جلال خالقی مطلق در ۲۰ شهریور ۱۳۱۶ در تهران متولد شد.
وی تحصیلات دبستان و دبیرستان را در تهران تکمیل کرد. با پایان یافتن دوره‌های تحصیل در مدرسه، خالقی مطلق به آلمان رفت و دوره‌های تحصیلات دانشگاهی را در آلمان گذراند. برای تحصیل در مقطع دکترا، جلال خالقی مطلق در سه رشته شرق‌شناسی، ژرمانیستیک (زبان و ادبیات آلمانی) و مردم‌شناسی در دانشگاه کلن آلمان ثبت نام کرد. زمینه پژوهشی او در رشته مردم‌شناسی، قوم مایا و سرخ پوستان بود. در رشته ژرمانیستیک، خالقی مطلق برای نخستین بار با حماسه‌ها و اساطیر آلمان و دیگر ملل به‌طور علمی - پژوهشی آشنا شد. در واقع آشنایی او با فنون بررسی اسطوره‌ها و حماسه‌ها، از حماسه‌ها و اسطوره‌های غیرایرانی شروع شد و سپس به شاهنامه رسید. موضوع رساله دکترای او، زنان در شاهنامه بوده که به زبان آلمانی نوشته شد و به زبان‌های انگلیسی و فارسی هم ترجمه شده‌است. سرانجام جلال خالقی مطلق در سال ۱۹۷۰ میلادی از دانشگاه کلن آلمان در رشته‌های شرق‌شناسی، ژرمانیستیک و مردم‌شناسی مدرک دکترا گرفت. بعد از آن، او در واحد مطالعات شرق‌شناسی در دانشگاه هامبورگ آلمان مشغول به کار شد و همچنین به مطالعه نسخه‌های خطی شاهنامه پرداخت.
از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ میلادی، جلال خالقی مطلق مشغول بررسی نسخه‌های خطی و دستنویس شاهنامه بود و محسنات و معایب هر نسخه را در نشریات مختلف گزارش می‌کرد. او در این یک دهه توانست بیش از پنجاه نسخه خطی از شاهنامه را بررسی بکند که تبدیل به شالوده کار او برای تصحیح شاهنامه شد.
مهم‌ترین دستاورد جلال خالقی مطلق، تصحیح شاهنامه فردوسی است که در هشت دفتر که طی سال‌های ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۶ در نیویورک زیر نظر احسان یارشاطر انتشار یافت. تصحیح شاهنامهٔ فردوسی، حاصل بیش از سی سال کار مداوم خالقی در گردآوری و بررسی کهن‌ترین دست‌نویس‌های شاهنامه و مقابلهٔ آنها با پیروی از روش‌های جدید تصحیح متون است. دورهٔ شاهنامهٔ خالقی در سال ۱۳۸۷ توسط مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در تهران تجدید چاپ شد.
