تأملی بر ویژگی‌های هنری خط قرآن بایسنغری / محسن عبادی

 

یكی از اقلام معروف خوشنویسی ایران، قلم محقق است که ویژگی‌هایی چون استواری، وضوح و صلابت دارد. در این قلم از یک سو حروفِ فشرده در محدودۀ اطراف خط کرسی و «الف» و «لام»های بلند، صورتی استوار میسازد و از سوی دیگر ضرب اهنگ مورب و موازی حروف مرسل و دوایر، خط را متحرك و پویا میکند.

از دیگر ویژگی های قلم محقق وضوح و روشنی آن است؛ ویژگی ای که گویا علت نا مگذاری اش نیز بوده است. قلم محقق علاوه بر ویژگی های ذاتی شکل حروفش بسته به سبک خطاطان بزرگی چون یاقوت مستعصمی، ارغون كاملی، احمد ابن سهروردی، اسدالله كرمانی، عبدالله طباخ، احمد قره حصاری، علاءالدین تبریزی و علیرضا عباسی زیبایی و گیرایی متفاوتی دارد.

یکی از آثار شاخص کتابت شده به این قلم، قرآن معروف به بایسنغری است که تک برگها و رقعه های پراکنده آن در برخی از مجموعه های مهم جهان گسترده است. در این نوشتار فارغ از اینكه كاتب واقعی این اثر چه كسی است صفات و ویژگی های منحصر به فرد کتابت آن بررسی خواهد شد. جهت ارزیابی بهتر و سهولت در بیان، خط این قرآن از سه جنبۀ شکل حروف (مفردات)، ترکیب بندی و ارتباط مفاهیم و ترکیب ارزیابی میشود.

آستان هنر

 

دریافت مقاله

منبع: بساتین