چهل حدیث منظوم؛ چهل كلمه؛ اربعین منظوم

از جامی، نورالدین عبدالرحمان (817 - 898ق/1414-1493م)، چهل سخن كوتاه پیامبر(ص) است، كه هر سخن به دو بیت گزارش شده و در 886ق/1481م به انجام رسیده است. با سربندهای «الكلمة الاولی، الكلمة الثانیة...» نخستین سخن: لایؤمن احدكم حتی یحب لاَخیه ما یحب لنفسه. هر كسی را لقب مكن مؤمن ـ گرچه از سعی جان و تن كاهد... دومین سخن: من اعطی لله و مع لله واجب... هركه در حب و بغض و منع و عطا ـ نبودش دل به غیر خدا... آخرین سخن: لایشبع المؤمن دون جاره. هر كه در خطۀ مسلمانی باشد از نقد و دین گرانمایه ـ كی پسندد، كه خود بخسبد سیر ـ بنشیند گرسنه همسایه.
آغاز (دیباچه):   صحیح‌ترین حدیثی را كه راویان دین و محدثان مدارس...،
آغاز (متن):   لایومن احدكم... هر كسی را لقب مكن مؤمن ـ گرچه از سعی جان و تن كاهد...
انجام:   ... بنشیند گرسنه همسایه. اربعینهای سالكان جامی ـ هست بهر وصول صدر قبول (هست بهر قبول خلق وصول صدر قبول) ـ نبود از فضل حق عجیب و غریب ـ كه بدین اربعین رسی به وصول. تمت
منابع دیگر:   ذریعه، 18/239 «گنج عظیم» كه مجموعه‌ای است از این «چهل حدیث» و «صد كلمه» نیز از همو، همانجا 15/30 «صد كلمۀ قصار علی» از همو؛ مشار، فارسی 1/216 «اربعین»: كه نشانی 3 چاپ را بدین نام داده، همانجا 3/1696 «چهل حدیث نبوی» و چند (كه بایستی صد باشد) كلمۀ قصار علی (1 چ)، همانجا 3/3381 «صد كلمۀ قصار علی» (1 چ)؛ نسخه‌ها، 2/1594 «چهل حدیث منظوم؛ چهل كلمه» (33 نسخه)، همانجا 4/2757 «چهل حدیث منظوم» 18 نسخه؛ مشار، مؤلفین 3/798؛ مشترك، 4/2307 «چهل حدیث منظوم...» (20 نسخه)؛ حاجی خلیفه 2/1037 «شرح الحدیث الاربعین» جامی و ترجمۀ تركی آن از فضولی؛ نفیسی 1/285.