تحمیل ولایتعهدی به حضرت امام رضا(ع) توسط مأمون عباسی(201 ق)

1398/2/22 ۱۰:۴۹

دشمنی خاندان اُمَوی و عباسی با اهل ‏بیت از دیرباز وجود داشت. هر كدام از این خاندان جور به نوبه‏ ی خود آزار و اذیت فراوانی به اهل بیت و آل علی(ع) روا داشتند و حتی از به شهادت رساندن امام معصوم ابا نمی‏كردند. وقتی مامون بر مسند قدرت نشست، از نفوذ امام رضا(ع) در میان مردم آگاه بود و چون می‏خواست هم امام را تحت نظر داشته باشد و هم خود را فردی دوستدار اهل بیت نشان دهد تا اقبال عمومی را به خود جلب كند، دستور داد تا امام رضا(ع) را از مدینه به خراسان آوردند و با اصرار فراوان ولایتعهدی خود را به امام، واگذار كرد.

دشمنی خاندان اُمَوی و عباسی با اهل ‏بیت از دیرباز وجود داشت. هر كدام از این خاندان جور به نوبه‏ ی خود آزار و اذیت فراوانی به اهل بیت و آل علی(ع) روا داشتند و حتی از به شهادت رساندن امام معصوم ابا نمی‏كردند. وقتی مامون بر مسند قدرت نشست، از نفوذ امام رضا(ع) در میان مردم آگاه بود و چون می‏خواست هم امام را تحت نظر داشته باشد و هم خود را فردی دوستدار اهل بیت نشان دهد تا اقبال عمومی را به خود جلب كند، دستور داد تا امام رضا(ع) را از مدینه به خراسان آوردند و با اصرار فراوان ولایتعهدی خود را به امام، واگذار كرد. سرانجام روز دوشنبه هفتم ماه رمضان سال 201 ق، منشور ولایتعهدی به خط مأمون نگاشته شد و در پشت همان ورقه، حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) نیز با ذكر مقدمه‏ای پر از اشاره و ایماء، قبولی خود را اعلام فرمود؛ ولی یادآوری كرد كه این امر به انجام نمی‏رسد. آن‏گاه در كنار همان مكتوب، بزرگان و فرماندهان كشوری و لشكری، این عهدنامه را گواهی نمودند. از این پس به امام، الرضا من آل محمد(ص) می‏گفتند یعنی كسی كه از آل محمد به وی (مامون) راضی شده است. مامون دختر خود، ام‏حبیب را به ازدواج آن حضرت درآورد و شعار عباسیان راكه لباس سیاه بود، تبدیل به شعار علویان و لباس سبز نمود. بررسی اوضاع و شرایط سیاسی زمان مأمون نشان می‏دهد كه وی با یك سلسله دشواری‏ها و مشكلات سیاسی روبرو شده بود و برای رهایی از این بن‏ بست‏ها تلاش می‏ كرد. او سرانجام به منظور حل این مشكلات، یك سیاست چند بعدی در پیش گرفت كه همان طرح ولیعهدی امام رضا(ع) بود.