استاد زبانشناسی: فرهنگستان زبان فارسی به سایر گویش ها نیز توجه کند

آژیده مقدم، استاد فرهنگ و زبان های باستانی ایران، با اشاره به ضرورتِ آموزش زبانشناسیِ ایرانی به عنوان یک درس عمومی در دبیرستان و دانشگاه های کشور، تغییر نام فرهنگستان و توجه بیشتر این نهاد به همه گویش های ایرانی را خواستار شد .

 

 

 آژیده مقدم، استاد فرهنگ و زبان های باستانی ایران، با اشاره به ضرورتِ آموزش زبانشناسیِ ایرانی به عنوان یک درس عمومی در دبیرستان و دانشگاه های کشور، تغییر نام فرهنگستان و توجه بیشتر این نهاد به همه گویش های ایرانی را خواستار شد .

آژیده مقدم با اشاره به اهمیت نهادی چون فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: هر کشوری مانند ایران با دارا بودن چنین گوناگونی فرهنگی، به نهادی برای مطالعۀ شاخه های مختلف زبانی و ادبیات بومی نیاز دارد، اما ترجیح می دهم عنوان چنین نهادی 'فرهنگستان زبان، گویش و ادب ایرانی' باشد.

 

وی تاکید کرد: «بهتر است واژه فارسی، با حفظ جایگاه ارزشمند خود به عنوان زبان ملی و آموزش عمومی، جایش را {در فرهنگستان} به واژه ای بدهد که همۀ ایرانیان و ایرانی زبانان آن را متعلق به خود و خود را پیوسته و وابستۀ دیگر شاخه های آن بدانند.»

 

مقدم بر ضرورت پویایی زبان نیز تاکید کرد و گفت: اگر زبانی بروز نشود و پویایی نداشته باشد، به تدریج، ضعیف خواهد شد و زبان های دیگر جانشین آن می شوند.

 

این استاد دانشگاه تهران، یادآور شد: «زبان، مهم ترین محمل فرهنگ و قوی ترین ابزار انتقال آن است. پایداری و پویایی زبان، ضامن پویایی فرهنگی است؛ چرا که زبان، پاسدار حافظۀ تاریخی مردمانِ یک سرزمین است. با ضعف زبان یا جانشین شدن تدریجی آن با زبان بیگانه، بی تردید، حافظۀ تاریخی ملت ضعیف خواهد شد، رابطۀ یک قوم با پیشینۀ خود کمرنگ می شود و در نتیجه، استواریِ فرهنگی دچار تزلزل خواهد شد.»

 

عضو مرکز مطالعات خلیج فارس افزود: اگر زبانی دچار رکود می شود، دلیلش ضعف نظام آموزشی و رویکرد رسانه های آن کشور است و نه ضعف زبان.

 

مقدم تاکید کرد همین که سرزمین ایران در درازای تاریخ مورد هجوم اقوام بیگانه بوده، اما هرگز زبان خود را از دست نداده است، نشانه ظرفیت های زبان فارسی برای بروزشدن و پویایی است.

 

وی ارتباط جدی تر و پیوسته فرهنگستان با رسانه ها، به ویژه رادیو و تلویزیون را خواستار شد و تاکید کرد فرهنگستان باید برای آشنا کردن مردم با گویش های ایرانی و پیوندی که این گویش ها با یکدیگر دارند، بیشتر کوشش کند.

 

مقدم در پاسخ به سوال ایرنا درباره آموزش عمومی زبانشناسی، گفت: «به گمان من، آشنا کردن دانش آموزان با تاریخ فرهنگ و زبان های ایرانی در دو سال پایانی مقطع دبیرستان در شکل گیری نوع تفکر آنها درباره زبان ملی و نیز گویش های محلی و فرهنگ های بومی مؤثر است .»

 

مقدم با اشاره به اینکه آموزش زبان باید در دانشگاه نیز ادامه یابد، افزود: «به نظر بنده حداقل دو واحد درس تاریخ فرهنگ و زبان های ایرانی برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در تمامی رشته های تحصیلی برای هر ایرانی و ایرانی زبان ضروری است. شناخت صحیح و درک پیوند با زبان، تاریخ و فرهنگ ملی مطمئنا انگیزه جوانان در پاسداری از دست آوردهای فرهنگ ایرانی را تقویت خواهد کرد.»

ایرنا