انوری فرهنگ‌نویسی در ایران را چندین گام به پیش برد

مراسم بزرگداشت ۸۲ سالگی سرپرست فرهنگ «سخن» و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در غیاب رئیس این فرهنگستان و در حضور چهره‌هایی مانند شفیعی کدکنی، محمدرضا باطنی و علی اشرف صادقی برگزار شد.




مراسم بزرگداشت ۸۲ سالگی سرپرست فرهنگ «سخن» و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در غیاب رئیس این فرهنگستان و در حضور چهره‌هایی مانند شفیعی کدکنی، محمدرضا باطنی و علی اشرف صادقی برگزار شد.

 مراسم بزرگداشت حسن انوری سرپرست فرهنگ بزرگ «سخن» و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی همزمان با جشن تولد ۸۲ سالگی او شب دوشنبه ۱۰ اسفند با حضور جمعی از اعضای این فرهنگستان و چهره‌هایی مانند محمدرضا شفیعی کدکنی، غلامحسین صدری افشار و محمدرضا باطنی در موسسه لغتنامه دهخدا در تهران برگزار شد.

علی اشرف صادقی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از دوستان و همکاران انوری در این مراسم درباره او گفت: استاد انوری بیش از ۶۰ سال است که به فرهنگ این مرز و بوم خدمت می‌کند. او از آموزگاری شروع کرد و به دبیرستان راه یافت و بعد به موسسات آموزش عالی و سپس دانشگاه خدمات آقای انوری تنها به آموزش و تالیف ختم نمی شود و او در نوشتن و نگارش کتاب های درسی، خدمات بزرگی انجام داده است.

کمتر کسی مثل انوری از تدریس دانشگاه به تدوین کتب درسی پایه برمی‌گردد

صادقی افزود: این کار بزرگی است که کسی از نگارش، تدریس و تالیف کتاب ها در سطوح عالی به تدوین کتاب های درسی برای دانش آموزان در مقاطع پایه روی بیاورد و انوری این کار را کرد و موفق هم بود.

این عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به کار بزرگی که حسن انوری در تدوین فرهنگ «سخن» انجام داده است، گفت: مجلدات این فرهنگ عظیم با گذر زمان فراموش نمی شود چراکه چندین گام فرهنگ نویسی ما را به پیش برده است؛ واقعیت این است که قبل از فرهنگ سخن ما فرهنگ های امروزی برای زبان فارسی نداشتیم علی رغم زحمات فراوانی بزرگانی مانند دهخدا و معین در این راه کشیدند.

وی گفت: فرهنگ سخن به دو معنای یک فرهنگ امروزین است؛ اول اینکه یک فرهنگ فارسی معاصر است و دوم اینکه با روش‌های جدید فرهنگ نویسی و استفاده از دستاوردهای نوین فرهنگ نگاری، تالیف شده است.

در ادامه این مراسم ابوالفضل خطیبی شاهنامه پژوه و از علاقمندان آثار حسن انوری در سخنانی گفت: من از ۲۵ سال پیش تاکنون با دکتر انوری معاشرت داشته‌ام که این علاقه از کتاب «صدای سخن عشق» از استاد انوری که گزیده ای است از غرلیات حافظ آغاز شد. این کتاب تاثیر شگرفی در من گذاشت و این تاثیر همان ادبیت متن است.

وی همچنین با اشاره به صداقت و صمیمیتی که انوری در تدوین زندگی نامه خود نوشت خود داشته است، گفت: این متن آنقدر صفا و صمیمیت دارد که مخاطب را به شدت مجذوب خود می‌کند به گونه ای که ما می پنداریم در حال مطالعه تاریخ معاصر خودمان هستیم.

این شاهنامه پژوه همچنین یکی دیگر از ویژگی‌های کتاب های انوری مانند «غم نامه» و «رزم نامه رستم و اسنفدیار» را کالبدشکافی تک تک ابیات و واژه های آنها عنوان کرد.

در این برنامه همچنین محمد شادروی منش عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم و از همکاران حسن انوری در تالیف فرهنگ سخن در سخنانی گفت: انوری استاد نیکوروش ماست. سابقه آشنایی من با ایشان به حدود ۳۲ سال پیش برمی گردد. اولین تصویری که از او در ذهن دارم به کلاس‌های «دستور» ایشان بود که معمولا یک ساعت قبل از شروع درس به کلاس می آمدند و با بچه‌ها، تمرین‌ها را کار می‌کردند.

وی ادامه داد: در اولین جلسه آزمون سطح بندی از دانشجویان گرفت و بعد از بررسی آزمون خطاب به یکی از دانشجویان گفت مگر شاگرد اول‌های کنکور هم (نمره) ۶ می‌گیرند!؟ آن دانشجو شرمسارانه گفت من از دستور چیزی نمی‌دانم و استاد انوری گفت اشکالی ندارد اما باید تلاش کنی و یاد بگیری و آن دانشجو تلاش کرد و به وضعیتی رسید که در جلسات بعدی نمره‌های کامل را از کلاس استاد انوری می گرفت.

شادروی‌منش همچنین با نقل خاطره دیگری از حسن انوری مربوط به زمان درگذشت غلامحسین ساعدی نویسنده و نمایشنامه‌نویس مطرح ادبیات معاصر ایران گفت: استاد انوری آن زمان در منزل خودش جلساتی را با کسانی که علاقمند یا مستعد ادبیات و زبان فارسی بودند، برگزار می‌کرد و یادم می‌آید که در یکی از این جلسات که مقارن شده بود با اعلام خبر مرگ غلامحسین ساعدی در مطبوعات، استاد انوری خاطراتی از ساعدی و بخصوص نمایشنامه‌های «آی با کلاه» و «آی بی کلاه» او که دیده بود، برایمان تعریف می‌کرد.

این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم که در تدوین فرهنگ سخن همکار حسن انوری بوده است، افزود: طرح فرهنگ سخن در سال ۱۳۷۳ و با انگیزه آقای علمی (مدیر انتشارات علمی) و به پیشنهاد آقای شفیعی کدکنی شروع شد و آقای انوری که در ابتدا قرار نبود مسئولیت کار را برعهده داشته باشد، هدایت این طرح را برعهده گرفت. من دومین فردی بودم که به این طرح ملحق شدم و تدوین حرف «ب» بر عهده من گذاشته شد. امروز بعد از آن همه سال معتقدم که آنچه باعث شد این فرهنگ به سرانجام برسد، عشق به کار در آن مجموعه بود.

تمجید محمدرضا باطنی از حسن انوری

در این نشست همچنین محمدرضا باطنی زبان شناس و صاحب فرهنگ دوزبانه باطنی با اشاره به دشواری‌های فرهنگ نویسی بخصوص در یک زبان گفت: من استاد انوری را به دو دلیل دوست دارم؛ یکی کارهای علمی او و یکی ویژگی‌های اخلاقی او. اما اگر کارهای علمی او را در یک کفه و ویژگی‌های اخلاقی او را در کف دیگر ترازو قرار دهیم، صداقت و وجدان کاری او برای ما آشکار می شود.

در این برنامه همچنین غلامحسین صدری افشار پژوهشگر در حوزه زبان و ادبیات فارسی و فرهنگی است در سخنانی گفت: بزرگداشت انسان‌های بزرگی که برای مردم خدمت می کنند، در واقع خدمت به خود ماست چون با این کار ما می خواهیم آنها باشند و بیشتر کار کنند، بیشتر از ثمره کار آنها بهره ببریم. من برای استاد انوری آرزوی تندرستی می‌کنم.

در پایان این برنامه و پس از سخنرانی کوتاه استاد حسن انوری و بریدن کیک تولد ۸۲ سالگی او، با اهدای هدایایی از طرف موسسه لغتنامه دهخدا و انتشارات علمی به این فرهنگ‌نویس برجسته، مراسم نکوداشت او پایان یافت.

منبع: مهر