده كشور به طور غيرمستقيم شركت نمودند كه در دو گروه متخاصم جاي داشتند. متحدين مركب از دُوَل مركزي اروپا شامل آلمان، امپراتوري اتريش - مجارستان كه بعدها تركيه و بلغارستان نيز به آن‏ها اضافه شدند و متفقين شامل فرانسه، بريتانيا، روسيه، بلژيك، صربستان و ژاپن كه بعدها ايتاليا، روماني، يونان، پرتغال، امريكا و چند كشور ديگر به ياري آن‏ها وارد جنگ شدند.

دكتر سيدحسين فاطمي در سال 1296 ش در نايين به دنيا آمد. در سال 1315 به همراه برادرش وارد كارهاي مطبوعاتي شد و تا سال 1324 در روزنامه باختر فعاليت نمود. وي سپس براي تحصيل در فن روزنامه نگاري عازم اروپا گرديد و دربازگشت در سال 1328، روزنامه باختر امروز را تاسيس كرد.

ملا احمد بن علي‏اكبر مراغي معروف به فاضل مراغه‏اي از علماي برجسته‏ي آذربايجان، پس از سال‏ها تحصيل در حوزه‏ي علميه‏ي نجف و بهره‏گيري از محضر اساتيد مشهوري چون شيخ مرتضي انصاري و حاج سيد حسين كوه كمره‏اي، فقيهي متبحّر در علم فقه، اصول فقه و ديگر علومِ ديني شد. وي پس از بازگشت به ايران به تدريس پرداخت و شاگردان برجسته‏اي را تربيت كرد.

سيدمحمدعلي جمالزاده در سال 1270 ش در اصفهان و در خانواده‏اي بزرگ و عالم به دنيا آمد. پدرش سيدجمال الدين واعظ اصفهاني همداني از پرنفوذترين مبلغان مذهبي دوران مشروطه بود و نقش مهمي در آن نهضت داشت.