سلطانیه؛ دوازده مقام؛ رساله در موسیقی

از نجم‌الدین کوکبی بخارایی، موسیقی‌دان، زنده در 928ق (مداومت در اصول موسیقی 144؛ ذریعه 9/926)، که «سلطانیه» را به نام عبیدالله خان، در 915ق (نسخه‌ها 5/3898) ساخته است. در دیباچۀ نسخۀ در دست، از خود و رساله و عبیدالله نام نبرده است، جز آنکه همۀ نشانیها گواه بر آن است که این همان سلطانیه است. در مقام نهم می‌گوید: فقیر به واسطه از زبان خواجه یوسف برهان که استادِ استادِ فقیر بود و شاگرد خواجه ماهر خواجه عبدالقادر، ناقلم که... و در مقام چهارم از «شرفیه» صفی‌الدین عبدالمؤمن (د 693ق) نقل می‌کند و نیز از محمد بن محمود آملی (د 758ق). 
در 12 «مقام» و 1 «خاتمه»: مقام 1. در شرف علم موسیقی، 2. در بیان معنی موسیقی و نغمتین، 3. در تعریف نغمه، 4. در تعریف بعد و جنس و جمع و ملایمت و منافرت آن، 5. در بیان پرده‌های اصلی، که 12 بیت است، 6. در نسبت آوازها و شعبات، 7. در بیان مرکبات، 8. در تعریف نقره، تعریف ماهیت حروف، 9. در تعریف ایقاع، 10. در ادوار الضرب، 11. در تقسیم تصنیف اضافی که به حسب اجزاء از هم ممتازند، 12. اقسامی که بر حسب اصول از هم ممتازند. خاتمه در رعایت حالات و تعیین اوقات و تأثیر نغمات. 
آغاز:   حمد بی‌حد و ثنای بی‌عد حکیم کارسازی را که سازگار عشاق... اما بعد، این سطری است مشتمل بر معرفت اجزا و ارکان تصنیف و احوال و عوارض آن مرتب بر دوازده مقام. مقام اول... . 
انجام:   و بیات و دو گاه و غزال و اوج نیز همین تأثیر دارد. و هو المؤثر، و الیه المصیر. 
منابع دیگر:   نسخه‌ها 5/3898 «سلطانیه» (4 نسخه)؛ دانش‌پژوه، مداومت در اصول موسیقی ایران 144 نجم‌الدین کوکبی بخارایی؛ ذریعه (3)9/926 «دیوان کوکبی بخارایی»، همانجا 24/3 «نادره» از همو.