براساس گفته مورخين ٢٣٠ سال قبل، آقا محمد خان قاجار، روز يكشنبه ۱۱ جمادي‌الثاني ۱۱۶۴ خ. همزمان با عيد نوروز در كاخ گلستان تاج سلطنت ايران را بر سر گذاشت و تهران را به عنوان پايتخت كشور معرفي كرد. 111 سال پیش، تقریبا یکسال و سه ماه پس از امضای فرمان مشروطیت ایران توسط مظفرالدین شاه قاجار، متمم قانون اساسی مشروطه در 14 مهرماه 1286 شمسی به امضای محمدعلی شاه قاجار رسید. طبق اصل چهارم این متمم پایتخت ایران تهران است.
.jpg)
دبا: براساس گفته مورخين ٢٣٠ سال قبل، آقا محمد خان قاجار، روز يكشنبه ۱۱ جمادي‌الثاني ۱۱۶۴ خ. همزمان با عيد نوروز در كاخ گلستان تاج سلطنت ايران را بر سر گذاشت و تهران را به عنوان پايتخت كشور معرفي كرد. 111 سال پیش، تقریبا یکسال و سه ماه پس از امضای فرمان مشروطیت ایران توسط مظفرالدین شاه قاجار، متمم قانون اساسی مشروطه در 14 مهرماه 1286 شمسی به امضای محمدعلی شاه قاجار رسید. طبق اصل چهارم این متمم پایتخت ایران تهران است.
از جمله فعالیت های مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی) تالیف دانشنامۀ تهران بزرگ است که تا کنون دو جلد آن مربوط به شمیرانات منتشر شده است. جلدهای اول و دوم «دانشنامه تهران بزرگ: شمیرانات» به سرپرستی دکتر علی کرم همدانی، در بخش کلیات از سی و دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان اثر برگزیده معرفی و تجلیل شده است. به مناسبت روز تهران درباره پروسه تدوین بخش تهران دانشنامه تهران بزرگ با کاظم موسوی بجنوردی ، رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی گفت و گوکردیم.
رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی دربارۀ چگونگی شروع به این کار گفت: به نظر می رسد داشتن یک دانشنامه برای یک کلانشهر می تواند بهترین شناسنامه فرهنگی و هویتی آن شهر باشد بنابراین ما در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی درباره شهرهای بزرگ و باستانی ایران مثل تهران، کرمان، مشهد، اصفهان، همدان، تبریز،شیراز، کرمانشاه و... طرحی ریختیم که بر طبق آن اطلاعات این شهرها به صورت دانشنامه تالیف شود.
کاظم موسوی بجنوردی در ادامه گفت: اول از کلانشهر تهران شروع کردیم . مدخل های چنین دانشنامه ای می تواند بسیارمتنوع باشد دربارۀ تهران این مداخل شامل مواضع جغرافیایی مانند کوهها، دره ها، دشت ها، رودخانه ها، چشمه ها، آثار و بناهای تاریخی، تاریخچۀ محلات و خیابانهای قدیمی، باغها،معماری، مکانها، شخصیت ، کتابخانه ها، مساجد، تکایا ،گورستانها و آداب و رسوم فرهنگ عامه و اقوامی که در این شهر ساکن هستند و به طور کل آنچه که به تاریخچۀ این شهر وعمران آن مربوط می شود، باز می گردد. من فکر می کنم کاری که ما دربارۀ تهران شروع کردیم یک الگو است و احتمالا اگر گشایشی حاصل شود کلانشهرهای دیگرهم این کار را شروع خواهند کرد.
رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در مورد مشکلات پیش روی مرکز گفت: مشکل ما مثل همیشه مسائل مالی است و ما از این بابت بسیار در مضیقه هستیم این مرکز بزرگترین کتابخانۀ تخصصی و پژوهشی کشور را داراست و کتابخانۀ آن در قریب یک میلیون جلد کتاب دارد و بیشتر اساتید برجسته در رشته های مختلف علوم انسانی عضو شورای عالی علمی این مرکز هستند ولی بودجه ای که در سالهای گذشته به ما تعلق می گرفت بسیار کمتر از هزینه های ما بود و امسال هم تقریبا این بودجه را قطع کرده اند و ما الان به شدت در تنگنای مالی قرار گرفته ایم و خیلی از نویسندگان خود را به دلیل عدم پرداخت حق التالیف از دست داده ایم . نوشتن دانشنامۀ تهران بزرگ هم بیشتر متکی به کمک شورای شهر تهران است به هر حال ما مصمم هستیم که این کار را دنبال کنیم الان دو جلد از این دانشنامه تحت عنوان دانشنامۀ شمیرانات منتشر شده و دو جلد دیگر آن در حال ویرایش است که امیدوارم امسال یا بهار سال آینده چاپ شود.
موسوی بجنوردی در پایان افزود: امیدوارم امروز که روز تهران است آغازی برای شکوفایی این مرکزو تسریع در روند تدوین دانشنامه تهران بزرگ باشد.زیرا همانطور که گفتم اگر ما در نوشتن این دانشنامه موفق شویم مسئولین همۀ شهرهابه فکر نوشتن دانشنامه ای برای شهر خود می افتند و ما نیز آنها را از نظر علمی کمک خواهیم کرد. من از همۀ کسانی که در این راه به ما یاری می رسانند، از اعضای محترم شورای شهر تهران، شهرداری های تهران به ویژه شهردار منطقه یک و همه عوامل شهرداری سپاسگزاری می کنم. از همۀ استادانی که درتالیف دانشنامۀ تهران بزگ با ما همکاری کردند به ویژه دکتر همدانی که مدیریت و سرویراستاری دانشنامۀ تهران بزرگ را بر عهده دارد، سپاسگزارم.