دانش استیفا و جایگاه آن در متون تاریخی و ادب فارسی / نفیسه ایرانی

1403/4/20 ۱۱:۳۴

دانش استیفا و جایگاه آن در متون تاریخی و ادب فارسی / نفیسه ایرانی

«استیفا» در لغت به معنی حق یا مال خود را تمام‌ و ‌کمال گرفتن، و یا حق چیزی را کامل ادا کردن است و در اصطلاح، دانشِ قوانینی‌ است که مستوفیان با آن دخل‌وخرج‌ اموال دیوان‌ و کیفیت و کمیت محاسبات آن را معلوم می‌کردند و اسناد و دفاتر مالی و آماری مملکت را مطابق آن قوانین می‌نوشتند.

چکیده: این پژوهش بر آن است تا با روش مطالعۀ کتابخانه‌ای و با توجه به اسناد و نسخه‌های خطی که به قلم خود مستوفیان تحریر شده است تعریفی جامع و دقیق‌ از اصطلاح استیفا ارائه کند، و همچنین با توجه به شواهدی که از این نوع اصطلاحات در متون ادبی به‌کار رفته است به واکاوی ضرورت پرداختن به این دست اصطلاحات و نکات مهم در تحلیل و تعریف آن‌ها از جمله ذکر جزئیات بیشتری که جهت دریافت معنایی جامع و مانع بایسته است، همچنین توجه به مسائل تاریخی و جغرافیایی در تمایز معنای آن‌ها و جایگاه و اهمیتشان در متون تاریخی و ادب فارسی بپردازد. «استیفا» در لغت به معنی حق یا مال خود را تمام‌ و ‌کمال گرفتن، و یا حق چیزی را کامل ادا کردن است و در اصطلاح، دانشِ قوانینی‌ است که مستوفیان با آن دخل‌وخرج‌ اموال دیوان‌ و کیفیت و کمیت محاسبات آن را معلوم می‌کردند و اسناد و دفاتر مالی و آماری مملکت را مطابق آن قوانین می‌نوشتند. این عمل در محلی به نام دیوان استیفا انجام می‌شد و به متصدی آن مستوفی می‌گفتند. به عبارتی امور نگارش دیوانی و دبیری، در ادوار گذشته به دو بخش اصلی تقسیم می‌شد: ۱. ترسل؛ 2. استیفا

دریافت مقاله

منبع: مجلۀ تاریخ علم، دوره 21، شماره2، بهمن 1402

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

اخبار مرتبط

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: