اخبار

در دورﮤ قاجار، ایران به علت داشتن موقعیت استراتژیکی در کانون توجه روسیه و دول غربی، به ویژه انگلستان، بود. در عصر قاجار انگلیس با اهداف استعماری، ایران را از هر لحاظ زیر نظر داشت. در زمان ناصرالدین شاه که بسیاری از سفرای خارجی با اهداف سیاسی اقتصادی در ایران مأموریت داشتند، انگلستان نیز سفرای متعددی رواﻧﮥ ایران کرد.

بجز الزام به صدور پروانه ای که امیر کبیر در سال ۱۸۵۱م (۱۲۶۷ ه.ق) وضع کرد و پس از سقوط او بلا استفاده ماند، تا سال (۱۲۹۹ ق )۱۸۸۲م، تمام پزشکان ایرانی ( چه مسلمان، یهودی یا مسیحی) و همچنین پزشکان اروپایی، در ایران بدون امتحان و گرفتن اجازه طبابت مشغول به کار می شدند. در آن زمان، دولت ایران پی به این حقیقت برد که تعداد زیادی شارلاتان و پزشک قلابی هستند که بدون داشتن دانش کافی از بیماری ها و داروها، خدمات پزشکی ارائه می دهند. در این زمان مجلس حفظ الصحه را تشکیل داد که مدعیان پزشکی را مورد آزمون قرار می داد.

نوشتار حاضر به بررسی و توصیف چگونگی و نحوۀ نفوذ غرب در هنر عصر ناصری، مبتنی بر نگاهی علمی و به دور از جانب داری های رایج، در یک مقدمه و پنج فصل می پردازد. در فصل اول، روابط فرهنگی – هنری ایران با کشورهای اروپایی ، از مغولان تا ابتدای عصر قاجار بررسی شده است.

کارلا سرنا (جهانگرد ایتالیایی) طی هشت ماهی که در ایران بود (۱۲۹۴ ـ ۱۲۹۵ق) مطالب شایان توجهی از آن روزگار نوشته که با قلم روان استاد سعیدی ترجمه شده است. این‌هم بازار تهران به روایت او:

اولین باری که در کتابها به اسم تهران بر می خوریم به مناسبت نام یکی از فقهای ایران ابوعبدالله محمد بن حماد الطهرانی الرازی است که چون تهرانی رازی می گفته اند و رازی یعنی اهل «ری» پیداست که این دانشمند، اهل همین تهران بوده و او در حدود یکهزار ویکصدو پنجاه سال پیش از این در گذشته است ..

رشوه و اقسام آن یکی از پدیده های شوم اجتماعی است که در تاریخ ایران بویژه در دوره معاصر همواره مطرح بوده است. نشانه ها و آثار این پدیده را تقریباً در بیشتر امورات جامعه و سیاست های این دوره می توان مشاهده نمود.

هدف از این پژوهش بررسی تحولات مذهبی ایران در دوره ناصری می باشد. لذا مؤلفه هایی چون، روابط حکومت با علما، طبقات اجتماعی و روحانیون و بررسی خرافات مذهبی در جامعه از جایگاه ویژه ای در این تحقیق برخوردارند. بر این اساس یافته های پژوهش حاکی از آن است که در این دوره رابطه ی شاه با روحانیون رابطه ای دوگانه بود.

در دوره قاجار اقتصاد ایران رو به ضعف نهاده بود؛ تجارت راکد و کشاورزی دچار بحران شده بود. امیرکبیر، صدراعظم ایران در دوره ناصرالدین شاه، با مشاهده این ضعف اقدامات چندی در راستای بهبود وضعیت اقتصادی کشور انجام داد.

در عصر حکومت ناصرالدین شاه (1313-1264 ق/ 1895-1847 م)، به دلیل آزادی های نسبی و از سویی طبع هنر دوست او، نمایش های سنتی ایران به صورتی آزادانه تر- البته گاه با قبض و بسط هایی- نسبت به ادوار قبل و حتی پس از خود ادامه یافت.

عصر ناصری در تاریخ معاصر ایران نقطة عطفی در بیداری افکار، توسعة علوم، و رسوخ اندیشه های نوین، و به تبع آن گسترش فعالیت های عمومی، به شمار می رود. با این حال زنان همچنان از حضور و نقش آفرینی درخور توانایی خود بی بهره بوده اند. آنان که بنا به دلایل تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و نیز دینی کم تر امکان بروز و ظهور اجتماعی داشتند، با ورود به عرصه های فرهنگ مذهبی و سنت های اجتماعی نقش آفرین شدند.