سوزاندن "جیوردانو برونو" فیلسوف ایتالیایی در دادگاه تفتیش عقاید (1600م)

1396/11/28 ۰۷:۵۲

جیوردانو برونو اخترشناس، فیلسوف و شاعر دوره قرون وسطی، در 13 سپتامبر 1548م در شهر نولا در ایتالیا به دنیا آمد. وی از نوجوانی وارد مدرسه‏ ای مذهبی گردید و به سرعت علوم مربوط به دوران ارسطو را فرا گرفت. ولی هوش سرشار او موجب شد از خرافات این مكتب برگردد و از فلاسفه قبل از سقراط پیروی كند.

جیوردانو برونو اخترشناس، فیلسوف و شاعر دوره قرون وسطی، در 13 سپتامبر 1548م در شهر نولا در ایتالیا به دنیا آمد. وی از نوجوانی وارد مدرسه‏ ای مذهبی گردید و به سرعت علوم مربوط به دوران ارسطو را فرا گرفت. ولی هوش سرشار او موجب شد از خرافات این مكتب برگردد و از فلاسفه قبل از سقراط پیروی كند. در نتیجه مجبور شد به رم فرار كند. برونو از آن پس به تبلیغ افكار خود پرداخت و مدت 16 سال در انگلستان، آلمان، سوئیس و شهرهای ایتالیا سرگردان بود. ولی ضمن تدریس در دانشگاه پاریس، اساس علم و دانش آن روز یعنی منطق ارسطو و نظام كائناتی بطلمیوسی كه زمین را مركز عالم می‏دانست رد كرد. وی هم‏چنین حكمت طبیعی ارسطو را مردود اعلام نمود و آنها را مورد مخالفت سخت قرار داد. این امر مخالفت مقامات مذهبی را برانگیخت. از این‏رو چنان عرصه را بر برونو تنگ كردند كه باعث شد وی از هر شهری به حالت خفّت و فرار بیرون رود. در سال 1591 م، شخصی كه عضویت دادگاه تفتیش عقاید مذهبی را برعهده داشت به برونو نامه نوشت و از او برای تدریس به خود دعوت كرد. برونو در اثر اشتیاقی كه به دیدن وطنش داشت فریب خورد و به ونیز رفت، اما به محض ورود، او را دستگیر كرده و به زندان افكندند. وی پس از هفت سال زندان به رم فراخوانده شد و از او خواستند كه آن‏چه گفته بود تكذیب كند. ولی برونو سرپیچی كرد و در نتیجه به جرم نگارش كتاب‏های كفرآمیز و همكاری با ملكه الیزابت كه مخالف كلیسا بود، به مرگ محكوم شد. سرانجام جیوردانو برونو درروز 17 فوریه 1600م در 52 سالگی با نهایت شجاعت به حكم اعدام تن در داد و زنده زنده در آتش سوخت. برونو به دلیل مخالفت با آموزش‏های جَزمی سده‏ های گذشته و عقاید بی‏ چون و چرای فلسفه ارسطویى و نیز تأثیر عمیق بر فیلسوفان پس از خود، به عنوان حلقه انتقالی از فلسفه كهن به فلسفه عقلانی دوران جدیدمطرح شده است. وی مبدع و منعكس كننده موضوعات عقلانی است و واقعیت‏های اطراف خود را به تصویر می‏ كشید. البته برونو در زمینه اخترشناسی نیز دیدگاه‏ هایى داشت. او حدس ‏هایى زده است كه درستی بسیاری از آنها در پرتو كشف‏ های دانشمندان بعد از او ثابت شده است. از جمله وجود سیاره‏هایى در منظومه شمسی و مركز نبودن زمین. وی تأكید می‏ كرد كه درفضای كیهانی، بی‏ نهایت جسم، شبیه خورشید وجود دارد. او قانون بقای ماده را تنظیم كرد كه بر اساس آن هیچ چیز از بین نمی‏رود و هستی خود را از دست نمی ‏دهد، بلكه در شكل خارجی و مادی خود تغییر می ‏كند. فلسفه برونو در بسیاری زمینه ‏ها از قبیل یگانگی فضا - زمان و نیز نسبی بودن جرم جسم‏ها، با فیزیك امروزی، هماهنگ است. برونو مانند فلاسفه قدیم عقیده داشت كه روح خدا در جسم جهان حلول می‏كند و در نتیجه، هر فردی، جزئی از خداوند و بنابراین، ابدی و غیرفانی است. در سال 1889م، 290 سال پس ازمرگ برونو، در برابر اجتماع عظیم مردم رم و نمایندگان كشورهای مختلف، در میدان گل‏ها، همان جایی كه وی را به آتش سپردند، از مجسمه او پرده‏ برداری شد.