1397/6/20 ۰۸:۲۰
پیش از كلنل وزیری، موسیقی در ایران به عنوان یك مقوله جدی و هنری محسوب نمی‌شد. همچنین از طرف طبقه اشراف و نیز عموم مردم، نوازندگان موسیقی به عنوان مطرب و عمله طرب قلمداد می‌شدند. وزیری نگاه جامعه را به موسیقی تغییر داد. البته خدمات وزیری به موسیقی آنچنان زیاد است كه بیان آن در این مجال اندك میسر نیست. او در جایگاه یك سرهنگ عالیرتبه امكانات بسیار خوبی داشت كه می‌توانست به مقام بالایی در اجتماع دست پیدا كند اما با انتخاب هنر به تمام این امكانات پشت پا زد.
وزیری در خانواده‌ای رشد كرد كه همگی نظامی بودند و پدرش نیز از رتبه بالایی در نظام برخوردار بود. خودش سرهنگ بود و چند سالی نیز ریاست قشون بیرجند را برعهده داشت. به همین علت او با مقامات بالای كشوری و لشكری ارتباطات نزدیكی داشت اما به مقام سرتیپی و تمام امكاناتی كه در اختیارش بود، پشت كرد و به همراه دوست خود «صمصام‌الملك بیات» به مدت پنج سال برای تحصیل موسیقی به فرانسه و آلمان سفر كرد.
وزیری پس از بازگشت به ایران، در سال 1302 مدرسه موسیقی را تاسیس كرد. حاصل این مدرسه تربیت نوازندگانی بود كه سال‌ها بعد هر یك از آنها یكی از ستون‌های استوار موسیقی ایران شدند. از هنرمندان تربیت شده در این مدرسه می‌توان از استاد فقید روح‌الله خالقی، استاد ابوالحسن صبا و موسی معروفی یاد كرد. البته هنرمندان دیگری هم بودند كه از لحاظ رتبه پایین‌تر از اسامی یاد شده بودند. اگر به تاریخ رجوع كنیم، در‌خواهیم یافت كه اساتیدی مانند خالقی و صبا خدمات شایانی به موسیقی ایران كرده‌اند و در تربیت هنرمندان و موسیقیدانان رنج و زحمت فراوانی متحمل شده‌اند.
در حقیقت استاد وزیری را می‌توان پدر موسیقی نوین ایران دانست.
اگر بخواهیم به برخی خدمات استاد وزیری به صورت اجمالی اشاره‌ای كنیم باید به تاسیس مدرسه موسیقی، ابداع سازهایی مانند تار باس و آلتو، نگارش كتاب‌های آموزش سازهای ایرانی مانند «دستور جدید تار و سه‌تار» و «دستور ویولن»، تلاش برای گنجاندن درس موسیقی و سرود برای مدارس و نوشتن كتابی در همین زمینه كه تا مدت‌ها در مدارس تدریس می‌شد، ساختن اولین كلوپ موزیكال، اولین كتاب برای كودكان ایرانی در پنج جلد و نیز نوشتن اولین كتاب ایرانی برای هارمونی (كه این كتاب به عنوان رساله دكترای وزیری در دانشگاه تهران پذیرفته شد) بپردازیم. همچنین ساختن آهنگ‌های بسیار بدیع و متنوع كه امروزه اگر هر یك از آنها را نوازنده‌ای اجرا كند، می‌توان او را جزو نوازنده‌های درجه یك نامید، از فعالیت‌های استاد وزیری است. علاوه بر این ساخت قطعاتی مثل «دخترك ژولیده»، «ژیمناستیك موزیكال» و بسیاری دیگر.
استاد وزیری سطح نوازندگی تار را بسیار بالا برد تا جایی كه پیش از آن اصلا وجود نداشت و هیچ‌گاه از تمامی امكانات این ساز به این شكل استفاده نمی‌شد. علاوه بر اینها، وزیری با كمك یكی از سازسازان هم دوره خود به نام «رمضان شاهرخ» تارهایی را ساخت كه گستره صوتی‌اش را با افزایش طول دسته، بالا برده بود. تارباس كه امروزه برخی به اشتباه از آن به عنوان «بم تار» یاد می‌كنند از ابداعات ایشان است.
وزیری در تربیت هنرپیشه نیز فعالیت‌هایی داشت. او اولین كسی بود كه كلاس‌های آموزش هنرپیشگی و فن صدا و بیان را دایر كرد. موسیقی ایران قبل از وزیری فقط به معرفی مقام‌ها می‌پرداخت و می‌توان گفت موسیقی توصیفی، با ساخته‌های وزیری راهش را آغاز كرد. قبل از وزیری موسیقی ما فقط شامل رنگ‌ها، پیش درآمدها و چهارمضراب‌های بسیار ساده و ابتدایی بود اما وزیری ملودی‌های تازه و متنوعی ساخت كه اكنون برخی از آنها شهرت بسیار یافته‌اند و برای اكثر مردم ایران آشنا هستند.
همچنین اولین سرود ملی ایران با نام «ای وطن» از ساخته‌های استاد وزیری است كه بعدها استاد خالقی به تبعیت از این سرود، «ای ایران » را با همان وزن و بر همان نغمه (دشتی) ساخت.
عشق وزیری به فرهنگ ایران سبب شد كه او در اواخر عمر خود بنیادی به نام « بنیاد فرهنگی- هنری وزیری » را راه‌اندازی كند. متاسفانه با فوت او در 18 شهریور 58 و نامشخص بودن وضعیت موسیقی در اوایل انقلاب، كار این بنیاد معلق ماند تا در سال 1380 آخرین دبیر بنیاد آقای «خسرو ملاح» طی یك نامه رسمی، دبیری بنیاد را به بنده واگذار كردند. با كمك استاد دهلوی و با تلاش فراوان موفق شدیم بنیاد و هیات امنای جدید آن را ثبت مجدد كنیم اما به دلیل فوت و كهولت برخی اعضای این هیات امنا تصمیم گرفتیم، تغییرات جدی در اساسنامه‌اش ایجاد كنیم. خوشبختانه شعبه دوم بنیاد در شهر رشت به زودی كار خود را آغاز خواهد كرد و شعبه تهران نیز برنامه‌های تازه‌ای دارد كه خبرهایش منتشرخواهد شد.
منبع: روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید