حقیقة النفس

از «شیخ المشایخ قطب العلماء سعدالحق و الملة والدین». به آنچنانکه بر فراز نسخه آمده و در پایان آمده است: «کتبه  محمد بن الحموی فی جواب سؤال و استدعاء داعی» پس بایستی از شیخ سعدالدین حموی، ابوالسعادات محمد بن مؤید حموی (586-650ق/1190-1252م) باشد. گفتاری است عرفانی کوتاه، دربارۀ نفس، بخشبندی نشده. 
آغاز:   بسمله. الحمد لله السدید. قوله، الشدید حوله، المجید طوله... و بعد، فلیعلم السائل عن حقیقة النفس و معرفتها و الاحوال التی یتعلق بها، و المنازل التی تترتب علیها... 
انجام:   ... لو لا اَن السائل اهل لذلک لما ابتدرت الی هذا الکلام خوفاً من تضییع الوقت. کتبه محمد بن الحموی فی جواب سئوال و استدعاء داعی. و قوله الله تبارک و تعالی و ما قدرالله حق قدره، یقتدر لذلک. تمت. 
منابع دیگر:   ذریعه، 9/447 «دیوان سعدالدین الحموی»؛ اعلام 2/972 سعدالدین حموی؛ طبقات 7/176 از همو؛ بغدادی، هدیه 2/1214؛ فهرستواره 5/3267 «اختلاف طبایع» از همو؛ نسخه‌ها، 2/1342 «لطایف التوحید» فارسی از همو، همانجا، 1792 نام چند کار او به فارسی؛ ریحانه 3/25 سعدالدین حموی؛ مرعشی 5/318 «شرح حدیث کنت کنزاً مخفیاً»، به فارسی از همو.