آیین تشرّف زال، فریدون و کیخسرو/ ابوالقاسم رحیمی - زهرا شیردل

1395/12/22 ۱۲:۴۱

نقد اسطوره‌ای، شیوه‌ای میان رشته‌ای است که از سویی بر یافته‌های روان‌شناختی و از سوی دیگر بر مطالعات اسطوره‌شناختی، انسان‌شناختی و تحلیل ادیان و تمدن‌ها استوار است.

آیین رازآموزی جادوگران و داروگران

نقد اسطوره‌ای، شیوه‌ای میان رشته‌ای است که از سویی بر یافته‌های روان‌شناختی و از سوی دیگر بر مطالعات اسطوره‌شناختی، انسان‌شناختی و تحلیل ادیان و تمدن‌ها استوار است. کهن‌الگوی « کودک رها شده» از مضامین پر بسامد در اساطیر و فرهنگ‌های ملل مختلف است. در این جستار کوشیده‌ایم تا داستان تبعید زال، فریدون و کیخسرو را در دوران کودکی از دیدگاه مردم شناسی بررسی کنیم. الباده سه دسته از آشناسازی‌ها را مشخص می‌کند؛ دسته‌ی نخست مراسم سن بلوغ، دیسته‌ی دوم آیین‌های ورود به انجمن‌های سری و دسته‌ی سوم آشنا سازی در ارتباط با حرفه‌های سری مانند داروگری و یا جادوگری است.

شاید بتوان ژرف‌ساخت بسیاری از اساطیر مربوط به کودک تبعید شده را آیین سن بلوغ دانست. نوآموزان  پس از گذاراندن مراسم تشرف، به طور رسمی در جامعه پذیرفته می‌شوند و تبدیل به مردانی بالغ می‌گردند، این همان چیزی‌ست که در اسطوره‌ی کودک رها شده نیز به خوبی قابل رویت است؛ کودک پس از جدایی از جامعه و یا خانواده، تحت آموزش قرار می‌گیرد و در بازگشت، تبدیل به اتسانی بالغ می‌گردد؛ اما ویژگی‌های ممتاز شخصیتی و توانایی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فرد زال، فریدون و کیخسرو، ما را بر آن می‌دارد تا در دوران تشرف آنان را علاوه لر آیین تشرف سن بلوغ، از جنبه‌ی آیین رازآموزی جادوگران و داروگران نیز بررسی کنیم.

مطالعات ایرانی سال دوازدهم پاییز و زمستان 1392 شماره 24

دریافت مقاله

نتبع: پرتال جامع علوم انسانی