اخبار

خوشبختانه هزاران رباعی در چندین مجموعه و جنگِ بازمانده از سده‌های هفتم و هشتم محفوظ‌مانده‌است. از دیگر بخت‌های ما فارسی‌زبان‌ها آن بوده که عطّار در اواخرِ عمر، ازمیانِ انبوهِ رباعیّاتِ خویش دوهزار رباعی را برگزید و در پنجاه‌باب طبقه‌بندی‌کرد و آن را مختارنامه نام‌نهاد. یکی از اهمیّت‌های این اثر، مقدّمهٔ عطار است که اصالتِ آثارِ مسلّم‌الصّدورِ او و نیز تاحدّی توالیِ تاریخیِ سروده‌شدن‌شان را نشان‌می‌دهد. نکتهٔ دیگر، بازتابِ نگرش و مضامینِ خیّام و خیّامیّات‌سرایی در برخی از رباعیّاتِ همشهری‌ِ اهلِ سیروسلوکش، عطّار است.

کتاب «شناسنامه ۱۶۰۰ روزنامه‌نگار و کارگزار مطبوعاتی» از سوی انتشارات کمیسیون ملی یونسکو- ایران با پژوهش و نگارش سیدفرید قاسمی منتشر شد.

رنگ ناقوس ساعت ملکه ویکتوریای انگلیس که ۱۵۰ سال پیش به عنوان هدیه به ناصرالدین شاه قاجار اهدا شده بود، پس از چند سال خاموشی روز دوشنبه از فراز عمارت عالی شمش‌العماره کاخ گلستان تهران به گوش رسید.

در دهه‌های اخیر موجی در میان شاخه‌های مختلف عموم علوم، بالاخص علوم انسانی به راه افتاده مبنی بر گسترش مطالعات بینارشته‌ای كه خود واكنشی به تخصصی شدن بیش از حد علوم است. اساس این موج جدید، بر این مبناست كه تكه‌تكه كردن دانش، به دلیل ماهیت به هم پیوسته هستی و جهان و ابعادش، رهزن است و انسان را از فهم كلیت موضوع مورد مطالعه غافل می‌كند. بر این اساس، در سال‌های اخیر، مطالعات بینارشته‌ای در زمینه روان پژوهی و مطالعات روان‌شناختی با سایر رشته‌های علمی از علوم انسانی همچون فلسفه و تاریخ و علوم سیاسی و علوم اجتماعی گرفته تا علوم طبیعی مثل پزشكی و زیست‌شناسی و عصب‌شناسی و علوم‌شناختی و حتی علوم پایه مثل ریاضیات و آمار و ... گسترش یافته است.

عبدالرحمن جامی ادیب، موسیقی‌دان و مشهورترین شاعر سده نهم قمری بود که به سبب تبحر در علوم و فنون گوناگون از جامع‌ترین شخصیت‌های حیطه ادب و علوم اسلامی این سده به شمار می‌آمد و به حق به وی لقب خاتم‌الشعرا داده‌اند.

استاد اسلامی ندوشن که عمر شریف خود را بر سر اعتلای ایران نهاده، متاسفانه وضعیت جسمانی‌شان به گونه‌ای نیست که پزشکان اجازه سفری طولانی بدهند تا ایشان به وطن بازگردد؛ اما همچنان هوش و حواسش به این دیار است. آنچه در پی می‌آید، بخشی است از کتاب «زندگی عشق و دیگر هیچ» (انتشارات اطلاعات) که گفتگویی مفصل با استاد است در موضوعات مختلف. در اینجا با حذف پرسش‌ها، آنچه ایشان در باره حکیم خیام نیشابوری گفته‌اند، از نظر خوانندگان گرامی می‌گذرد.

این روزها به شاهنامه و فردوسی فکر می‌کنم و اینکه چطور ایدئولوژی‌ها و گفتمان‌های متعدد و متنوع در طول تاریخ آنها را مصادره به مطلوب کردند تا از این نمد کلاهی برای خودشان بدوزند و از این انگور به آبی برسند. مثلا تیموریان غیر ایرانی، در کارگاههای هنری شان یکی از گرانترین شاهنامه‌های جهان را تولید کردند (شاهنامه بایسنقری) و سپس با صحنه آرایی در جهان متن این گمان نادرست را به ذهن بیننده القا کردند که میان شاهان شاهنامه و سلاطین تیموری تناسب و تجانسی هست.

وقتی دربارۀ سبکهای شعر فارسی سخن در میان می آید غالباً از ویژگیهای لفظ و بیان آن سبکها بحث می شود و چون به مختصات بیانی و مخصوصاً دگرگونیهای الفاظ مستعمل توجه می شود حاصل بحث با مورفولوژی و تاریخ تطور زبان تفاوت زیادی پیدا نمی کند.

دموکراتیک شدن فرهنگ یعنی چه و چه ارتباطی با جامعه امروز ما دارد؟ اصطلاح «دموکراتیک شدن فرهنگ» را کارل مانهایم، جامعه‌شناس، در 88 سال پیش در یک مقاله بنا نهاد. این مقاله را من پیش از این ترجمه کرده‌ام و نخستین بار درسال 1384 توسط نشر نی منتشر شده و تاکنون چندبار به تجدید چاپ رسیده است. تا پیش از این مقاله و برای بسیاری از متفکران حتی هم اکنون، «دموکراسی» مفهومی بوده است متعلق به حوزه سیاست که در عرصه‌های دیگر صلاحیت ورود ندارد.

ششصدوچهارمین شب از شب‌های بخارا به بزرگداشت محیط‌بانان، حافظان طبیعت و محیط‌زیست این سرزمین اختصاص یافته است.

چرا که محیط‌بانان، حافظان بی‌لشگر و اسلحه‌ی منابع و گنج‌های طبیعت این سرزمین بوده و در دفاع از مواهب طبیعی و به ویژه جاندارانِ کم‌نظیر ایران ما، خود بی‌دفاع‌ترین‌اند.