مولانا در عالم عرفان کار حماسی کرد/ رونمایی از تصحیح تازه مثنوی

 حدادعادل با بیان اینکه خانم عبقری با مجموعه شرح مثنوی معنوی بر غنای مثنوی‌پژوهی افزود، گفت: مهم‌ترین حسن این مجموعه این است که معنای ابیات به فارسی امروزی بیان شده است.

دکتر غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عصر دیروز در نشست نقد و بررسی شرح مثنوی معنوی، با نگاه تطبیقی به مبانی عرفان نظری که در سرای اهل قلم برگزار شد، گفت: از آشنایی بنده با خانم عبقری چند ماهی بیشتر نمی گذرد. چند ماه پیش خانم عبقری یک دوره از شرح مثنوی شش جلدی خود را برای من فرستادند. من علاوه بر اینکه کتاب اعلام وصول کردم ،وظیفه داشتم که تلفنی از ایشان تشکر کنم. این صحبت تلفنی مقدمه آشنایی ما شد. در سفری که ماه قبل به مشهد مقدس داشتم، توفیق یافتم چند ساعتی در منزل و دفتر کار خانم عبقری شاهد تلاش و عشق و علاقه‌شان نسبت به مثنوی‌پژوهی باشم.

 

حدادعادل با اشاره به اهمیت ضرورت مولوی پژوهی و مثنوی پژوهی در روزگار کنونی بیان کرد: همه دنیا احساس می کنند به رغم پیشرفت های علمی و صنعتی زندگی بشر بر روی زمین آسوده تر نشده است. مردم سفر شش ماهه را به مدد فناوری شش ساعته انجام می دهند اما به مقصد که رسیدند نمی دانند چه کار کنند،. مسایل بشر حل نشده است. از جنگ جهانی اول و دوم بیش از 70 و چند سال می گذرد که دیگر جنگ جهانی نداشتیم اما از طرفی جهان خالی از جنگ هم نداشتیم. معلوم است که یک جای کار لنگ است. یک چیز دیگری است که غیر از دستاوردهای فعلی است و گمشده ای است که باید سراغش رفت، در چنین فضایی است که حرف مولانا شنیدنی است.

 

وی تصریح کرد: همه حرف مولانا از اول تا آخر در تمام آثارش این است که به من و شما متذکر شود که هستی در همین ظاهر محسوس مادی و طبیعی محدود نیست بلکه این ظاهر یک صورتی است که معنایی دارد و مراد از آسمان آن معناست. همه انبیا و اولیا آمدند که سر ما را از زمین به آسمان متوجه کنند. این مرد بزرگ یعنی مولانا کار بزرگی کرده است. صدها قصه و داستان را از سنت پیشینیان تفحص کرده و این قصه ها را با دخل و تصرف های مناسب به شعر درآورده است. مولانا با جاذبه این قصه ها توده های مردم را پای حرف خود نشانده و بعد از لابلای این قصه ها آن حقیقت مورد نظر را استخراج کرده، تعالی داده و قصه را زمین گذاشته و حقیقت را بیان کرده است، درست همچون مادری که می خواهد به فرزند عزیز خود دارویی بخوراند و با شهد و شکری لب او را آشنا و راغب می کند و آن دارو را متعاقب آن شهد و شیرینی به او می دهد.

 

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه مولانا در عالم عرفان یک کار حماسی کرده است، عنوان کرد: این کار از حیث حجم، ‌اندازه و زحمت قابل مقایسه با شاهنامه و کار فردوسی است. همیشه مثنوی مورد توجه همگان بوده است. وجود مولانا کانون متمرکزی است که پرتوها را در خود جمع کرده و دوباره انتشار مجدد می دهد. در طول 700-800 سالی که از تالیف مثنوی گذشته، شرح های متعددی بر مثنوی نوشته شده است. ماندانا صدیق بهزادی یک کتاب شناسی از مثنوی دارد. مطابق تحقیق ایشان تا سال 1380، 219 شرح به صورت مبسوط یا مختصر بر مثنوی شناخته شده بود، این آمار الان به 250 شرح و اثر رسیده است.

 

رییس بنیاد سعدی با اشاره به اینکه تازه‌ترین شرح مثنوی معنوی شرح خانم عبقری است، گفت: این شرح خوب و قابل استفاده است. اولا نثر فارسی درست، سالم، پرکشش و بی عیبی دارد دوم اینکه خانم عبقری از حشر و زواید پرهیز کردند و مطلب را خلاصه و مفید ارایه کردند و یک انضباط خوبی را رعایت کردند. بهترین حسن این شش جلد این است که معنی ابیات را به فارسی امروزی بیان کرده است و این برای کسی که در درک زبان مولانا مشکل دارد، سودمند است. این شرح از شرح های مفید است که بر غنای مثنوی‌پژوهی افزوده است. خانم عبقری یک کار عاشقانه در شرح مثنوی انجام دادند، ایشان دنبال شهرت و کسب درآمد از این کار نبودند و حس می شود که بهترین سال های عمر خود را صرف این کار کردند. خانم عبقری انتشاراتی با نام بانگ نی تاسیس کردند که متمرکز بر مثنوی پژوهی و مولوی پژوهی به زبان انگلیسی و فارسی است. ایشان از سر اعتقاد و علاقه و با عشق و همت این کار را کردند.

 

وی خاطرنشان کرد: استاد موحد در فرهنگستان در چند سال اخیر موفق شدند یک تصحیح تازه از مثنوی بعد از تصحیح نیکلسون به دست آورند. استاد موحد کار مستقلی کردند و مثنوی را مستقلا تصحیح کردند و در واقع کار نیکلسون را تصحیح کردند، این کتاب چاپ شده است و به زودی در فرهنگستان رونمایی می شود.

 

منبع:  شبستان