خطاط یگانه

خوشنویسی وقتی از بند قواعد سنتی و کلاسیک خود آزاد می‌شود، تازه عطر و طعم هنر به خود می‌گیرد. یعنی از یک وضعیت نیمه صنعتی و خلاقه وابسته به مهارت کنترلی، خارج و به حال و هوای خلاقیت نزدیک می‌شود و درست در همین لحظه است که یک زبان معاصر به خود می‌گیرد.

 

ناصر نصیری: خوشنویسی وقتی از بند قواعد سنتی و کلاسیک خود آزاد می‌شود، تازه عطر و طعم هنر به خود می‌گیرد. یعنی از یک وضعیت نیمه صنعتی و خلاقه وابسته به مهارت کنترلی، خارج و به حال و هوای خلاقیت نزدیک می‌شود و درست در همین لحظه است که یک زبان معاصر به خود می‌گیرد. خوشنویسی ایرانی در کمال نگارش خود البته هنر ناب شرقی بی‌نقصی است که محتوای مفاهیم شرقی را در زیباترین شکل حفظ کرده و منتقل می‌کند؛ لیکن اگر بخواهیم ظرفیت بصری آن را مد نظر قرار دهیم دیگر آن کارکرد جذابیتی و عملکرد آنی را ندارد، برخی از استادان هنر خوشنویسی در یک همزمانی با اختلاف کم با تکیه بر مهارت‌های خود در زمینه هنرهای تجسمی دیگر سعی کردند فضا و رفتار جدیدی را از اندام و زبان خط استخراج کنند و به هنرمعاصر ایرانی هوای تازه ببخشند، نقاشیخط در میانه این تلاش‌ها ابداع شد. به جرأت می‌توان گفت، نصرالله افجه‌ای حق بزرگی گردن نقاشیخط دارد. ترکیب‌های بسیار قوی و زیبا در آثار نقاشیخط استاد افجه‌ای دیگر نه آن فرم‌های کلاسیک خوشنویسی است و نه بر تسلط حس نقاشی اجازه می‌دهد. در یک استقلال کامل هنری نو را به دنیا می‌آورد که هویتی ریشه‌دار اما مدرن دارد. نصرالله افجه‌ای در ابتدا حرکت بر مسیر ایجاد حجم در نگارش خط را از استاد خود کیمیا قلم زنجانی - استاد خط ناخنی - وام می‌گیرد ولی در ادامه با وارد کردن متریال‌های مختلف و ایجاد بعدهای جدی‌تر فضای بسیار متفاوت‌تر از دو بعد را به هنر خوشنویسی ایران وارد می‌کند و در ادامه با اضافه کردن رنگ‌های ایرانی روی فرم خوشنویسی معنای تصویری بیشتری را به اثر الصاق می‌کند همچنان که تلاش می‌کند هویت اصیل خط در فضای اثر تمام و کمال حفظ شود. در آثار نصرالله افجه‌ای حضور نقاشی و گرافیک شاید بتوان گفت هم عرض است یعنی همانقدر که ارائه‌های شعرگونه نقاشی زبان جذابی به خط می‌دهند صراحت و ایجاز گرافیک نیز در ترکیب‌بندی‌ها و شکل‌گیری پیکره کلی اثر ورود می‌کند و مخاطب را در مواجهه با فرم‌هایی مدرن قرار می‌دهد. از ویژگی‌های بارز اغلب آثار استاد افجه‌ای نقش بزرگ اتفاق است در ترکیب‌بندی کلی اثر. یعنی در آثار استاد افجه‌ای ما با حالت‌های غالب فرم خط یا نقاشی یا گرافیک روبه‌رو نیستیم اصل ترکیب‌بندی شکسته است و رفتاری که در مسیرهای چشم می‌افتد از یک آزادی آرام و شرقی برخوردار است. شاید بتوان مصداق دقیق این حرف استاد قباد شیوا را که هنر شرق غمگین نیست بلکه متفکر است در آثار استاد افجه‌ای دید. جهانی پر از معنای عرفانی عاشقانه و شعورمند در فرم‌هایی ارگانیک و اصیل با لباسی شیرین و شریف از رنگ‌های منتشر در فرهنگ ایرانی. نصرالله افجه‌ای جزو معدود کسانی است در هنر که توانسته است حال خط را با نقاشی خوب کند و معنی گریزان نقاشی را در همنشینی با خط رساتر و قابل دریافت‌تر کند.

٭ ساعت 17 روز جمعه بیست و هفتم مهرماه در فرهنگسرای ارسباران، نصرالله افجه‌ای تجلیل می‌شود.در این برنامه همچنین از غلامحسین ابراهیمی دینانی تجلیل خواهد شد و سردیس این استاد پیشکسوت فلسفه رونمایی می‌شود.

منبع: روزنامه ایران