اخبار

دکتر منصوره اتحادیه(نظام مافی) استاد دانشگاه است و زنی خستگی ناپذیر در نشر تاریخ ایران. از آثار او میتوان به آمار دارالخلافه تهران، اسنادی از تاریخ اجتماعی تهران، سیاق عشیرت در عصر قاجاریه، پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت، مجموعه مقالاتی درباره تهران، فاتحان خارجی، مقاومت داخلی و تصویر پایان جهان و ترجمه آثاری چون سفرنامه آگوست بن تان، جنگ هرات و ... اشاره کرد.

فرمانی که مظفرالدین شاه قاجار به اجبار در 14 مرداد 1285 شمسی امضا کرد، باعث شد تا این روز بدل به یکی از ماندگارترین روزها در تاریخ ایران شود. در این روز مبارزات آزادی‌خواهانه مردم ایران در قالب انقلاب مشروطه به ثمر نشست و فصلی نوین در تمدن ایران آغاز شد.

به کدام تاریخ می‌توان اعتماد کرد؟ تاریخ‌نگار چقدر در شکل‌گیری دیدگاه آیندگان نسبت به یک واقعه تاریخی نقش دارد؟ چقدر می‌توان به وجود نگاه بی‌طرفانه به تاریخ امید داشت؟منصوره اتحادیه، مورخ، نویسنده و ناشر ایرانی است در گفتگوی پیش‌رو پاسخ خود را به این سوال‌ها در مورد نگارش تاریخ می‌دهد. به اعتقاد او «تاریخ، تفسیرِ مورخ است» و بر همین اساس وقتی مورخ یک واقعه را تشریح می‌کند، باید همزمان آن را تحلیل هم بکند و دلایل وقوع آن اتفاق را ذکر کند.

مطلب مطلبی گفت: کرمانشاهان با وجود سابقه دیرینه، چندان شناخته شده نبود. از دوره صفویه است که اهمیت کرمانشاه بیشتر می‌شود و اسم ایالت را به خودش می‌گیرد. ایالت کرمانشاه از همان دوره صفویه، تحت حکومت والیان اردلان است. حکام نواحی غربی، برای تثبیت حکومت‌شان، سعی در نزدیکی هر چه بیشتر با والیان اردلان دارند. کرمانشاهان هم مرکز نیروی سیاسی نظامی غرب کشور می‌شود و حتی حکام نواحی خوزستان هم از سوی حکام کرمانشاه انتخاب می‌شوند.

به تعبیر یكی از استادان تاریخ معاصر، نگرش دیو و دلبری یا سیاه و سفید دیدن شخصیت‌های تاریخی، یكی از اساسی‌ترین معضلاتی است كه تاریخ نگاری ایرانی از آن رنج می‌برد. یعنی این رویكرد كه بازیگران عرصه تاریخ را یكسره خوب یا تماما بد تلقی كنیم و از توجه به سویه‌های متكثر و متفاوت آنها غفلت ورزیم.

اگر به نخستین نقشه‌های تهران که به روزگار قاجار بازمی‌گردند، بنگریم، بسیاری از تأسیسات عمومی شهر روی این نقشه‌ها، با نام، مشخص شده‌اند. این نقشه‌ها به خوبی روشن می‌کنند که پایتخت قاجاری در آن زمان از این نظر چه وضعیتی داشته است. نخستین گزارش‌های آماری از وضع پایتخت نیز چنین‌اند. بررسی‌های تاریخی از سوی دیگر بیانگرند که سنت وقف همواره در تهران در روزگار گذشته جاری بوده است.

بررسی وضع اقتصادی و مشاغل زنان ایرانی در تاریخ، همواره با دشواری همراه بوده است. کمیابی سندهای تاریخی موجب شده است آگاهی ما از این پدیده اندک باشد. پاره‌ای روایت‌ها و سندها اما از کنش‌های اقتصادی و مشاغل زنان به‌ویژه در تاریخ معاصر بر جای مانده است که پژوهش درباره آنها آگاهی‌های کلی ارایه می‌دهد.

سخن گفتن از کوشش‌های بی‌سابقه و کم‌نظیر خانم دکتر اتحادیه در عرصه پژوهش‌های تاریخی و در عرصه آموزش‌دادن به دانشجویان و کارآموزان رشته تاریخ به‌سبب دامنه وسیع و گسترده فعالیت‌های ایشان امری دشوار است و قطعا در یک مجلس به همه جوانب آن نمی‌توان پرداخت.

اهالی کتاب در حالی بیش از سه دهه فعالیت منصوره اتحادیه در حوزه کتاب را گرامی داشتند که این بانوی محقق به همگان توصیه کرد با مطالعه پستی- بلندی‌هایی که سرزمین‌مان پشت سر گذاشته به درک بهتری از گذشته برسند؛ مطالعه‌ای که در نهایت به علاقه‌مندی هر چه بیشتر هر یک از ما به کشورمان می‌انجامد. عصردوشنبه مؤسسه خانه کتاب میزبانی جمعی از استادان و پژوهشگرانی را بر عهده داشت که همگی برای گرامیداشت سال‌ها تلاش و فعالیت منصوره اتحادیه در حوزه تاریخ و همچنین تربیت نسلی از پژوهشگران این بخش از فرهنگ گرد هم آمده بودند.

مدیرعامل خانه‌کتاب در آیین بزرگداشت منصوره اتحادیه با اشاره به سال‌ها تلاش این بانوی پژوهشگر و ناشر در عرصه تاریخ ایران گفت: منصوره اتحادیه ثابت کرد که کار سترگ را خانم‌ها خیلی بهتر از آقایان می‌توانند انجام دهند.