انتخاب اثر برای ترجمه با توجه به نیاز جامعه در گفت وگو با محمد دهقانی

1395/8/22 ۱۱:۱۶

محمد دهقانی، استاد ادبیات در بررسی جایگاه عبدالله کوثری در حوزه ترجمه گفت: عبدالله کوثری در زمره معدود مترجمان درجه یک ایرانی به شمار می‌آید که تاکنون آثار با کیفیتی ترجمه کرده و با مخاطبان خود ارتباط مناسبی دارد. این مترجم توانمند در صدر فهرست مترجمان توانای ایران قرار می‌گیرد.

دهقانی: کوثری در صدر فهرست مترجمان توانای ایران قرار دارد
 
 
محمد دهقانی، استاد ادبیات در بررسی جایگاه عبدالله کوثری در حوزه ترجمه گفت: عبدالله کوثری در زمره معدود مترجمان درجه یک ایرانی به شمار می‌آید که تاکنون آثار با کیفیتی ترجمه کرده و با مخاطبان خود ارتباط مناسبی دارد. این مترجم توانمند در صدر فهرست مترجمان توانای ایران قرار می‌گیرد.
 
شنبه 22 آبان‌ماه، سالروز تولد عبدالله کوثری، مترجم پیشکسوت است، مترجمی که آثار گوناگونی را ترجمه کرده است. «ائوریپیدس: پنج نمایشنامه»، «استاد شیشه‌ای»، «الکساندر پوشکین»، «اورستیا، ایران»، «جامعه کوتاه‌مدت و 3 مقاله دیگر»، «باریس پاسترناک»، «پوست‌انداختن»، «جنگ آخر زمان»، «حکومت نظامی»، «داستان‌های کوتاه امریکای لاتین» و... ما را با دنیای فراتر از ایران آشنا کرده است. وی انتخاب‌های هوشمندانه‌ای برای ترجمه دارد و مخاطبان کتاب‌هایش چشم‌به‌راه آثار جدید کوثری هستند تا با اشتیاق به مطالعه بپردازند. در زمینه جایگاه ترجمه این مترجم توانمند با دکتر محمد دهقانی گفت‌وگو کردیم و دیدگاه وی را در این باره مطرح کردیم که در ادامه می‌خوانید:

با توجه به آثاری که تا کنون عبدالله کوثری ترجمه کرده، جایگاه وی را در این حوزه چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در حال حاضر ترجمه در ایران بازار گسترده‌ای دارد و به طبع مترجمان بسیاری نیز در این حیطه فعالیت دارند. از طرفی به نظر می‌رسد ترجمه در مقایسه با تالیف کتاب کار آسان‌تری باشد اما واقعیت این است که در میان خیل عظیم مترجمان، آثار قابل تامل و درخور توجه بسیار اندک داریم اما عبدالله کوثری در زمره معدود مترجمان درجه یک ایرانی به شمار می‌آید که تاکنون آثار با کیفیتی ترجمه کرده و با مخاطبان خود ارتباط مناسبی دارد. بنابراین به نظرم کوثری در صدر فهرست مترجمان توانای ایران قرار می‌گیرد.
 
 

چرا چنین جایگاهی را برای کوثری قائل هستید؟ معیار شما چیست؟

اساسا معیار من این است که در گام نخست، کوثری با ادبیات کلاسیک انس بسیار خوبی دارد. منظورم آشنایی با ادبیات کلاسیک نیست، بلکه مانوس شدن با این حوزه است و بسیار خوب با آن ارتباط برقرار کرده است. در گام دوم، وی با زبان مردم یعنی زبان کوچه و بازار نیز آشنایی دارد و در گام سوم زبانی که از آن اثری (انگلیسی) را به فارسی برمی‌گرداند، بسیار خوب می‌داند. گام چهارم انتخاب‌هایی است که در حیطه ترجمه برمی‌گزیند زیرا در ترجمه علاوه بر آن ویژگی‌هایی که برشمردم، ویژگی چهارمی نیز تاثیرگذار است و آن به انتخاب مترجم برمی‌گردد. در این مرحله، کوثری آثاری را با توجه به نیاز جامعه و شناختی که از مخاطبان دارد، انتخاب می‌کند و این مطالب از رموز موفقیت ترجمه‌های کوثری است.
 
 

با توجه به اینکه کوثری آثار متنوعی را به فارسی برگردانده است و برای اغلب سلیقه‌ها می‌توان کتابی را در نظر گرفت. شما از میان آثار این مترجم چه کتاب‌هایی را برمی‌گزیند؟
 
ترجمه‌های کوثری از ادبیات آمریکای لاتین بیشتر مدنظرم قرار گرفته است، ضمن اینکه ترجمه‌های ادبیات کلاسیک از جمله نمایشنامه‌های یونانی مورد علاقه‌ام است. اگرچه وی در حوزه‌های دیگر نیز آثار قابل‌اعتنایی دارد. اما من بر حسب علاقه‌ام نمایشنامه‌های یونان قبل از میلاد مسیح و آثاری که از ادبیات آمریکای لاتین ترجمه کرده، مطالعه کردم.

به نظر شما برگزاری نکوداشت، تولد و بزرگداشت چه تاثیری در جامعه ادبی و نخبگان فرهنگی می‌تواند داشته باشد؟
 
برگزاری چنین مراسم‌هایی برای افرادی که کار بزرگی در حوزه فرهنگ انجام دادند، موثر است. این کار نوعی قدردانی از بزرگان است و آن‌ها احساس می‌کنند زحماتشان نادیده گرفته نشده است و نوعی دلگرمی و ترغیب برای ادامه راه و ارائه آثار ارزشمندتر است. اگرچه وقتی چنین مراسمی نیز برپا نشود، فرد کار خودش را دنبال می‌کند. با این حال برگزاری نکوداشت نوعی پشتیبانی اجتماعی است. از طرفی نسل جوانی که به فعالیت در این حوزه علاقه‌مند هستند و دوست دارند در حوزه ترجمه وارد شوند، وقتی می‌بینند که جامعه قدردان است، تشویق می‌شوند که سراغ برگردان آثار به زبان فارسی بروند و به این حوزه پا بگذارند. این روند باعث می‌شود بازار ترجمه پویایی داشته باشیم.

منبع: ایبنا