1397/5/21 ۱۳:۰۲
محمدجواد واسعی می‌گوید: طبق اسناد آخرین فردی که در این باغ دفن شده است فروغ فرخزاد است. منش و رفتار ظهیرالدوله باعث شد تمام بزرگان از تمام فرهنگ‌ها و شغل‌های آن زمان به خواست و وصیت خودشان در این آرامگاه دفن شوند.
محمدجواد واسعی اظهار کرد: در کتاب «ظهیرالدوله برگی شنیدنی از تاریخ موسیقی ایرانی» از علی‌خان ظهیرالدوله وزیر تشریفات ناصرالدین شاه، آرامگاه ظهیرالدوله و موسیقیدانانی که در آن باغ آرمیده‌اند نوشته‌ام. علی‌خان ظهیرالدوله از رجال مقرب دربار قاجاریه و وزیر تشریفات ناصرالدین شاه بود. ارتباط ظهیرالدوله با بحث‌های هنری در این است که علی‌خان در سفرهای ناصرالدین‌شاه به فرنگ همراه او بوده و در آوردن بسیاری از هنرها مانند دوربین و سینما و فرهنگ‌های دیگر مانند کافه نقش بسزایی داشته است.
این نویسنده گفت: ظهیرالدوله در تاریخ فرهنگ و هنر ایران بسیار تاثیر گذار بود. ناصرالدین شاه اطلاعات زیادی از هنر و فرهنگ نداشت و وزیرش علی‌خان در این زمینه به او مشاوره می‌داد. ظهیرالدوله با منش، رفتار و اخلاقی که داشت بزرگان فرهنگی و هنری را در باغ خود دور هم جمع می‌کرد که در آن زمان با اسم جنبش مشروطه همراه بود. در باغ ظهیرالدوله کنسرت‌های خیریه برای فقیران و زلزله‌زدگان برگزار می‌کرد که از اولین کنسرت‌های موسیقی ایران بود. همچنین جشن‌های بزرگی که گاهی 24 ساعت به‌طو‌ل می‌انجامید در این باغ برگزار می‌شد که به دلیل خفقان سیاسی و اجتماعی موجود در جامعه و طبقه‌ای شدن جامعه به اشراف و کارگر اتفاق بزرگی در آن زمان بود.
او در ادامه افزود: رهبر کنسرت علی‌خان در باغ ظهیرالدوله غلامحسین درویش ملقب به درویش‌خان بود، او بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین موسیقیدان ایرانی است که در کنار ظهیرالدوله دفن شده است. درویش‌خان باعث شد بسیاری از موسیقیدانان در این کنسرت‌ها شرکت کرده و عضو اولین گروه موسیقی باشند. مانند ابوالحسن صبا و روح الله خالقی. ظهیرالدوله جزو اولین کسانی بود که نمایشنامه اجتماعی نوشت، او همچنین نخستین نمایشگاه عکاسی و نقاشی در تاریخ ایران را برگزار کرد. همه این فعالیت‌های هنری در باغ ظهیرالدوله انجام می‌شد.
او درباره دلیل انتخاب اسم این کتاب گفت: در این کتاب بیشتر به موسیقیدانان برجسته ایرانی پرداخته‌ام و کتاب را به گونه‌ای نگارش کردم که انتهای هر مطلب به مطلب بعدی آن ارتباط داشته باشد. یعنی در انتهای هر بخش فرد نام برده شده شاگرد یا استاد بوده که در بخش بعدی به آن پرداخته شده است و ترتیب تاریخی ندارد. در انتهای کتاب نیز به معرفی برخی دیگر از شاعران و اساتید به صورت خلاصه پرداخته‌ام که آن‌ها هم مغفول نمانند.
واسعی درباره منابع اصلی این کتاب گفت: در نگارش این اثر از کتاب «سرگذشت موسیقی ایران» اثر روح‌الله خالقی که می‌توان گفت تاریخ و منبع اصلی موسیقی ایران است استفاده کردم. همچنین از کتاب‌های دیگری که در این زمینه وجود دارد و سایت ظهیرالدوله سود جستم و تحقیقات میدانی انجام داده و از اساتیدی که در این زمینه فعالیت دارند پرس‌وجو کردم.
نویسنده «لحظه‌ای درنگ» بیان کرد: علی‌خان ظهیرالدوله در زمان حیات خود زیر درختی به اسم داغداغان می‌نشست که پس از فوت نیز زیر همان درخت به خاک سپرده شد. این باغ پس از فوت او تبدیل به آرامگاه علی‌خان و بسیاری از بزرگان دیگر که نامشان در این کتاب آمده، شده است. از افرادی که در این باغ آرمیده‌اند می‌توان به تاثیرگذاران موسیقی در ایران مانند حسن تهرانی، روح الله خالقی، نورعلی برومند، حبیب‌الله سماعی، مرتضی محجوبی و بانوان ایرانی مانند قمرالملوک وزیری، همچنین از اهالی فرهنگ، ادب و از بزرگان عرصه شعر که بیشتر افراد جامعه با اشعارشان آشنایی دارند مانند فروغ فرخزاد، ایرج میرزا و رهی معیری نام برد.
وی افزود: همچنین کشتی‌گیران بزرگ مانند جهانبخت توفیق که اولین مدال طلای المپیک را دریافت کرد و از ارتشبدهای آن زمان و پزشکان دربار از افرادی هستند که در باغ ظهیرالدوله به خاک سپرده شده‌اند. طبق اسناد آخرین فردی که در این باغ دفن شده است فروغ فرخزاد است. منش و رفتار ظهیرالدوله باعث شد تمام بزرگان از تمام فرهنگ‌ها و شغل‌های آن زمان به خواست و وصیت خودشان در این آرامگاه دفن شوند. از دیگر زیبایی‌های این باغ که آن را از سایر آرامگاه‌های جهان متمایز می‌سازد این است که به عنوان مثال در کشور آلمان شاید از یک آرامگاه به آرامگاه دیگر هزاران کیلومتر راه باشد و فاصله قبر گوته تا قبر دیگری زیاد باشد اما در این باغ تمام بزرگان یک قرن به خواست خودشان دفن شده‌اند.
واسعی اظهارکرد: باغ ظهیرالدوله آرامگاه بزرگی است اما متاسفانه به دلیل مسائل اجتماعی و توجه نکردن به این باغ دیوارها و قبرها در حال تخریب است. این باغ می‌تواند گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری را جذب کند و از جاذبه‌های گردشگری منطقه یک تهران است.
او درباره علت نگارش این کتاب بیان کرد: کتابی خاص در زمینه ظهیرالدوله و به‌ویژه موسیقیدان‌هایی که در آن‌جا آرمیده‌اند وجود ندارد، کتاب «سرگذشت موسیقی ایران» از چیزهای بسیاری گفته و صرفا فقط درباره باغ ظهیرالدوله و افراد مدفون در آن نیست. اصلی‌ترین موضوعی که باعث شد این کتاب را به رشته تحریر دربیاورم آشنایی مردم، چه عوام چه خواص، مسئولین و گردشگران که می‌توانند فرهنگساز باشند؛ با این آرامگاه و افراد مدفون در آن بود.
این نویسنده بیان کرد: کتاب ظهیرالدوله را در سال 93 نوشتم اما به دلیل بازار خراب چاپ و نشر امسال منتشر شده است. گفت‌وگویی با برخی از چهره‌های فرهنگی برای احیای باغ ظهیرالدوله داشتم که آن را مرمت کنیم و اختلافاتی که در زمینه این ملک شخصی است و ثبت رسمی نشده است را از بین ببریم. افرادی که در آن باغ آرمیده‌اند برای کل تاریخ موسیقی و فرهنگی ایران هستند، اگر بخواهیم در این زمینه به فکر منفعت‌طلبی شخصی باشیم از لحاظ فرهنگی ما را دچار مشکل می‌کند.
او در پایان گفت: اگر سنگ قبرها مرمت شود و راهنمایی داشته باشد که بتواند درباره بزرگان آرمیده در آن باغ توضیح بدهد می‌تواند از لحاظ گردشگری مفید باشد. تصور کنید گردشگران بر سر قبر هر موسیقیدانی که بروند قطعاتی از موسیقی‌اش پخش شود و اگر شاعر هستند فایل‌های شعرشان نشان داده شود. چون افراد فرهنگی بسیاری در آن‌جا به خاک سپرده شده‌اند و کارهای بسیاری در این زمینه می‌توان انجام داد.
نشر مولیان کتاب «ظهیرالدوله برگی شنیدنی از تاریخ موسیقی ایرانی» را در 143صفحه، 1000نسخه و با قیمت 14500تومان منتشر کرده است.
منبع: ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید