مازندران در اسناد امین الضرب

1397/1/29 ۰۹:۴۶

کتاب حاضر، مازندران در اسناد امین الضرب، دهمین جلد از مجموعۀ اسناد خاندان مهدی است که منتشر می شود. مرحوم حاج محمدحسن تاجر اصفهانی موسوم به کمپانی و ملقب به امین دارالضرب، متولد 1351 ق (1214 ش) و متوفی 1316 ق (1277 ش) فرزند آقا محمدحسین فرزند حاج مهدی، علاوه بر تجارت از پیشگامان ایجاد صنایع جدید بود.

کتاب حاضر، مازندران در اسناد امین الضرب، دهمین جلد از مجموعۀ اسناد خاندان مهدی است که منتشر می شود.

مرحوم حاج محمدحسن تاجر اصفهانی موسوم به کمپانی و ملقب به امین دارالضرب، متولد 1351 ق (1214 ش) و متوفی 1316 ق (1277 ش) فرزند آقا محمدحسین فرزند حاج مهدی، علاوه بر تجارت از پیشگامان ایجاد صنایع جدید بود.

وی با وارد کردن دستگاه ها و ابزار و کارخانجات مختلف مانند ابریشم ریسی، پشم بافی، شیشه و چینی سازی و آوردن اولین ژنراتور برق به ایران ، برای کاخ گلستان اقدام به استخراج از معادن گوناگون، عملیات راه سازی، احداث اولین راه آهن در ایران، مقدمات ایجاد کارخانۀ پراهمیت ذوب آهن (آهن آب کنی) احداث بندر محمودآباد (ناصری) و پیشنهاداتی مانند ایجاد بانکداری ملی و آزادی تجارت و ... نظر برخی از محققان، با بینشی دهها سال جلوتر از زمان خود، از نوادر بوده است.

اهمیت ویژۀ مجموعۀ مازندران در اسناد امین الضرب ، در کوشش ها و مشکلات مخارج زیادی است که حاج محمدحسن در موارد احداث راه آهن و کارخانۀ ذوب آهن (آهن آب کنی) و بندر محمودآباد و راه سازی در آن ایالت بوده است.

روش انتشار این مجموعه چنان که در موارد قبل نیز بوده است ، یک یک اسناد و نامه های خاص هر محل در پروندۀ مربوط خوانده و مطالب مفید به تناسب موضوع استخراج و روی برگه های کوچک یادداشت شده و به هر برگه عنوان موضوعی مربوط آن داده شده است. در نقل مطالب تأکید بر اصول آن است و تلخیص و کوتاهی به گونه ای است که گاه عین آن نوشته و گاه مضمون آن به نقل و روایت آورده شود. در مواردی که توضیحی برای روشن شدن موضوع لازم باشد میان [] و کلماتی که احتمالاً با املاء غلط نوشته شده کلمۀ صحیح احتمالی میان () گذارده شده است. در تمام بخش ها، مطالب براسا تقدم و تأخر تاریخی با ذکر نام نویسنده نقل شده است.

همچنین شمارۀ پروندۀ هرکس در بخش اول ذکر شده است.

پدرام، نرگس، مهدوی، مژده، مازندران در اسناد امین الضرب، تهران، ثریا، هفده + 926 صفحه، قطع: وزیری، بها: 500000 ریال، 1395.

منبع: میراث مکتوب