1396/10/12 ۱۳:۳۴
با آغاز قرن سوم هجری نهضت علمی ترجمه در جهان اسلام شکل گرفت و سبب شد در اندک زمانی حجم گسترده ای از کتب علمی و فلسفی از زبان های یونانی، سریانی، هندی، و پهلوی به عربی برگردانده شود.
بنای این نهضت علمی در دربار خلفای عباسی، به ویژه هارون الرشید (خ 170- 193 ق) صورت گرفت و در زمان خلافت پسرش، مأمون (خ 198 - 218 ق)، به اوج خود رسید. نهضت ترجمه سبب شد مسلمانان وارث فرهنگ علمی و فلسفی یونان شدند و این زمانی بود که اروپا خود در قرون وسطی به سر می برد و تسلط مذهب و کلیسا به گونه ای بود که مردم از همه ی شئونات و دستاوردهای علیم پیشینیان خود بی اطلاع بودند. مسلمانان، در این جنبش علمی، نقش ارزنده ای در زنده نگه داشتن و انتقال این آثار ایفا کردند، به طوری که، با پیدایش رنسانس، اروپاییان برای برخورداری از علوم گذشته ی خویش به ناچار به آثار نظریه پردازان مسلمان روی آورند. فلاسفه و متفکران اسلامی در بیت الحکمه به ترجمه ی علوم گوناگون پرداختند و در زمره ی این علوم، موسیقی نیز به عنوان مبحثی از علوم چهارگانه ی ریاضیات، مورد توجه قرار گرفت. در پی ترجمه ی این آثار نظریه پردازان اسلامی، مباحث علمی موسیقی زمان خود را با مبانی نظری موسیقی یونان مطابقت دادند و آن با تبیینات جدید ارائه نمودند. امروزه بر اساس فهرست هایی که در همان زمان ثبت شده می توان به آثار نظریه پردازان یونان در زمینه ی علم موسیقی، که به زبان عربی ترجمه شده، دست یافت. شایان ذکر است در همین موضوع از یکصد و پنجاه سال قبل پژوهش ها و تحقیقاتی انجام شده و شماری از مستشرقان و موسیقی شناسان به مطالعه در این حوزه پرداخته و برخی از رسائل باقی مانده را تصحیح و بررسی نموده اند. در کتاب حاضر نیز نگارنده سعی کرده به آثار موسیقایی ای بپردازد که طی نهضت ترجمه، در قرن سوم تا پنجم هجری، به عربی ترجمه شده است و افرادی آن کتب را مشاهده و ثبت کرده اند. از این رو نگارنده نخست به مطالعه ی آثار یونانی پرداخته و بیان کرده که هر یک از این آثار زیر مجموعه ی کدام یک از مکاتب موسیقایی یونان بوده است. گام بعدی مطالعه ی نهضت ترجمه و بررسی آثار موسیقایی است که در این نهضت به عربی ترجمه شده است. سپس، به جایگاه موسیقی در طبقه بندی علوم نظریه پردازان اسلامی پرداخته و بیان شده کدام یک از نظریه پردازان اسلامی به آثار ترجمه شده در طی نهضت توجه کرده اند. و در خاتمه، با استناد به شواهد ارائه شده، بیان شده چه مباحثی از علوم موسیقی یونان به موسیقی جهان اسلام راه پیدا کرده است.
فهرست فصل های کتاب:
فصل اول: نظریه پردازان قدیم یونان در حوزه ی موسیقی
فصل دوم: نهضت ترجمه
فصل سوم: نظریه پردازان مسلمان در حوزه ی موسیقی
فصل چهارم: سخن آخر
هدایت زاده، نکیسا، تاثیر نهضت ترجمه در موسیقی جهان اسلام (قرن سوم تا پنجم هجری)، تهران، سورۀ مهر، 112 صفحه، قطع: وزیری، بها: ۷۰۰۰۰ ریال، 1396.
منبع: کتابخانۀ تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید