قافیه؛ رساله در...

در آن آمده: اصناف قوافی: بدانکه حرف روی بر دو نوع است: مقید و مطلق، مطلق روی ساکنی است که به چیزی پیوسته نگردد: ای از مکارم تو شده در جهان خبر/ افکنده از سیاست تو آسمان سپر. روی مقید بر دو نوع است: مقید مجرد، مقید به رد و مقید به قید: 1) مقید مجرد، 2) مقید بردف که بر دو نوع است: مقید به ردف اصلی و مقید زاید، 3) مقید به حرف قید. 
آغاز (افتاده):   حرکت ماقبل الف تأسیس است از این جهت آنرا ]   [ نامیده‌اند. مثال: شرف مرد به جود است و کرامت به سجود/ هر که این هر دو ندارد عدمش بِه ز وجود. 
انجام:  تکرار علامت تفضیل در اشعار فوق ایطاء جلی و عیب بزرگ قافیه است ولی اگر این تکرار پس از گذشتن بیست الی سی شعر باشد ایطاء را به فارسی شایگان گویند ولی متعارف و مشهور میان شعرای متأخرین شایگان تکرار علامت جمع است که بیش از یکبار باشد.