ارزش‌ شاهنامه فقط به زبان فارسی نیست / فریدون جنیدی

1394/1/17 ۰۹:۵۹

بی‌شك شاهنامه به عنوان مهم‌ترین سند هویت ملی ایرانیان باید بیش‌ از گذشته مورد توجه مسوولان و متولیان فرهنگی و آموزشی قرار گیرد. دانشگاه‌ها و كارگزاران فرهنگی و همچنین آموزش و پرورش باید بیشتر از قبل به ارزش‌های هویتی و فرهنگی ایرانیان توجه كند و این شاهكار عظیم ادبیات جهان را به فرزندان ایران بیاموزند و نسل‌های جوان‌تر را با این اثر ارزشمند آشنا كنند.

بی‌شك شاهنامه به عنوان مهم‌ترین سند هویت ملی ایرانیان باید بیش‌ از گذشته مورد توجه مسوولان و متولیان فرهنگی و آموزشی قرار گیرد. دانشگاه‌ها و كارگزاران فرهنگی و همچنین آموزش و پرورش باید بیشتر از قبل به ارزش‌های هویتی و فرهنگی ایرانیان توجه كند و این شاهكار عظیم ادبیات جهان را به فرزندان ایران بیاموزند و نسل‌های جوان‌تر را با این اثر ارزشمند آشنا كنند. اما متاسفانه آن‌طور كه انتظار می‌رود به این مساله مهم توجه نمی‌شود و تنها دو داستان از شاهنامه حكیم ابوالقاسم فردوسی در كتاب‌های درسی دبیرستان گذاشتند. در یكی از این دو داستان رستم فرزندش سهراب را می‌كشد و در داستان دیگر رستم، اسفندیار یكی از پهلوان‌های بزرگ ایرانی را می‌كشد و این‌گونه تخم كین به رستم بزرگ پهلوان ایرانی را در دل نسل‌های جوان‌تر می‌كارند در حالی كه این داستان‌ها باید به طور كامل و با شرح بیاید؛ هرچند فرزندان ایران زمین همواره به پهلوان‌های شاهنامه توجه داشته و دارند؛ اما این رویكرد آموزشی به پهلوان‌ها و شاهنامه درست نیست. در همین داستان نبرد رستم و اسفندیار می‌بینیم رستم بار‌ها از اسفندیار التماس می‌كند و می‌خواهد دست از نبرد بردارد ولی اسفندیار مامور از طرف گشتاسپ، اصرار دارد تا رستم را با بند به پای با خویش ببرد و رستم پاسخ می‌دهد من تن به این كار نمی‌دهم و سرانجام رستم ناگزیر به نبرد می‌شود و خوب این بخش‌ها در روایت‌های انتخاب شده از داستان‌های شاهنامه در كتاب‌های درسی نیست. رستم نماد پهلوانی پاك برای ایرانیان است و در حالی كه ناگزیر از كارزار با اسفندیار می‌شود. سرانجام اسفندیار به عنوان یك پهلوان بزرگ ایرانی می‌گوید، مرا نه رستم كه پدرم كشت. برای بسیاری از ایرانی‌ها در گستره بزرگ ایران، فرهنگی كه از بسیاری از كشور‌های آسیای میانه و افغانستان و شبه‌قاره و... را شامل می‌شود، رستم به عنوان نماد پاكی و پهلوانی است و باید بیش از گذشته در معرفی چهره خیر‌خواهانه و پاك این پهلوان ایرانی كوشیده شود. در میان جوان‌ها و مردم ایران بی‌شك علاقه و اشتیاق به شاهنامه هست و باید به این موضوع بیشتر توجه شود.

 به اعتقاد من بازنویسی داستان‌های شاهنامه در معرفی و ترویج آن بسیار اهمیت دارد البته به شرطی كه نویسندگان چیزی از خود به آنها اضافه نكنند. در سال ١٣٥٥ به این موضوع اندیشیدم كه مردم چگونه با ارزش‌های ملی‌شان آشنا شوند، به صرافت   افتادم كه داستان‌های شاهنامه را بخوانند. داستان رستم را در یازده بخش روایت كردم. .اهمیت شاهنامه فقط به پاسداری زبان فارسی و حفظ هویت ملی ایرانیان نیست بلكه بسیار نكته‌های ظریف علمی هم در آن مطرح شده است و شاهنامه فقط داستان‌های حماسی و پهلوانی نیست و ارزش‌های این شاهكار بزرگ فقط معطوف به زبان فارسی و شیوه نگارش و روایت فردوسی نیست بلكه از بسیاری جهات این متن مهم و ارزشمند است.

روزنامه اطلاعات