آشنايي با ايران‌شناسان، ثروتيان

 

اديب كوشا و پركار، مرحوم استاد دكتر بهروز ثروتیان، در

۱۱ مهر سال ۱۳۱۶ در شهرستان میاندوآب زاده شد. سال ۱۳۴5 در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز نفر اول شناخته شد و مدال درجه یک علمی فرهنگ دریافت ‌کرد.

وي در سال ۱۳۵۴ موفق به دريافت مدرك دکتری زبان و ادبیات فارسي از دانشگاه تهران شد و در دانشگاه استخدام گرديد.

در سال ۱۳۵۸ از دانشگاه تبریز بازنشسته گرديد و از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۲ به همكاري با دانشگاه آزاد پرداخت. از آن پس تا پايان عمر به تصحیح غزلیات حافظ و کار بر روی تفسیر صفی‌علیشاه مشغول بود تا اينكه ۷ مرداد۱۳۹۱درگذشت.

آثار علمي

با آنكه عمده تحقیقات مرحوم استاد ثروتيان در حوزه نظامی‌شناسی بود، اما در چند زمينه ديگر نيز فعال بود: حافظ‌پژوهي، قرآن‌پژوهي، تصحيح و بازنويسي متون دشوار ادبي به فارسي امروزي. از آثار اوست:

1ـ نظامی‌شناسی: تصحیح و شرح آثار نظامی گنجه‌ای (درانتشارات توس: مخزن‌الاسرار، ۱۳۶۳؛ خسرو و شیرین، ۱۳۶۶؛ لیلی و مجنون، ۱۳۶۳؛

هفت‌پیکر، ۱۳۷۷؛ شرفنامه، ۱۳۶۸؛ اقبالنامه، ۱۳۷۹. چاپ بعدی با تجدید نظر و تصحیح و شرح مجدد در انتشارات امیرکبیر ۱۳۸6ـ ۱۳۸۷)، آیینه غیب نظامی گنجه‌ای در مثنوی مخزن‌الاسرار (۱۳۶۹)، گزیده مخزن‌الاسرار(۱۳۷۳، چاپ بعدی به نام: سایه خورشید سواران، ۱۳۸۵)، از مجموعة از ايران چه مي‌دانم: نظامی گنجه‌ای (۱۳۸۲)، خسرو و شیرین (۱۳۸۳)، لیلی و مجنون نظامی گنجه‌ای (۱۳۸۵). از مجموعة بازنویسی و تلخیص آثار نظامي: خسرو و شیرین (۱۳۸۱)، آیینه اسکندر (شرفنامه، ۱۳۸۱)، اقبال اسکندری (اقبالنامه،۱۳۸۱)، گنج رازها (مخزن‌الاسرار، ۱۳۸۲)، راز عشق در لیلی و مجنون نظامی (۱۳۸۷)، شرح مخزن‌الاسرار نظامی (۱۳۷۰ـ ۱۳۸۹)، اندیشه‌های نظامی گنجه‌ای (۱۳۷۶)، هفت افسانه خیال‌انگیز در هفت‌پیکر نظامی (۱۳۸۵)، هنر و اندیشه نظامی گنجه‌ای (مروری بر زندگی و آثار حكیم نظامی، ۱۳۸۸)، زنان افسانه‌ای در آثار نظامی (۱۳۸۹)،

2ـ حافظ‌پژوهي: غزلیات حافظ: نقد و بررسی دستنویس‌ها و نسخ علمی ـ انتقادی، مشکول‌نویسی کلمات و مقدمه و تعلیقات (۱۳۷۹)، شرح غزلیات حافظ (۴ جلد: ۱۳۸۰)، حافظ غزللرینی تورکجه یازسایدی (۱۳۸۳)، نامه‌های حافظ (۱۳۸۳)، سروده‌های بی‌گمان حافظ (۱۳۸۶)، دیوان حافظ: تصحیح نهایی از روی ۱۵ نسخه (۱۳۹۰).

3ـ عطارپژوهي: طنز و رمز در الهی‌نامه (۱۳۷۷)؛ از مجموعة بازنویسی و تلخیص آثار عطار: نقد آرزوها (الهی‌نامه، ۱۳۸۳)، مرغان صحرای عشق (منطق‌الطیر، ۱۳۸۱)، زن‍دگ‍ی و ش‍ع‍ر عطار (۱۳۸۴)، شرح راز منطق‌الطیر (۱۳۸۴)، اولیای ذکر در تذکره‌الاولیاء(۱۳۸۵).

4ـ قرآن‌پژوهي: درخت طوبی، بازنویسی و تلخیص شرح ۹۱ آیه قرآن کریم از کتاب کشف‌الاسرار (۱۳۸۱)، روایات گهربار، گزیده‌ای از تفسیر کشف‌الاسرار (۱۳۸۳)، علی(ع) در تفسیر کشف‌الاسرار (۱۳۸۶)، صفی‌علیشاه و تفسیرش (۱۳۸۹)، تفسیر صفی: تفسیر منظوم قرآن‌كریم (۱۳۹۳).

5ـ پژوهش در ادبيات كهن: بررسی فرّ در شاهنامه فردوسی (۱۳۵۰)، فرهنگ اصطلاحات و تعریفات نفایس‌الفنون (۱۳۵۲)، تصحیح جاویدان خرد (تألیف مسکویه، ۱۳۵۵)، رؤیای عشق در مثنوی گل و نوروز (۱۳۷۱)، الفبای شکل خیال در مثنوی گل و نوروز (۱۳۷۲)، قصه‌های خوب خوب: برگزیده کلیله و دمنه به زبان ساده (۱۳۷۳)، پیر طریقت گفت (سخنان خواجه عبدالله انصاری، ۱۳۷۵)، شرح ساده گلشن راز (۱۳۸۵)، شرح و نقد غزلیات شمس تبریزی (۱۳۸۷)، گزیده غزلیات سعدی (۱۳۸۷)، بازنویسی و نقد المعجم فی معاییر اشعارالعجم (۱۳۸۷)، خردنامه‌های ایران باستان (۱۳۸۸)، بشنو از نی (مثنوی معنوی به زبان ساده و کوتاه، ۱۳۸۸)، فیه مافیه: اسرارالجلالیه دیدگاههای مولانا در فقه و حکمت اسلامی (۱۳۸۹)، کشمکش زندگی در جنگل کلیله و دمنه (۱۳۸۹).

6ـ پژوهش در ادبيات معاصر: سلام بر حیدربابا (ترجمه منظوم حیدربابا یه سلام، ۱۳۷۴)، اندیشه و هنر در شعر نیما (۱۳۷۵)، صدای پای آب (نقد و بررسی اشعار سهراب سپهری، ۱۳۸۴)، شهریار مُلک سخن با منظومه فارسی سلام بر حیدربابا (۱۳۸۵)، دیوان نیر تبریزی (گزارش عاشقانه وقایع کربلا، ۱۳۸۶)، عشق پرشور شهریار و پری (۱۳۸۹)، لذت بهت‌زدگی در شعر

محمدعلی بهمنی (۱۳۸۹).

7ـ ساير آثار: بیان در شعر فارسی (۱۳۶۹)، الفبانامه فارسی برای بیگانگان به زبان اسپرانتو (‌۱۳۷۴)، فن بیان در آفرینش خیال (۱۳۸۳). در سومين سالگرد استاد، نام و يادش را گرامي مي‌داريم.

اطلاعات