کهن‌ترین نسخه خطی نوروزنامه در کتابخانه برلین نگهداری می‌شود

1397/2/29 ۱۶:۵۳

کهن‌ترین نسخه خطی نوروزنامه در کتابخانه برلین نگهداری می‌شود

نشست تخصصی و رونمایی از کتاب «نوروزنامه خیام نیشابوری» به خط خسرو روشن مازندرانی با پژوهش و مقدمه نادر کریمیان سردشتی به مناسبت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.

 

نوروزنامه خیام کتابی درباره جشن‌ها و آداب و رسوم ایرانیان

نشست تخصصی و رونمایی از کتاب «نوروزنامه خیام نیشابوری» به خط خسرو روشن مازندرانی با پژوهش و مقدمه نادر کریمیان سردشتی به مناسبت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.

خسرو روشن مازندرانی، در این نشست که با همت پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون و بنیاد فرهنگی رودکی برپا شد، گفت: سنگ بنای کار فرهنگی هنری بنیاد رودکی را اصغر امیرنیا گذاشت و به پیشنهاد او کار نوروزنامه خیام آغاز شد.

این استاد خوشنویسی با اشاره به تغییر مدیریت بنیاد رودکی و متوقف شدن کار نوروزنامه در حدود 5سال گفت: در زمان مدیریت جدید علی‌اکبر صفی‌پور، کتاب با پژوهش و مقدمه‌ای از نادر کریمیان سردشتی منتشر شد.

وی حسن استقبال خوانندگان اهل ذوق از کتاب نوروزنامه را دلیلی واضح بر بلوغ ذوق و استعداد مطالعه‌کنندگان دانست و گفت: عمر خیام بسی سرافراز است که آن بخش از مندرجات نوروزنامه که همواره اسطوره نامیده می‌شد تحقیق شبه طبیعی آن را اثبات کرد گرچه اسطوره و تجسم غالبا پدیده‌های طبیعی انسانی است.

وی افزود: عمر خیام تفکر آنی داشت و ناگاه فریاد بر می‌آورد که این اشعار و رباعیات به رمز و تمثیل است برای زندگی حال یعنی زندگی در آن.

روشنی گفت: پیدایش و درخشش نوروزنامه خیام شاید مثل شاهنامه فردوسی، هزاران سال قبل از ظهور اسلام در فرهنگ ایرانی‌ها وجود داشته و حکیم عمر خیام آن را به رشته تحریر درآورده و ثبت و ضبط این میراث فرهنگی و ادبی با آمیخته شدن به هنر خوشنویسی به زیباترین شکل ماندگار شده و به زمان حال رسیده است.

 

کارهای پژوهشی بر روی کتیبه‌ها و متون

داریوش ذوالفقاری، رییس پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون گفت: پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون دارای سه گروه، «فرهنگ و زبان باستانی یا کتیبه‌ها و متون پیش از اسلام»، «زبان و گویش»، «کتیبه‌ها و متون دوران اسلامی» است.

وی در توضیح وظیفه اصلی 2گروه «کتیبه‌ها و متون پیش از اسلام» و «کتیبه‌ها و متون دوران اسلامی» گفت: در این گروه‌ها روی هر چیز تاریخی نوشته اعم از کتیبه‌ها، اسناد تاریخی و تصویری، سکه، مهر، سنگ نوشته و ... کارهای پژوهشی و مستندنگاری انجام می‌شود.

ذوالفقاری افزود: وظیفه گروه «زبان و گویش»، پژوهش، تحقیق و مستندنگاری، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی است که یکی از مشهورترین کارهای این گروه تدوین اطلس زبانی ایران است که امیدواریم به زودی رونمایی شود.

 

انجمن خوشنویسان با 300 شعبه فعال

در ادامه نشست محسن میرحسینی، مدیر روابط عمومی انجمن خوشنویسان ایران، این انجمن را قدیمی‌ترین سازمان‌های مردم نهاد (NGO) و انجمن هنری ایران معرفی کرد و گفت: انجمن خوشنویسان ایران با بیش از 60 سال سابقه کار به رغم همه مشکلات در بیش از 300 شعبه فعال در سطح کشور به کار خود ادامه می‌دهد و بزرگترین شعبه این انجمن با مدیریت استاد سپهری در تهران فعال است و یکی از بهترین دوران‌های خود را با مدیریت ایشان سپری می‌کند.

میرحسینی با ابراز خرسندی از روی آوردن جوانان به خوشنویسی، این هنر را عرصه بسیار مقدسی دانست.

وی افزود: استاد خسرو روشن تنها استادی است که در عرصه نوشتن مفاهیم قرانی، آیات و روایات، آثار بی بدیلی را خلق کرده است.

در ادامه علی‌اکبرصفی پور، مدیرعامل بنیاد فرهنگی رودکی در زمینه حمایت و چاپ آثاری در حوزه موسیقی و نمایش اعلام آمادگی کرد.

در ادامه مینا اکبری، مدیر انتشارات بنیاد فرهنگی هنری رودکی گفت: نوروزنامه خیام کتابی است درباره جشن و آداب و رسوم نوروز که به بیشتر زبان‌های دنیا ترجمه شده است.

وی افزود: پیشینه‌های فرهنگی به ویژه آداب و سنن در این کتاب بسیار خوب و به جا ترسیم شده است که نشان‌دهنده پشتوانه غنی ایرانی‌ها در گذشته‌های دور است.

او با بیان این نکته که این اثر ارزشمند از سده پنجم و ششم هجری دارای نثری روان و شیوا است، گفت: بعد از یادداشت ناشر که سرآغاز پژوهش و مقدمه را در خود جای داده، در سه گفتار به زندگینامه خیام، آثار و تالیف او و شناخت نامه نوروزنامه پرداخته شده و بعد از کتابنامه متن نوروزنامه آمده است.

 

عضویت 750 هنرمند در موسسه هنرمندان پیشکسوت

در ادامه نشست سیدعباس عظیمی، مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت گفت: این موسسه از سال 1391 با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی راه‌اندازی شد و یکی از موسسات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که وظیفه تکریم هنرمندان باسابقه کشور را در همه رشته‌های هنری برعهده دارد.

او از عضویت بیش از 750 نفر از هنرمندان بالای 60سال با دکتری هنری در این موسسه خبر داد و گفت: سطح تخصصی اعضا حتما باید درجه یک هنری یا معادلش دکتری هنری باشد.

وی از برگزاری جشن تولد برای اعضا موسسه و سفرهای گروهی به عنوان برخی از برنامه‌های موسسه هنرمندان پیشکسوت نام برد و تاکید کرد: تلاش می‌کنیم این هنرمندان پیشکسوت همراه با همسر و خانواده خود در این برنامه‌ها شرکت کنند.

نادر کریمیان سردشتی، عضو هیات علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون دیگر سخنران این نشست بود.

وی با اشاره به تفاوت روش‌های پژوهشی در حوزه متون و نسخ خطی با آثار هنری گفت: کهن‌ترین نسخه خطی نوروزنامه متعلق به سال 726هجری قمری است که در کتابخانه عمومی برلین نگهداری می‌شود.

وی افزود: سال 1310 هجری شمسی نسخه‌ای از نوروزنامه به وزارت فرهنگ ارسال و دو سال بعد این نسخه توسط استاد مجتبی مینوی چاپ می‌شود.

او با اشاره به تهیه و تدوین همه نوروزنامه‌ها بعد از دوره صفوی گفت: این اثر منسوب به خیام است و از آثار قطعی او نیست.

کریمیان سردشتی با بیان این نکته که خیام دو مجموعه آثار دارد، گفت: مجموعه‌ای از آثار او مسلم و قطعی و یکسری آثار منسوب به او است.

او از رباعیات به عنوان مجموعه منسوب به خیام نام برد و گفت: نوروزنامه خیام که امروز رونمایی شد در واقع نوروز نامه استاد خسرو روشن مازندرانی است چرا که در این نوروزنامه که یک اثر هنری است مجال تحقیق و پژوهش بسیار گسترده نیست هرچند من تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه انجام داده‌ام که می‌توان جداگانه منتشر کرد.

کریمیان سردشتی با اشاره به فوت خیام درسال 536 گفت: خاقانی در سفر خود به همدان در سال 551 مطالبی از همین نوروزنامه نقل کرده است اما نویسنده کتاب را به خیام منتسب نمی‌کند بلکه معتقد است نویسنده زرتشتی بوده و چند بین هم در مدح نویسنده می‌سراید.  

او تصریح کرد: در کتاب فرخ نامه ابوبکر جمالی، نویسنده نوروزنامه  کیخسرو شیرازی معرفی شده است. این اختلاف نظرها چیزی از ارزش و اهمیت نوروزنامه به عنوان میراث کهن ایران کم نمی‌کند و تا زمانی که خلاف آن ثابت شود منسوب به خیام نیشابوری است چرا که سبک و سیاق آن متناسب با آن دوره است.

منبع:ایبنا

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: