رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در آئین تجلیل از عبدالکریم جربزهدار، مدیر نشر اساطیر فرهیختگی، جسارت، مدیریت و مثبت‌ا‌ندیشی را از ویژگی‌های این ناشر دانست و تاکید باید برای خطری که نشر را تهدید می‌کند فکری کرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در آئین تجلیل از عبدالکریم جربزهدار، مدیر نشر اساطیر فرهیختگی، جسارت، مدیریت و مثبت‌ا‌ندیشی را از ویژگی‌های این ناشر دانست و تاکید باید برای خطری که نشر را تهدید می‌کند فکری کرد.
آئین تجلیل از عبدالکریم جربزهدار، مدیر نشر اساطیر و رونمایی از کتاب «کریمانه» عصر دوشنبه (20 آذر‌ماه) با حضور غلامعلی حداد عادل؛ رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سید‌محمد مجتبی حسینی؛ معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید غلامی‌جلیسه؛ مدیرعامل موسسه خانه کتاب، محمود آموزگار؛ رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان، کامران فانی؛ عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سیدفرید قاسمی؛ پژوهشگر و نویسنده، حسین کیائیان؛ مدیر انتشارات چشمه، جمشید کیانفر؛ نویسنده و پژوهشگر، محسن ناجی؛ معاون پژوهشی آستان قدس رضوی و نصراله حدادی؛ نویسنده و پژوهشگر در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.
حداد عادل در این آیین با اشاره به جریان آشنایی خود با جربزهدار؛ مدیر انتشارات اساطیر، درباره شخصیت این پیشکسوت حوزه نشر گفت: چند خصوصیت از جربزهدار را در طول چند دهه آشنایی وجدان کردم و معتقدم که نخستین و مهم‌ترین ویژگی او فرهیختگی است که مقدمه‌های این ناشر بر کتاب‌های متعدد نشان از این ویژگی دارد. جربزهدار قطع نظر از ناشر بودن، یک فرهنگ‌مرد است و ذهن بازی دارد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه به نثر فارسی دلنشین، صحیح و فصیح مدیر نشر اساطیر اشاره کرد و ادامه داد: نثر جربزهدار برای من یادآور سبک ایرج افشار است. قلم جربزهدار نشان دهنده نگاه او به مسایل فرهنگی است. مدیر نشر اساطیر علاوه بر ذوقی که در انتخاب کتاب دارد به تحقیق و پژوهش نیز توجه ویژه‌ای نشان داده است. کتاب «تعبیرات عرفانی از زبان عطار نیشابوری» به عنوان یک از آثار این ناشر نشان از این علاقه دارد.
جربزهدار به گذشته نگاه کرد
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در بیان دیگر ویژگی‌های مدیر نشر اساطیر گفت: هویت‌دار بودن کار انتشاراتی دیگر ویژگی این فعال حوزه نشر است. عمده کتاب‌هایی که چاپ کرده جنبه بازچاپ داشته که ذوق، علاقه و عشق می‌خواهد که خاص جربزهدار است. زمانی که همه چشم به آینده داشتند، جرأت کرد، به پشت‌سرش نگاه کند که تاکیدی بر اهمیت بسیاری از مسایل فراموش شده است.
حداد عادل با اشاره به تدوین مقاله 90 صفحه‌ای درباره اقبال گفت که یکی از منابع تدوین این مقاله کتاب مجتبی مینویی است که جربزهدار آن را بازچاپ کرده و با فصل‌های جدید وارد بازار شده است. کار جربزهدار مانند صید ماهی است.
به گفته این نویسنده اهتمام، پشتکار، مدیریت مثبت‌ا‌ندیشی در سخت‌ترین شرایط و امید‌دادن به دیگران و همچین سخاوت از دیگر ویژگی‌های مدیر انتشارات اساطیر است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تاکید بر اهمیت نقش ناشران در عرصه فرهنگ گفت: تکریم یک ناشر نشان بلوغ فرهنگی است. متوجه نیستیم که سهم ناشر در گسترش فکر و فرهنگ کمتر از سهم مولفان نیست.
نشر ایران در خطر است
حداد عادل با اشاره به مشکلات حوزه نشر ادامه داد: نگرانی عمیق خودم را از خطری که صنعت نشر ایران امروز با آن مواجه است را اعلام می‌کنم. با هر ناشری که روبرو می‌شوم از گرفتاری و تنگی مجال و معیشت گله دارد. احساس می‌کنم صنعت نشر ایران در خطر است که البته دلایل متعددی دارد. امثال بنده وظیفه داریم این نگرانی را مطرح و بالاتر از آن برای آن چاره‌اندیشی کنیم. باور دارم اگر ناشر در ایران از بین برود و صنعت نشر صدمه ببیند واسطه انتقال دانش و فرهنگ از نویسندگان و مولفان به جامعه نابود می‌شود و ارتباط محقق و پژوهشگر با جامعه قطع می‌شود که خطر بزرگی به حساب می‌آید؛ به‌عبارت دیگر جایگاه ناشر را باید به درستی شناخت و دولت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوه قضاییه، مجلس شورای اسلامی و ارگان‌ها و نهادهای فرهنگی باید این خطر را احساس کنند.
این پژوهشگر حوزه زبان و ادب فارسی در پایان سخنرانی خود با قرائت چند بیت از چند دهه تلاش فرهنگی عبدالکریم جربزهدار تجلیل کرد.
نفس صنعت نشر به شماره افتاده است
حسین کیائیان، مدیر انتشارات چشمه در ادامه این مراسم با اشاره به 34 سال آشنایی با مدیر انتشارات اساطیر گفت: جربزهدار صدها کتاب قابل توجه منتشر کرده است و نشر آثار او با شیب آرامی در طی سال‌ها ادامه پیدا کرد. معتقدم که جربزهدار توانست جالی خالی‌ای را در نشر کشور پُر کند.
به گفته این فعال حوزه نشر فعالیت جربزهدار نیاز جامعه به کتاب‌هایی که بخشی از هویت جامعه به آن وابسته است را پاسخ داد. جربزهدار برای ناشران تازه‌کار الگوست.
کیائیان با اشاره به تاثیر شایعه بر قیمت کاغذ گفت: هفته گذشته ایجاد شایعه بر فضای بازار نشر، موجب افزایش 30 تا 40 درصدی قیمت کاغذ و صدمات شدید به ناشران شد. وقتی شمارگان کتاب به 200 نسخه رسیده علاوه بر ناشر فلک‌زده، مولف هم که چندین سال زحمت کشیده هیچ بهره‌ای از نشر کتاب نخواهد برد. نشر کتاب، به‌مثابه فروش یخ در شهر سردسیر در زمستان است. معتقدم نفس‌های صنعت نشر به شماره افتاده است.
هزار باده ناخورده در رگ تاک است
سیدفرید قاسمی در ادامه این برنامه گفت: جربزهدار شم اقتصادی زبانزدی دارد و اگر در مشاغل دیگری فعالیت می‌کرد به یقین امروز یکی از ثروتمندان طراز اول کشور بود؛ اما دلبستگی فرهنگی او و دلسپردگی به پدرپیشگی موجب شد انس با اهل قلم و کتاب را ترجیح دهد و از همنفسی با تاجران صرفنظر کند.
این پژوهشگر با اشاره به جریان شکل‌گیری انتشارات اساطیر افزود: در 31 سالگی شرکت انتشارات اساطیر را تاسیس کرد و امروز اساطیر 35 ساله است. بیشتر عمر جربزهدار با اساطیر گذشته است. انتشارات اساطیر تاریخ پرفراز و فرودی دارد و روزگار عسرت و ایام نعمت را هم دیده اما آنچه که اساطیر را حفظ کرده صبر، پشتکار و حوصله جربزهدار است. حوصله و خستگی‌ناپذیری او ضامن بقا و دوام اساطیر بوده و سبب آفرینش آثار گرانسنگی شده است.
قاسمی افزود: چاپ 600 عنوان کتاب در 35 سال گذشته به‌عبارت دیگر سالانه 17 عنوان و ماهانه 5/1 عنوان نشان از صبر و شکیبایی این ناشر است. امروز از خاور تا باختر در کرسی‌های زبان فارسی و مراکز ایران‌شناسی جهان، اساطیر، نام آشنایی است؛ بسیاری نشانه اساطیر را می‌شناسند و این موضوع افتخار همیشگی برای جربزهدار است که البته با هیچ ثروتی قابل مقایسه نیست.
این نویسنده و فعال حوزه مطبوعات با بیان این مطلب که نباید تصور کرد، کار اساطیر به پایان رسیده ادامه داد: «هزار باده ناخورده در رگ تاک است» ده‌ها اثر ارزنده شاید از 12 سال پیش برای انتشار آماده شده اما منتشر نشده است امیدواریم این آثار زرین منتشر و کارنامه درخشان انتشارات اساطیر درخشان‌تر شود.
تولد اساطیر در هیاهویی بازار نشر
کامران فانی نیز در ادامه این آئین با تاکید بر تحول‌آفرینی انتشارات اساطیر در حوزه نشر با طرح پرسشی درباره چگونگی نام یک نشر به برند درباره انتشارات اساطبر گفت: سال‌های ابتدایی انقلاب شاهد انفجار چاپ کتاب بودیم. کتاب‌های جدید چاپ و کتاب‌های قدیمی به‌مرور تجدید چاپ شدند. چاپ‌هایی بی‌رنگ و رو و در این هیاهو ناشری پیدا شد که این وضعیت را تغییر داد و کتاب‌های قدیمی را احیا کرد. اساطیر چهره نشان داد و درخشید. درحالی‌که در ابتدا در میان فعالیت بسیاری از ناشران گم شده بود اما به‌مرور دوستداران کتاب این نشر را یافتند و اساطیر راه تازه‌ای را نشان داد.
به گفته فانی، اساطیر مُهر خود را بر روی کتاب‌ها نقش زد. هرچند که کتاب‌های این نشر گران بود اما افراد به دنبال آن بودند. اساطیر توانست با انتشار نسخه‌های تصحیح شده رقبای خود را کنار بزند. انتشار «روضة‌الصفا» در 15 جلد ازجمله این آثار است. معتقدم که اساطیر همیشه این وجه خود را حفظ خواهد کرد. اساطیر به مرور توانست علاوه بر این در خارج از کشور نیز جایگاهی برای خود پیدا کند.
محمدرضا ساکت در ادامه این آئین با بیان این مطلب که اگر ناشر نباشد یک بال نشر شکسته است درباره سابقه فرهنگی ایران باستان و ایران بعد از اسلام گفت: نخستین فرهنگستان در ایران با نام «جندی‌شاپور» پیوند خورده و بعد از ورود اسلام به ایران، نخستین فرهنگستان بیت‌الحکمه نامیده شده که توسط هارون الرشید بنا شده است.
این نویسنده با اشاره به ادامه داد: کتاب و کتابخوانی را وامدار جاحز هستیم پیش از او مسلمانان به‌ویژه عرب‌ها به شعر و دیوان شعر توجه داشته‌اند اما جاحز با نگارش نگاشته‌های گرانسنگ خود بر اهمیت کتاب تاکید کرد و نخستین شهید راه کتاب جهان اسلام لقب گرفت. جاحز با همه نبوغ خود گفت ای‌کاش همه نوشته‌های من از آن حضرت علی و این سخن حضرت علی (ع) که گفت که ارزش هرکسی به آن چیزی است که انجام می‌دهد از آن من بود.
ساکت، جربزهدار را ناشر پرکار و کوشش‌گر توصیف و تاکید کرد که در طراحی پوستر تجلیل از این ناشر باید عنوان ناشر اسلام‌شناس نیز می‌آمد چراکه تلاش این ناشر در حوزه فرهنگ اسلامی بسیار قابل ستایش است.
«جربزهدار» جربزه به خرج داده است
جمشید کیانفر نیز در این مراسم ضمن اشاره به مشکلات و مسائل نشر درباره عبدالکریم جربزهدار گفت: جربزهدار در واقع برای چاپ کتاب‌های چند جلدی در دنیای نشر که جرأت و شهامت می‌خواهد جربزه نشان داد. این پژوهشگر همچنین از مدیر انتشارات «عطف» نیز برای چاپ کتاب «کریمانه» قدردانی کرد.
نیم قرن عشق به کتاب
محسن ناجی، نیز با بیان این مطب که جربزهدار به واقع خادم فرهنگ است به جریان آشنایی خود با مدیر نشر اساطیر اشاره کرد و گفت که به واسطه استاد ایرج افشار با آقای جربزهدار آشنا شدم.
این پژوهشگر با اشاره به کتابخانه غنی جربزهدار ادامه داد: این کتابخانه حاصل نیم قرن تلاش در زمینه ایران‌شناسی، تاریخ، ادبیات، و اسلام‌شناسی است. جربزهدار در بازچاپ آثار دقت و وسواس خاصی به خرج می‌دهد.
خاک ما کالبد نیاکان ماست
جربزهدار نیز در پایان این مراسم در حالی‌که تلاش خود در عرصه نشر ایران را وظیفه خود اعلام کرد گفت: خاک ما کالبد نیاکان ماست و هرکس باید به اندازه و سهم خود ادای دین کند و معتقدم نتوانستم به این خاک پاک ادای دین کنم. تجلیل از از من در اصل تجلیل از نشر و فرهنگ هفت‌هزارساله ایران است.
مدیر انتشارت اساطیر با اشاره به چاپ کتاب «کریمانه» که مجموعه مقالاتش درباره ایران است ادامه داد: ابتدا با جمع‌آوری مقالات و انتشار آن در قالب کتاب «کریمانه» مخالف بودم اما از شادروان استاد حمید ایزدپناه، جمشید کیانفر و نویسندگانی که «کریمانه» را جان بخشیدند و مدیر نشر عطف که در وضعیت فعلی نشر چاپ این کتاب را برعهده گرفت سپاسگزاری می‌کنم.
جربزهدار افزود: اساطیر سال 1361 با هدف نشر آثار مرجع درباره تمدن و فرهنگ ایرانی و بدون درنظر گرفتن اقتصاد نشر تاسیس شد و رشد کرد. پدر روحانی انتشارات اساطیر، شادروان ایرج افشار است و برای من همیشه زنده می‌ماند. اساطیر دوبال دارد، کامران فانی و جمشید کیانفر که از سال‌های آغاز فعالیت اساطیر بدون چشمداشت مادی و بدون دریافت دیناری و فقط فقط براثر فتوت و جوانمردی و عشق به خدمت و فرهنگ این خاک پاک یاور اساطیر بودند و هستند.
این فعال حوزه نشر افزود: اساطیر در 4 دهه گذشته از مشاوره شخصیت‌هایی مانند دکتر بهمن سرکارتی، دکتر محمدجواد شریعت، استاد کیکاوس جهانداری، استاد عبدالمحمد روح‌بخشان، دکتر حداد عادل، نصرالله پورجوادی، دکتر محمدرضا نصیری، دکتر علی‌اشرف صادقی، دکتر علی‌اصغر حلبی، دکتر ژاله آموزگار، دکتر کتایون کی‌مزداپور، استاد سیدفرید قاسمی، علی دهباشی، عسگر بهرامی، منوچهر بیگدلی بهره‌گرفته‌ام.
جربزه‌داردر ادامه از همراهی کتابخانه ملی، مجلس شورای اسلامی، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه ایران اسلامی، آستان قدس رضوی و انجمن مفاخر فرهنگی تشکر کرد.
در پایان این مراسم نیکنام حسین‌پور، مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایندگی از محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اهدای لوح و هدیه از یک عمر تلاش مدیر انتشارات اساطیر تجلیل کرد. هدایایی نیز از سوی غلامعلی حداد عادل، مجید غلامی جلیسه نیز به جربزهدار اهدا و از کتاب «کریمانه» نیز رونمایی شد.
منبع: ایبنا