کتیبه ی پهلوی - کوفی برج لاجیم / حسن رضایی باغ بیدی

1395/8/23 ۰۹:۱۷

نگارش متون چند زبانه در ایران سابقه ای بس دیرین دارد و در این میان، متون چند زبانه ای که یکی از تحریر های آنها پهلوی است کم نیستند. کتیبه های به جا مانده از نخستین شاهنشاهان ساسانی غالبا سه زبانه اند و، علاوه بر متن اصلی به زبان پهلوی،ترجمه پارتی و یونانی با ترجمه پارتی نیز دارند. وانگهی،پس از آنکه سپاهیان خسرو پرویز در سال 619 میلادی، مصر را به تصرف خویش درآوردند، آنچه در آن سرزمین به پهلوی بر پاپیروس نوشته می شد.

نگارش متون چند زبانه در ایران سابقه ای بس دیرین دارد و در این میان، متون چند زبانه ای که یکی از تحریر های آنها پهلوی است کم نیستند. کتیبه های به جا مانده از نخستین شاهنشاهان ساسانی غالبا سه زبانه اند و، علاوه بر متن اصلی به زبان پهلوی،ترجمه پارتی و یونانی با ترجمه پارتی نیز دارند. وانگهی،پس از آنکه سپاهیان خسرو پرویز در سال 619 میلادی، مصر را به تصرف خویش درآوردند، آنچه در آن سرزمین به پهلوی بر پاپیروس نوشته می شد. گاه ترجمه قبطی یا نونانی نیز داشت. حتی پس از ورود به ایران . تا قرن ها نگارش به زبان پهلوی کماکان رواج داشت. متونی هم که در دوران اسلامی به پهلوی نوشته می شدند گاه چند زبانه بودند. تا آنجا که می دانیم، در یک مورد متن پهلوی در کنار متن چینی و در یک مورد، در کنار زبان پهلوی به کار می رفت. تنها کتیبه سه زبانه از این نوع، که تا کنون شناسایی شده، لوحه ای مسین است که کتیبه سه زبانه از این نوع، که تا کنون شناسایی شده، لوحه ای مسین است که کتیبه ای کوتاه به پهلوی، عربی و فارسی یهود دارد. چند وزنه کتیبه دار نیز با نوشته هایی به دو زبان پهلوی و عربی یافت شده است.

نامه ایران باستان سال چهارم بهار و تابستان 1383 شماره 1

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی