شرح آداب البحث

از کمال‌الدین مسعود شیروانی (و گفته شده شیرازی) رومی، که در هرات می‌زیسته و در مدرسۀ گوهرشاد درس می‌داده و همانجا 905ق درگذشته است.

از کمال‌الدین مسعود شیروانی (و گفته شده شیرازی) رومی، که در هرات می‌زیسته و در مدرسۀ گوهرشاد درس می‌داده و همانجا 905ق درگذشته است. شرح «آداب البحث»، شمس‌الدین محمد بن اشرف سمرقندی (د پیرامون 600ق یا 690ق) است. شرحی است حامل متن و بر این شرح نیز حاشیه‌هایی نگاشته شده است. متن اصلی در 3 «فصل» است: 1. فی التعریفات، 
2. فی ترتیب البحث و المناظرة، 3. فی المسائل التی ابدعتها، در 3 «مسئله». 
برای نشانی: آغاز متن اصلی: المنة لواهب العقل. هذه رسالة فی آداب البحث یحتاج الیها کل متعلم، لیکون حافظة له فی البحث من الصلالة. 
آغاز:   حمدله. صلاة. و بعد، فقد قال الامام المحقق... شمس الملة والدین محمد السمرقندی، تغمده الله... «المنة علینا» من علیه «لواهب» افضل النعم التی هو نعمة «العقل» و ذلک الواهب هو الله. 
انجام (1):   «فی الازل» و التقدیر انه «حاصل فیه» فیلزم اَن یکون کل ما لابد للواجب فی مؤثرینه فی ایجاد العالم. 
انجام (2):   ارتفاع النقیضین، و بها یحصل المقصود، کما مرّ فی الشق الاول من التردید المذکور. 
منابع دیگر:  ذریعه (3)9/920 «دیوان کمال‌الدین شیروانی»، 1037 «دیوان مسعود شیروانی»، همانجا 6/109 دو حاشیه بر این کار شیروانی؛ حاجی خلیفه 1/39 «آداب الفاضل شمس‌الدین» و کارهایی که بر این متن انجام گرفته، از آن میان همین شرح شیروانی؛ بغدادی، هدیة 2/430 شروانی؛ زرکلی 6/39 برای سمرقندی.