نویسنده، مترجم، فیلسوف، روزنامهنگار، طنزپرداز، فرهنگنویس، حافظ پژوه، شاعر و استاد دانشگاه ایرانی است. وی تألیفاتی در حافظشناسی و تفسیر اشعار او دارد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در قزوین گذراند. سپس در رشتهٔ پزشکی پذیرفته شد اما تحصیل در این رشته را در سال سوم نیمهکاره رها کرد (۱۳۴۳) و به همراه کامران فانی، سعید حمیدیان و قدمعلی سرامی به تحصیل در رشتهٔ ادبیات فارسی پرداخت. سپس از دانشگاه تهران فوق لیسانس کتابداری گرفت (۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲) و در مرکز خدمات کتابداری مشغول به کار شد.
از استادان وی در رشتهٔ ادبیات فارسی میتوان به سیدمنوچهر مرتضوی ،ذبیحالله صفا، مهدی محقق، سید جعفر شهیدی، پرویز ناتل خانلری، سید صادق گوهرین، ابوالحسن شعرانی و عبدالحمید بدیع الزمانی کردستانی اشاره کرد. او توفیق خود را در مسیر پژوهشهای قرآنی، مدیون کتاب قانون تفسیر و مولفش سیدعلی کمالی دزفولی میداند.
خرمشاهی یکی از قرآن پژوهان و مترجمان قرآن کریم به زبان فارسی است. فعالیتهای قرآن پژوهی وی را میتوان به سه حوزه تقسیم کرد؛ نخست کتابها و مقالههای عمومی، دوم نگارش مقالههای انتقادی و نقد ترجمههای موجود قرآن و سوم ترجمهٔ قرآن کریم. خرمشاهی قرآن را با نثری روان، امروزی و در عین حال ادبی ترجمه کردهاست. علاوه بر ترجمه و تفسیر این اثر دارای پیوستهایی شامل گفتار مترجم، مقالههایی با عنوانهای قرآن و قرآن پژوهی، تحریف ناپذیری قرآن، فهم قرآن با قرآن، کلمههای فارسی در قرآن مجید و واژهنامه است. او همچنین از اعضای هیئت علمی دانشنامه تشیع است.