اخبار

دایره‌المعارف زبده و گزیده‌ای از دانش‌ها و علوم بشری در گنجینه‌ای دانشورانه است؛ مدخلی راهگشا برای آنها كه می‌خواهند لب لباب یك حیطه از معرفت یا همه معارف انسانی را در یابند. از این حیث تهیه و تدوین و عرضه یك دایره‌المعارف چنان كه فضایل مذكور را برآورد، كاری سترگ و تلاشی جانفرسا می‌طلبد. مركز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی با ریاست كاظم موسوی بجنوردی در طول دهه‌ها كوشیده با وجود همه ناملایمات و نامساعدت‌ها و كمبود امكانات این اقدام را با رعایت بالاترین معیارهای علمی و در همكاری با فرهیخته‌ترین دانشوران ایرانی پیش ببرد.

دکتر احمد پاکتچی، عضو شورای عالی علمی و مدیر بخش فقه و علوم قرآنی وحدیث مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، با حکم حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سرپرست پژوهشکده دانشنامه نگاری شد. به همین مناسبت کاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی طی پیامی انتصاب دکتر پاکتچی به این سمت را تبریک گفت.

احمد پاکتچی با حکم حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سرپرست پژوهشکده دانشنامه نگاری شد. مراسم معارفه احمد پاکتچی سرپرست جدید پژوهشکده دانشنامه نگاری، با حضور حسینعلی قبادی، علیرضا ملایی توانی (سرپرست سابق بنیاد دانشنامه)، محسن شریفی، مدیرکل دفتر سیاستگذاری پژوهشی وزارت علوم و کارکنان پژوهشکده دانشنامه نگاری برگزار شد.

ريشه ثلاثی«ذ ک ر» به عنوان يکی از ريشه‌های پرکاربرد در قرآن کريم، از دو طيف کاربرد برخوردار است؛ طيف نخست با محوريت واژۀ «ذِکـْر» به معنای ياد کردن، و طيف دوم با محوريت واژۀ «ذَکَر» به معنای نر و نرينگی. واژۀ ذِکر در قرآن 76 مورد کاربرد دارد و بيشتر از 200 مورد هم مشتقات آن به کار رفته است. واژۀ ذَکَر نيز 14 مورد کاربرد مستقيم دارد و 4 مورد کاربرد هم‌خانواده‌های آن ديده می‌شود.

دستور تطبيقی زبان‌های سامی حوزه‌ای از دانش زبان‌شناسی تاريخی- تطبيقی است که بيش از دو قرن سابقه دارد و افزون بر مقالات فراوان، ده‌ها کتاب شاخص در اين باره نوشته شده است. مقصود از زبان‌های سامی، خانواده‌ای از زبان‌های امروزی و تاريخی در منطقه آسيای مقدم و شاخ آفريقاست که از آن ميان عربی برای ما آشناترين است و پس از هندواروپايی يکی از خانواده‌هايی است که در مرکز توجه زبان‌شناسان بوده است.

ماده عزم حامل مفهومی کلیدی در تاریخ فرهنگ اسلامی است که کاربردهای آن در 9 آیه از قرآن کریم، در حیطه های مختلف عقاید، اخلاق، احکام و اندیشه سیاسی اثر گذارده است؛ این در حالی است که در تفاسیر و ترجمه های قرآن، تشتت محسوسی در توضیح این ماده دیده می شود که تا حدی برخاسته از دور شدن از زبان عصر نزول و اختلاط میان زبان ها و گویش ها، و تا حدی مربوط به خلاقیت های مفسران و مترجمان در ارائه برداشتی رها از واژه شناسی است.

نشست «کاربردی‌سازی مطالعات قرآنی»، یکشنبه شب (6 خردادماه) با سخنرانی احمد پاکتچی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) درنمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد. پیش از آغاز این نشست، معتمد دزفولی نویسنده کتاب «خوانش‌ پدیدارشناسانه سوره‌های مکی قرآن» درباره این اثر توضیحاتی ارائه داد.

احمد پاکتچی، نویسنده کتاب «فقه‌الحدیث: مباحث نقل به معنا» معتقد است که حجم قابل ملاحظه‌ای از احاديث از عربی به عربی ترجمه شده‌اند، يعنی افراد به جای اينكه عين عبارت پيامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار (ع) را نقل كنند، آن عبارات را براساس فهم خودشان با جملات ديگری نقل می‌كردند. عمده اين مساله به اينجا برمی‌گشت كه اين افراد با حديث مانند قرآن كريم رفتار نمی‌كردند، يعنی اين باور را نداشتند كه الفاظ حديث باید به دقت صيانت شود.

همزمان با هفته ی پژوهش، شورای انتشارات دانشگاه تهران، پس از بررسی نظر داوران، کتاب «فقه الحدیث: مباحث نقل به معنا» تألیف دکتر احمد پاکتچی را به عنوان برگزیده در بیست و پنجمین جشنواره کتاب سال دانشگاهی 1395 در رشته الهیات و معارف اسلامی انتخاب کرد.

دبا: به اطلاع علاقمندان و پژوهشگران می رساند که مهلت ثبت نام اولین دوره های آموزشی تخصصی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی) تا شنبه 22 مهر ماه تمدید شد، همچنین این کلاسها از روز سه شنبه 25 مهر ماه آغاز خواهد شد.