آثار دبیرسیاقی سرمایه ادبی ایران است

1397/7/29 ۱۳:۲۱

علی اشرف صادقی زبانشناس و عضو فرهنگستان زبان در مراسم بزرگداشت درگذشت دکتر سید محمد دبیرسیاقی، آثار وی را سرمایه گرانبهای ادبی ایران خواند. صادقی در مراسم بزرگداشت دبیرسیاقی لغت شناس و پژوهشگر قزوینی که شانزدهم مهرماه جاری درگذشت و امروز شنبه گرامیداشتش در کتابخانه ملی برگزار شد، از تلاش‌های ادبی دبیرسیاقی تقدیر کرد و 80اثر او را از دارایی‌های باارزش ادبی ایران خواند.

علی اشرف صادقی زبانشناس و عضو فرهنگستان زبان در مراسم بزرگداشت درگذشت دکتر سید محمد دبیرسیاقی، آثار وی را سرمایه گرانبهای ادبی ایران خواند.

صادقی در مراسم بزرگداشت دبیرسیاقی لغت شناس و پژوهشگر قزوینی که شانزدهم مهرماه جاری درگذشت و امروز شنبه گرامیداشتش در کتابخانه ملی برگزار شد، از تلاش‌های ادبی دبیرسیاقی تقدیر کرد و 80اثر او را از دارایی‌های باارزش ادبی ایران خواند.

وی افزود: از 1336 انتشار کارهای دکتر دبیرسیاقی آغاز شد و تا سال ها ادامه داشت. استاد تا امروز حدود 80 اثر منتشر شده دارد که برخی کتاب‌های نایاب و کم‌یاب را نیز بازچاپ کردند. آثاری چون جامع‌التواریخ رشیدی، نزهه‌القلوب و غیره که عبدالغفار ظهوری در نشر طهوری منتشر کرد.

صادقی گفت: همچنین تحقیقات ایشان در زمینه شاهنامه اهمیت زیادی دارد، تصحیح شاهنامه، شاهنامه به نثر و کشف الابیات شاهنامه از آثار مهم ایشان است. از سوی دیگر، مطالعات ایشان درباره قزوین و برخی سفرنامه‌ها نیز اهمیت دارد.

صادقی به تصحیح دیوان‌ها توسط دبیرسیاقی اشاره کرد و ادامه داد: دیوان منوچهری موضوع پایان‌نامه دکتری او بود که زیر نظر دکتر فروزانفر انجام شد و دهخدا نیز بر آن مقدمه نوشت.

وی گفت: در سال 1325 که دکتر پورداوود انجمن ایرانشناسی را تاسیس کرد از دکتر دبیرسیاقی هم با این که بسیار جوان بود دعوت کرد که به این انجمن بپوندد.

صادقی همچنین افزود: باید این نکته را بگوییم که در علم محدودیت زمانی وجود دارد، با این که ادبیات هرگز کهنه نمی‌شود، تحقیقات ادبی مانند هر تحقیق دیگری، در زمان خودشان خوبند، بعد دیگران می‌آیند و آن کارها را تکمیل می‌کنند، انشاءالله که جوان‌ترها این راه‌ را ادامه بدهند و گام‌های بلندتری بردارند.

میرهاشم محدث، مصحح و مدیر سابق کتابخانه موسسه لغتنامه دهخدا، ضمن تسلیت درگذشت دکتر دبیرسیاقی گفت: من بیش از 55 سال با ایشان همکار بودم، 12 سال در همه ساعت‌های اداری و 15 سال هم ایشان را در موسسه می‌دیدم. من مسئول کتابخانه بودم و باید زودتر از همه می‌آمدم اما حتی یک بار هم نشد که پیش از دکتر دبیرسیاقی به موسسه برسم‌. او هرگز مرخصی نمی‌گرفت، جز یک بار که برای دیدار اقوام به خارج از کشور رفته بود، با رادیو، تلویزیون و خبرگزاری‌ها رابطه خوبی نداشت و آنها را دروغگو می‌دانست. معتقد بود کار رسانه، تخریب و تحریف تاریخ است.

محدث اضافه کرد: دبیرسیاقی، بسیار سنت‌گرا بود، با ادبیات معاصر سر سازگاری نداشت. او 70 سال با فردوسی همدم و همراه بود و هرگز بین‌شان فاصله‌ای نیفتاد.

محدث ادامه داد: حتی یک بار هم ندیدم که به کسی بی ادبی کند، همیشه متواضع و آرام بود.

پس از مشکلاتی که در موسسه دهخدا به وجود آمد و نادانی رئیس دانشگاه تهران از کار محبوبش خداحافظی کرد اما یک بار هم بدگویی نکرد.

کتر غلامرضا امیرخانی معاون کتابخانه ملی، سخنران دیگر این مراسم بزرگداشت بود.

وی گفت: با این که دکتر دبیرسیاقی به کار لغت شناخته شده بود من از دیدگاه دیگری نگاه می‌کنم، ایشان نسبت به تاریخ و سفرنامه‌ها نیز توجه خاصی داشتند و به دقت خاصی نسخه‌هایی که به کمتر به آنها توجه شده بود را تصحیح و منتشر کرد.

حضرتی‌ها، مدیرکل سازمان میراث فرهنگی استان قزوین نیز به فعالیت‌های دبیرسیاقی در این استان اشاره کرد و گفت: ایشان که به خانواده‌ای اصیل و سرشناس در قزوین تعلق داشت، سال هفتاد در همایش رشد و توسعه شهر قزوین از تمایل خود به بازگشت به شهر پدری خود سخن گفت. پس از بازگشت، منشا خیر بسیاری در شهر شد؛ در زیباشهر کتابخانه به راه انداختند و کتابخانه خودشان را هم به قزوین انتقال دادند.

وی افزود: ما در خانه ایشان روزهای یکشنبه و چهارشنبه جلسات متون فارسی داشتیم که بسیار ثمربخش بود. دکتر دبیرسیاقی تا زمانی که چشم‌هایشان یاری می کرد، روزی 12 تا 15 ساعت کار می کردند و همیشه با سخنان و روشنگری‌هایشان، حضور مستمر و موثر داشتند.

حضرتی‌ها ادامه داد: ایشان شواهد و اسناد اعتبار پیغمبریه را منتشر کرد و روی مجموعه آمارگیری‌های سال 1208 در عهد ناصری که به صورت خانه به خانه در قزوین انجام شده بود نیز کار کردند و این سند گرانبها را به یادگار گذاشتند.

فرهاد طاهری یکی از شاگردان دبیرسیاقی نیز با اشاره به مواجهه دین و دانش در آثار و اندیشه ایشان گفت: وقتی دکتر به قزوین آمد به هیچ دانشگاهی توجه نکرد، اگر می ‌خواستند به آسانی هر دانشگاهی برایشان تدریس می‌گذاشت، اما ترجیح دادند که در خانه جلسه بگذارند و بگویند که برای کسب دانش تنها نباید به دانشگاه توجه کرد. او معتقد بود برای ارتقای دانش باید به آموختن بپردازیم.

وی ادامه داد: دکتر دبیرسیاقی عمیقا مومن و معتقد بود و دین برای او اسباب رسیدن به چیزی نبود، نه برای کسی کاری کرد و حرفی به نفع دیگری بر زبان آورد.او یک مدیر بود و هرگز جهت گیری سیاسی نداشت.

طاهری در پایان صحبت‌هایش گفت: ما در شهر قزوین حدود 80 هزار دانشجو داریم، استادان دانشگاه و مسئولان دانشگاهی برای مراسم ختم دکتر دبیرسیاقی نیامدند، من می خواهم که این جمله را همه بدانند، اگر به بزرگان اهل فرهنگ احترام نگذارید بدعت بدی در جامعه علمی گذاشته اید.

در پایان مراسم از آقای مازیار دبیرسیاقی به نمایندگی از خانواده دکتر دبیرسیاقی تجلیل شد و فیلم مستند زندگی دکتر ساخته منوچهر مشیری به نمایش درآمد.

در این جلسه دکتر حسن بلخاری، مدیر انجمن مفاخر ایران دکتر علی موسوی گرمارودی، بهرام فیاضی مدیر نشر قطره، دکتر عنایت الله مجیدی رئیس کتابخانه دایره المعارف بزرگ اسلامی نیز حضور داشتند.

بزرگداشت محمد دبیرسیاقی آخرین شاگرد علی‌اکبر دهخدا با عنوان «دبیرِ لغت» در کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

در این نشست علی اشرف صادقی، میرهاشم محدث، فرهاد طاهری، محمدعلی حضرتی‌ها و غلامرضا امیرخانی حضور داشتند.

دبیرسیاقی متولد 1298، شانزدهم مهر ماه جاری در سن 99 سالگی به دلیل کهولت سن در زادگاه خود قزوین درگذشت.

استاد دبیرسیاقی دکترای خود را در رشته ادبیات فارسی در سال 1334 از دانشگاه تهران دریافت کرد و سپس به تدریس این رشته در دانشگاه های ایران و خارج از کشور پرداخت.

از این لغت شناس، پژوهشگر، شاعر و نویسنده قزوینی که در گردآوری لغت نامه دهخدا نقش داشته، 80 اثر ادبی و هنری به جا مانده است.

منبع:ایرنا