درگذشت "توماس كارلایل" نویسنده و متفكر انگلیسی (1881م)

توماس كارْلایل نویسنده انگلیسی در سال 1795 در اسكاتلند متولد گردید و پس از دروس مقدماتی برای ادامه تحصیل به دانشگاه ادینبورو رفت. وی ضمن تحصیل، به فراگیری زبان آلمانی پرداخت و به نظرات فلاسفه و اندیشمندان آلمانی علاقه ‏مند گردید به طوری كه آثاری نیز از "گوته" نویسنده بزرگ آلمانی، به زبان انگلیسی ترجمه نمود. وی طی سال‏های بعد، آثار متعدد دیگری انتشار داد و به شهرت دست یافت. وی در كتاب خود با عنوان چارتیسم، ضمن تشریح اوضاع بسیار دشوار زندگی طبقه كارگر انگلیس، با شهامت تمام، طبقه ثروت‏مند و مرفه و بی ‏اعتنائیشان به طبقه فقیر را مورد سرزنش قرار داد. كارلایل بر این عقیده بود كه كارگران نباید به عنوان ابزار كار به شمار آیند بلكه آنها چون، توانایى‏های خود را در راه تولید به كار می‏گیرند باید از بهره كار و صنعت خود سود برند. كارلایل در سرگذشت و نقد ادبی نیز آثار گرانبهایى انتشار داد و در راه معرفی قدرت سران و بزرگان و پیشوایان كشورها كه در نظر او مظهر قدرت آسمانی هستند تلاش كرد. وی در این مسیر، كتاب قهرمانان را درباره بزرگان نگاشت كه به سبب اندیشه و قدرت بی‏نظیر وصف، اثری برجسته به شمار می‏ آید. كارلایل در این اثر، برتری ارزش مسائل جاودانی روح را بر بی‏ایمانی و شك و تردید به اثبات می‏ رساند. وی كه تحت تأثیر فرهنگ و تمدن اسلامی قرار گرفته و با قرآن نیز آشنایى پیدا كرده بود درباره این كتاب آسمانی می ‏نویسد: "قرآن صدایى بی‏واسطه از قلب هستی است و مردم باید به آن گوش فرا دهند و اگر به چنین كلامی گوش ندهند، شایسته نیست به كلام دیگری اعتنا نمایند." توماس كارلایل به واسطه حمله شدید به فریب‏كاری، ریا و دروغ و علاقه ‏اش به دموكراسی و اعتقاد به قدرت فردی و قهرمانی به ویژه پیشوایان نیرومند، نویسنده‏ ای ممتاز به شمار می ‏آید. در سراسر آثار وسیع كارلایل، تمایل به تغزل، قدرت تفكر و نیروی طنز و نوعی پیشگویى، حتی در تاریخ‏نویسی دیده می‏شود. در نظر كارلایل، بشر زندگی می ‏كند، زیرا به چیزی معتقد است. حتی در سراسر تاریخ، نشانه‏ هایى از قدرت خدایى به چشم می‏خورد كه از نظر بشر ناپیداست. این قدرت الهی در وجود معدودی از افراد بشر و در روح‏های برتر تجلی می‏كند و به آنان، رسالت راهنمایی دیگران داده می‏شود. از دیگر آثار كارلایل می‏توان به انقلاب فرانسه، گذشته و حال، رمان سارتور ریسارتْسْ و یادبودها اشاره كرد. توماس كارلایل سرانجام در 86 سالگی در 5 فوریه 1881م درگذشت.