فیلسوفی غرب‌شناس و ایران دوست

1397/10/4 ۰۹:۴۵

فیلسوفی غرب‌شناس و ایران دوست

مراسم بزرگداشت استاد زنده یاد مهدی حائری یزدی، دیروز با حضور استادانی همچون سیدمصطفی محقق داماد، رضا داوری اردکانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی، عبدالحسین خسروپناه، سیدمحمود یوسف‌ثانی، سیدحسین موسویان، غلامحسین عمادزاده، شهین اعوانی، علی افضلی در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. به مناسبت چهل و پنجمین سال فعالیت مؤسسه حکمت و فلسفه، این مرکز سلسله یادبودهایی را برای استادان تأثیرگذار در اعتلای علمی و پژوهشی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران در دستور کار خود قرار داده است که نخستین برنامه از این سلسله نشست‌ها به تجلیل مقام علمی و فرهنگی آیت‌الله مهدی حائری یزدی اختصاص یافت.

 

مهسا رمضانی: مراسم بزرگداشت استاد زنده یاد مهدی حائری یزدی، دیروز با حضور استادانی همچون سیدمصطفی محقق داماد، رضا داوری اردکانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی، عبدالحسین خسروپناه، سیدمحمود یوسف‌ثانی، سیدحسین موسویان، غلامحسین عمادزاده، شهین اعوانی، علی افضلی در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. به مناسبت چهل و پنجمین سال فعالیت مؤسسه حکمت و فلسفه، این مرکز سلسله یادبودهایی را برای استادان تأثیرگذار در اعتلای علمی و پژوهشی مؤسسه حکمت و فلسفه ایران در دستور کار خود قرار داده است که نخستین برنامه از این سلسله نشست‌ها به تجلیل مقام علمی و فرهنگی آیت‌الله مهدی حائری یزدی اختصاص یافت.

آیت‌الله دکتر «مهدی حائری یزدی»، فرزند آیت‌الله‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ حائری ‌یزدی‌ مؤسس‌ حوزه‌‌ علمیه‌ قم بود. وی عرفان‌ و علوم‌ نقلی‌ و عقلی‌ را در محضر استادان‌ بزرگ‌ حوزه‌های‌ تشیع‌، آیات‌ عظام‌؛ امام خمینی(ره)‌، آیت‌الله‌ سید احمد خوانساری‌، میرزا مهدی‌ آشتیانی‌، آیت‌الله‌ بروجردی‌ و آیت‌الله‌ کوه‌‌کمره‌ای فراگرفت‌ و پس‌ از دریافت‌ درجه‌‌ اجتهاد به‌عنوان‌ نماینده‌‌ آیت‌الله بروجردی‌ به‌ امریکا هجرت‌ و مدارج‌ تحصیل‌ در فلسفه‌ غرب‌ را تا سطوح‌ بسیار عالی‌ طی‌ کرد.

او از نخستین استادانی است که هم با تعلیمات کلاسیک اسلامی، اعم از معقول و منقول و هم با اندیشه‌های فلسفی فیلسوفانی نظیر کانت، هگل، دکارت و راسل آشنایی داشت و توانست به گفت‌وگوی دو جانبه میان فلسفه اسلامی و فلسفه غرب جامه عمل بپوشانند.

***

شخصیت اخلاقی حائری

آیت‌الله مصطفی محقق‌داماد، استاد حوزه و دانشگاه که نسبت نزدیک خویشاوندی نیز با آیت‌الله مهدی حائری یزدی دارد و خواهرزاده او است در این نشست کوشید تا ویژگی‌های اخلاقی ایشان را در سه ساحت به بررسی بگذارد؛ نخست او به «ایران‌دوستی» و «فارسی‌دوستی» این عالم بزرگ اشاره کرد تا آنجا که هیچ وقت به زبانی جز فارسی ننوشت؛ این در حالی است که آن زمان کسی در حوزه علمیه قم، فارسی نمی‌نوشت و صرفاً زبان عربی مرسوم بود. دومین خصیصه ایشان را «ایمان به فلسفه اسلامی» معرفی و تأکید کرد ایشان با وجود اینکه فلسفه غرب خوانده بود اما همواره بر برتری فلسفه اسلامی باور داشت. و سومین خصیصه پرکاری ایشان بود تا آنجا که تا آخرین لحظه حیات دست از درس و قلم برنداشتند.

 

شخصیت فلسفی حائری

دکتر غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، عضو هیأت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه، بر بعد فلسفی تفکر استاد مهدی حائری یزدی تمرکز کرد و او را فیلسوفی دانست که با وجود آنکه سال‌ها در امریکا درس خوانده بود اما فلسفه اسلامی را بخوبی می‌دانست. او نیز همچون محقق‌داماد تأکید کرد که استاد حائری نه به انگلیسی و نه به عربی ننوشت و همواره به زبان‌فارسی متعهد بود. این در حالی است که علما پس از 1500 سال همچنان به عربی می‌نویسند و در این راستا به ابن‌سینا، ملاصدرا و حتی علامه‌طباطبایی اشاره کرد. وی همچنین عنوان کرد مردم یزد به پرکاری مشهورند و یزدی هیچگاه در علم، کار و فکر فقیر نمی‌شود. به باور او، مهدی حائری با وجود اینکه آثار زیادی ندارد اما آثاری که از او برجای مانده پخته و قابل احترام است.

 

جامع الحکمتین

دکتر غلامرضا اعوانی، استاد مبرز فلسفه که خود از شاگردان آیت‌الله مهدی حائری یزدی نیز بوده است از استاد خود با عنوان «جامع الحکمتین» یاد کرد. به باور او تنها در حکمت ایرانی اسلامی است که برهان، وحی، عرفان و فلسفه توأمان به‌کار گرفته می‌شود و این یکی از بزرگترین دستاوردهای حکمت ما است و در غرب جز در دوره‌هایی محدود، حکمت حیات مستمری نداشته است. وی مرحوم آیت‌الله مهدی حائری یزدی را یکی از بهترین نمایندگان این حکمت ایرانی اسلامی دانست. اعوانی همچنین عنوان کرد که حائری به دین بدون فلسفه باور نداشت چرا که معتقد بود فلسفه پی‌جویی حقیقت است و اصول دین را باید استدلالی پذیرفت نه تحکمی؛ چون دین تحکمی نیست. وی همچنین به نقل از استادش، فلسفه را تلاشی برای خودشناسی و انسان‌شناسی دانست و گفت اگر کسی فلسفه را کنار بگذارد انسانیت را کنار گذاشته است.

 

فیلسوفی آزاده

دکتر رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم ایران، از دیگر سخنرانان این مراسم بود که با وجود کسالت در این نشست حاضر شد. او حائری را فیلسوفی آزاده خواند و به نقل از حائری عنوان کرد: «ما با علم و حقیقت عهدی داریم و این بزرگترین عهد ما است و آن را با هیچ عهدی معاوضه نمی‌کنم.» داوری، مهدی حائری یزدی را چنین توصیف کرد: «همه عمر را صرف آموختن به دو معنا کرد؛ نخست خود آموخت و دوم به دیگران آموخت و از ادب تعلیم برخوردار بود.» داوری معتقد است که ما در «فلسفه عملی» برخلاف «فلسفه نظری» آنچنان که باید کار نکرده‌‌ایم اما حائری یزدی از جمله علمایی بود که به این بعد از فلسفه التفات داشت و کتاب «کاوش‌های عقل عملی» را نوشت.

منبع: روزنامه ایران

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: