1397/7/14 ۱۲:۵۹
سرپرست دانشگاه استاد فرشچیان می‌گوید: نقص نظام آموزشی ما که فقط توان ساختن هنرشناس یا هنرمند مدرن داشته و برای تربیت هنرمند ایرانی-اسلامی عقیم است با تاسیس دانشگاه استاد فرشچیان برطرف می شود.
ناتوانی ما در تربیت هنرمند ایرانی اسلامی با دانشگاه فرشچیان برطرف می‌شود
علی اسدی: سرپرست دانشگاه استاد فرشچیان می‌گوید: نقص نظام آموزشی ما که فقط توان ساختن هنرشناس یا هنرمند مدرن داشته و برای تربیت هنرمند ایرانی-اسلامی عقیم است با تاسیس دانشگاه استاد فرشچیان برطرف می شود.
دانشگاه استاد فرشچیان نه فقط از این منظر که اولین دانشگاهی‌ست که به نام یکی از مشاهیر زنده در ایران نامگذاری می شود اهمیت زاید الوصفی دارد بلکه از منظری اولی‌تر یک نقطه عطف محسوب می‌شود؛ نقطه عطفی برای ایجاد تحول در الگوی «نظام آموزشی کنونی غربی» به شکل «نظام به روزشده آموزشی بومی استاد- شاگردی ایرانی» که به زعم تعدادی از صاحبنظران عامل بقای هنرهای ایرانی اسلامی ما شده و خطر انحطاط و انقراض را از آنها خواهد زدود.
گفت و گوی حاضر با بهمن نامور مطلق سرپرست و مسئول راه‌اندازی این دانشگاه، سیر تطوری‌ست بر چگونگی شکل‌گیری این دانشگاه و چشم‌انداز آن.
ایده تاسیس دانشگاه استاد فرشچیان چگونه شکل گرفت؟
نامور مطلق: شاید 10 سال پیش هنگامی که من در فرهنگستان هنر دبیر و معاون پژوهشی بودم رصد وضعیت هنر و هنرمندان از ماموریت‌های بود.
در یکی از کارگروه‌های تخصصی 8 گانه ما که به هنرهای سنتی و صنایع دستی اختصاص داشت، ارزیابی کلی این گروه چنین بود که حال هنر ایرانی خوب نیست و بسیاری از هنرهای ایرانی در حال فراموشی هستند.
بخشی از این امر، طبیعی بود زیرا هنر از نظر ما یک پدیده زنده است و به طور معمول، مرگ و میر و نیز زاد و ولد دارد اما این نگران کننده بود که مرگ و میر ما در این حوزه بیش از زاد و ولد بود.
از سوی دیگر استادان بزرگ و صاحب نام این رشته‌ها که این مساله را حس کرده بودند به تندی از آن انتقاد می کردند و تاکید داشتند که در اقدامی اساسی از کمرنگ شدن رشته‌های سنتی جلوگیری بعمل آید. زمانی که انتقادها بالا گرفت ما حس کردیم هویت زیبایی شناسی هنرهای ملی ما به خطر افتاده است.
استاد فرشچیان یکی از آن چهره‌های شاخصی بود که حساسیت فراوانی نسبت به بقای هنر ایرانی داشت و با توجه به جایگاه ایشان سخنانشان تکثیر و شنیده می شد. ما نیز حرف ایشان را جدی گرفتیم و در پی چاره‌اندیشی برآمدیم.
دلیل کمرنگ شدن رشته‌های سنتی چه بود؟
فرهنگستان به این نتیجه رسید که نظام آموزشی نارس، هنرهای اصیل ما را در آستانه انقراض قرار داده است چرا که این نظام تناسبی با این هنرها ندارد. درواقع مشکل اصلی اینجا بود که ساختار این نظام آموزشی را از اروپا به عاریت گرفته‌ایم و در نتیجه نمی تواند هنرمند ایرانی-اسلامی تربیت کند.
این نظام آموزشی عقیم و نازاست و فقط می‌تواند هنرشناس و هنرمند مدرن تربیت کند.
بر این باور بودیم اگر نظام آموزشی اصلاح نشود این روند ادامه خواهد داشت و مثل بعضی کشورها که دیگر هنرهای سنتی ندارند هنرهای ما نیز از بین خواهد رفت.
برای اصلاح نظام آموزشی چه تدبیری اندیشیده شد؟
ابتدا در قالب یک طرح فوری، دروس و پیشگفتارهایی مثل فلسفه هنر را برای اولین بار توسط فرهنگستان هنر و دانشگاه علامه راه اندازی کردیم اما این کافی نبود؛ ما باید دانشگاهی را در ایران تاسیس می‌کردیم که مبنایش «نظام بروزشده استاد - شاگردی» باشد.
سپس برای نیل به این هدف، برنامه‌ای مطالعاتی ایجاد شد تا یک دانشگاه نه مثل سایر دانشگاهها بلکه «دانشگاهی نو» با استفاده از«سنت» و «پسا سنت» تاسیس کنیم. بالاخره پس از تحقیقات لازم، طرحی مدون و به شورای عالی انقلاب فرهنگی برده شد.
این طرح در شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی که در آن زمان جلسات آن در فرهنگستان هنر تشکیل می شد، ارائه شد و سپس آن را به وزارت علوم پیشنهاد دادیم و در نهایت به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و تصویب شد.
دلیل وقفه طولانی برای راه اندازی این دانشگاه چه بود؟
با فعالیت دولت نهم و دهم تعدادی از دست اندرکاران راه اندازی دانشگاه فرشچیان از کارهای اجرایی دور شدند و این طرح هشت سال تا روی کارامدن دولت یازدهم معطل ماند.
پس از آغاز به کار دولت تدبیر، مصوبه بار دیگر پیگیری شد با این نگاه که راه اندازی این دانشگاه یک متولی برای حمایت مالی نیاز بود. سازمان میراث فرهنگی، جهاد، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد گزینه‌های پیشنهادی ما بودند. در رای گیری دانشگاه آزاد اسلامی بیشترین رای را از آن خود کرد.
از آنجا که فکر می‌کردیم رسالت این دانشگاه با ماموریت‌های میراث فرهنگی ارتباط بیشتری دارد از استاد فرشچیان خواستیم تا در نامه‌ای این طرح را به شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده و عنوان کند که از نگاه او نیز بهتر است دانشگاه زیر نظر میراث فرهنگی باشد، او نیز چنین کرد.
پس از موافقت، این مصوبه را با ریاست سازمان میراث فرهنگی در سه دوره پیاپی یعنی در دوران مسئولیت مسعود سلطانی فر، زهرا احمدی پور و علی اصغر مونسان مطرح کردیم که هیچیک رغبتی نشان ندادند. درک نشدن اهمیت و ضرورت چنین دانشگاهی سه سال دیگر کار راه‌اندازی را به تعویق انداخت.
در نهایت، طرح را دوباره به شورای عالی انقلاب فرهنگی بردیم و این بار آقای علی اکبر ولایتی اعلام کرد که دانشگاه آزاد اسلامی برای کمک به تاسیس دانشگاه آماده است و در نهایت شورا تاسیس دانشگاهی با نام «دانشگاه هنرهای سنتی اسلامی ایرانی استاد فرشچیان» را مصوب کرد.
متعاقبا استاد فرشچیان در نامه‌ای، شش نفر را متشکل از محمد حسین ایمانی خوشخو، حسن بلخاری، عبدالمجید شریف زاده، حبیب الله صادقی، محمدعلی رجبی و مرا (بهمن نامور مطلق) به عنوان هیات امنای به دانشگاه آزاد معرفی کردند.
جلسه‌ای نیز با فرهاد رهبر رئیس وقت دانشگاه آزاد برگزار شد. این دانشگاه در ابتدا با تاسیس دانشگاه فرشچیان مخالفت کرد و معتقد بود ایجاد دانشکده‌ای با اهداف این دانشگاه کافی است ولی ما تاکید داشتیم که اگر قرار است دانشکده ایجاد شود نبودش بهتر است که در نهایت درخواست ما پذیرفته شد.
سپس مصوب شد تا ساختمانی در خیابان شهید نظری، روبروی دانشگاه تهران که سابقا دانشکده خبر بود مرمت و نوسازی شده و به ما تحویل داده شود.
کار نوسازی و مرمت با کندی پیش می‌رفت. با استعفای من از معاونت سازمان میراث فرهنگی استاد فرشچیان طی نامه‌ای بنده را به عنوان رئیس این دانشگاه پیشنهاد دادند.
با رفتن رهبر و جایگزینی محمد مهدی طهرانچی به عنوان رئیس دانشگاه آزاد، کارها به دلیل علاقه‌مندی بالا و پیگیری شخص ایشان سرعت قابل توجهی پیدا کرد و سرانجام احکام هیات امنا و حکم من به عنوان سرپرست و مسئول راه‌اندازی دانشگاه صادر شد.
زمان تاسیس این دانشگاه و نظام‌نامه آموزشی آن چگونه است؟
قرار است بالاخره پس از چندین سال، دانشگاه با حضور شخص استاد محمود فرشچیان و جمعی از هنرمندان در 30 مهرماه افتتاح شود؛ این امر تحقق یک آرزوی دیرینه است.
نظام‌نامه آموزشی دانشگاه نیز قرار است برای تحصیلات تکمیلی تنظیم شود و دانشجو در اختیار استادان قرار گیرند تا استاد متخصص هنرهای ایرانی-اسلامی تربیت کنند.
برای شروع با سه دانشکده نگارگری شامل رشته‌های نقاشی، تشعیر، تذهیب، نقاشی قهوه خانه‌ای، دانشکده خوشنویسی با چند گروه مثل خط نقش و غیره و دانشکده صنایع دستی با دو رشته آغاز به کار خواهیم کرد تا بعد و به مرور در دیگر زمینهها گسترش یابد.
دانشگاه فرشچیان تهران، مرکزیت داشته و بنا داریم در صورت امکان در آینده یک شعبه در سمنان برای سفال، یک شعبه در اصفهان برای فلز و یک شعبه در کاشان برای نساجی دایر کنیم.
همچنین تلاش می‌کنیم تا در آینده در مختصات «ایران فرهنگی» به طور مثال در کشورهای افغانستان، تاجیکستان و آذربایجان شعبه داشته باشیم و هنرمند ایرانی-اسلامی تربیت کنیم.
با در نظر گرفتن زمان لازم برای تدوین نظام‌نامه، آیین‌نامه گزینش دانشجو و سند چشم‌انداز برای دانشگاه فرشچیان، احتمالا این دانشگاه بتواند پس از 6 ماه تا یکسال دانشجو بپذیرد.
خروجی این دانشگاه و نتیجه راه اندازی آن قرار است چه دستاوردی برای ما داشته باشد؟
قرار است ما یک هنرمند حکیم و مولف تربیت کرده و از هویت زیبایی‌شناسی ایران فرهنگی صیانت کنیم. امیدواریم این دانشگاه به دور از بازی‌های سیاسی از حمایت مستمر برخوردار شود.
برای نخستین بار دانشگاهی به نام چهره‌ای از مشاهیر بزرگ فرهنگ و هنر ایران در دوره حیات وی نامگذاری می شود. این مساله بی‌سابقه است. در نهایت فرهنگ و هنر ناب ایرانی اسلامی ما پایدار خواهد بود.
منبع: ایرنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید