1397/2/26 ۰۸:۳۱
چون ۵۱ فصلی كه بهنام قانون اساسی در دوران مظفرالدینشاه تنظیم شد، وافی به مقصود نبود و در این قانون از وظایف مردم نسبت به دولت و بالعكس سخنی نرفته بود، بنابراین برای نوشتن متمم قانون اساسی، كمیسیونی تشكیل گردید و آن قانون در ۱۰۷ اصل تنظیم شد و برای امضا تقدیم محمدعلیشاه قاجار گردید.
چون ۵۱ فصلی كه بهنام قانون اساسی در دوران مظفرالدینشاه تنظیم شد، وافی به مقصود نبود و در این قانون از وظایف مردم نسبت به دولت و بالعكس سخنی نرفته بود، بنابراین برای نوشتن متمم قانون اساسی، كمیسیونی تشكیل گردید و آن قانون در ۱۰۷ اصل تنظیم شد و برای امضا تقدیم محمدعلیشاه قاجار گردید. • محمدعلیشاه قاجار از همان آغاز كار، مصمم به برانداختن مشروطیت بود، اما بهانه ای در دست نداشت. اما در جریان سوءقصدی كه به وی شد، بهانه لازم را بهدست آورد و آن را به گردن آزادیخواهان انداخت، تا اینكه سرانجام پس از ماهها كشمكش میان مجلس و دربار و عدم دسترسی به نتیجه مطلوب، در روز سه شنبه دوم تیرماه ۱۲۸۷ش برابر با ۲۳ جمادیاول ۱۳۲۶ق، هنوز آفتاب طلوع نكرده بود كه قشون محمدعلیشاه به سوی مجلس روان شدند و راههایی را كه به مجلس منتهی می شد، بستند. مجاهدان كه در میدان بهارستان بودند در سنگرهای خود به حال آماده باش درآمدند. چون خبر به گوش حضرات آیات بهبهانی و طباطبایی، از رهبران روحانی مشروطه رسید، با بی پروایی و دلیری از خانه بیرون آمدند و خود را به مجلس رسانیدند تا شاید از وقوع حادثه جلوگیری نمایند. ناگهان مجلس شورای ملی كه هنوز مدت زیادی از بدو تشكیل آن نمی گذشت به دستور محمدعلیشاه مستبد و توسط كلنل لیاخوف، افسر روسی به توپ بسته شد. در پی این حمله، نعش خونین آزادیخواهان، صحن بهارستان را پر كرد و صدای ناله و فریاد از هر سو به گوش می رسید. مجاهدان نیز مردانه، تفنگ در دست گرفته و از خود و مجلس دفاع میكردند. جنگ در حدود چهار ساعت به طول انجامید و سرانجام به نفع شاه پایان یافت. در این ماجرا، محمدعلیشاه كه مورد حمایت دولت روس بود به اعدام و تبعید و زندانی كردن نمایندگان مجلس پرداخت. شاه دستور داد كه آقا سیدعبدالله بهبهانی را به كرمانشاه تبعید كرده، آیت الله سیدمحمد طباطبایی را در شمیران خانه نشین نمایند. عده ای از آزادیخواهان را، زنجیر به گردن انداخته و كشان كشان به باغشاه بردند. از میان این جمع، تنها ملك المتكلمین و میرزاجهانگیرخان صوراسرافیل از مشروطه طلبان مشهور و مخالف استبداد قاجاری را به حضور شاه آوردند. وی پس از اینكه مدتی به آن دو دشنام داد، دستور قتل هر دوی آنها را صادر كرد. یك روز پس از به توپ بستن مجلس، محمدعلیشاه قاجار برای ایجاد رعب در میان مردم و تعطیلی اجتماعات و انجمنهای ملی، حكومت نظامی را در تهران اعلام كرد. براساس این فرمان، لیاخوف روسی فرماندهی نیروهای قزاق مأمور شد تا با استفاده از نیروهای گارد قزاق، افراد مسلح را در شهر بازداشت كنند. طی این فرمان، تجمع مردم در شهر ممنوع گردید و به مأموران دستور داده شد تا با شلیك گلوله مانع از اجتماع افراد شوند. همچنین برای جلوگیری از تحصن مردم در سفارتخانهها یا حرم حضرت عبدالعظیم در ری، عفو عمومی اعلان نمودند. هدف از این كار، فریفتن مشروطه خواهان متواری بود، چنانكه بدینوسیله، عده بسیاری دستگیر شدند. در این واقعه بیش از سیصد تن از مجاهدان، آزادیخواهان و مشروطه طلبان كشته و پانصد تن دیگر زخمی و تعداد زیادی بازداشت شدند. همچنین انجمنها تعطیل، روزنامه ها توقیف و مشروطیت دوساله ایران به پایان رسید. بدینترتیب مجلس، منحل شد و دوره استبداد صغیر آغاز گشت. با آغاز استبداد جدید - كه به دلیل عمر كوتاه آن، استبداد صغیر نامیده می شود - بسیاری از روشنفكران غربگرا، صحنه مبارازت را رها نموده و یكبار دیگر جنبش مردم ایران با الهام گرفتن از روح مذهب و رهبری روحانیت، در اندك مدتی به اوج خود رسید. در این حال، مردم، در تهران و شهرستانها، دست به دفاع مسلحانه زده و در نهایت توانستند با محاصره پایتخت، آن را به تصرف خویش درآورند. انگیزه و محرك اصلی مردم در این قیام، دستورالعملهایی بود كه از طرف علمای بزرگ، بهویژه از نجف اشرف بهدست مردم میرسید. این بیانیه ها و روشنگریها بود كه بر مبنای وظیفه شرعی، مردم را در سراسر ایران، به مقاومت در برابر استبداد برانگیخت و علیرغم حكومت نظامی، به دفاع مسلحانه واداشت تا اینكه سرانجام، استبداد برای بار دوم سقوط كرد. در این میان، با برافراشته شدن دو پرچم روس و انگلیس بر سردر عمارت سفارت روسیه كه شاه فراری مستبد را پناه داده بود، برای چندمین بار ماهیت سیاستهای هماهنگ و مداخله جویانه روس و انگلیس روشن گردید. دوران استبداد صغیر، یك سال و ۲۲ روز به طول انجامید و سرانجام با خلع محمدعلیشاه و آغاز انتخابات دوره دوم مجلس شورای ملی پایان یافت.
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید