ایرانگردی و جهانگردی در آیینه سفرنامه ها و اسناد / حسن مرسلوند

1396/8/23 ۱۰:۳۴

اگر بخواهیم تاریخچه ای بر ایرانگردی و جهانگردی بنگاریم، ناگزیریم که آن را در دو بخش جدا، یعنی «ایرانگردی» به مفهوم آمدن سیاحان و جهانگردان بیگانه به ایران، و «جهانگردی» به معنای سیر و سیاحت ایرانیان در کشورهای بیگانه، مورد پژوهش قرار دهیم. تلاش ما بر این است که بر پایۀ اسناد و مدارک موجود، وضعیت بیگانگان ایرانگرد و ایرانیان جهانگردی را تا آن جایی که در چنته هست، مورد مطالعه و سنجش قرار دهیم.

اگر بخواهیم تاریخچه ای بر ایرانگردی و جهانگردی بنگاریم، ناگزیریم که آن را در دو بخش جدا، یعنی «ایرانگردی» به مفهوم آمدن سیاحان و جهانگردان بیگانه به ایران، و «جهانگردی» به معنای سیر و سیاحت ایرانیان در کشورهای بیگانه، مورد پژوهش قرار دهیم. تلاش ما بر این است که بر پایۀ اسناد و مدارک موجود، وضعیت بیگانگان ایرانگرد و ایرانیان جهانگردی را تا آن جایی که در چنته هست، مورد مطالعه و سنجش قرار دهیم. یکی از بهترین منابع راهنما، سفرنامه های موجود است که نشان می دهد، تاریخچۀ مکتوب ایرانگردی و جهانگردی از کجا آغاز و به کجا انجامیده است. گرچه سفر نامه ها نشان می دهد که در ابتدای کار هم ایرانگردی و هم جهانگردی هر دو بیشتر جنبۀ سیاسی و یا تجاری داشته و جداسازی این امور از «سیاحت» که موضوع بحث است، کار چندان ساده ای نیست. ولی تلاش خواهد شد که سفرهای سیاسی و تجاری را به خوانندگان شناسانده و در ضمن با مطالعۀ سفرنامه های سیاسی – تجاری، جنبۀ جاذبه های سیاحتی را هم که از چشمان کنجکاو این گونه سفرنامه نویسان دور نمانده، مورد مطالعه قرار گیرد.

دریافت مقاله

منبع: گنجینه اسناد، دوره 4، شماره 2 و 1، تابستان 1373