گفتگو

دماوند، تاریخی کهن دارد. آثار و کتاب‌های به یادگار مانده از سده‌های گذشته از جایگاه تاریخی این شهر سخن می‌گویند. دماوند یکی از شهرهای اساطیری ایران‌زمین است و نامش را می‌توان در روایت‌های اساطیری جست‌وجو کرد.

پروكلوس (ابرقلس، 485-412 میلادی) را آخرین فیلسوف بزرگ دوران باستان به شمار می‌آورند. او در كنار فلوطین یكی از دو چهره اصلی جریان نوافلاطونی است. بسیاری معتقدند فلسفه اسلامی تحت تاثیر فلسفه نوافلاطونی و مبتنی بر منابع منحول نوافلاطونی مانند اثولوجیا و خیر محض است كه مسلمانان آنها را از ارسطو می‌دانستند.

در شهر مکه قبرستانی به نام قبرستان مَعلات وجود دارد که ما ایرانی‌ها آن را به نام قبرستان ابوطالب می‌شناسیم؛ البته امروزه آن را قبرستان بنی‌هاشم می‌نامند. در این قبرستان مزارهایی برای حضرت خدیجه، حضرت آمنه، حضرت ابوطالب و حضرت عبدالمطلب وجود دارد و تصور عامه مردم این است که اینها مدفن واقعی این حضرات هستند؛ اما می‌دانیم اجداد پیامبر (ص) در قبرستانی بنام حَجون دفن شده‌اند.

سال ۱۳۲۴ خورشیدی در شهر قم و در یک خانواده کاملاً روحانی متولد و بزرگ شدم. پدرم، سیدمحمد محقق داماد، فقیه نامداری بود که در زمان خودش استاد شناخته‌شده‌ای بود و فُضلای جویای درس فقه و اصول، پای درس ایشان می‌نشستند. مادرم نیز دختر مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود که موسس حوزه علمیه قم بودند.

نعمت‌الله عاملی، در كتاب «كانت و پوپر؛ نقد خوانش پوپر از كانت» چنان كه از عنوانش بر می‌آید، ضمن شرح و بسط خوانش كارل پوپر، فیلسوف اتریشی قرن بیستم از ایمانوئل كانت، فیلسوف آلمانی قرن هجدهم، به نقد و بررسی این خوانش می‌پردازد و بسیاری از كلیشه‌های رایج در ایران در رابطه با كارل پوپر را به چالش می‌كشد.

نواندیشی دینی تعریف واحدی ندارد و تاکنون تعاریف متفاوتی از آن ارائه شده است. با این وجود اغلب صاحب نظران معتقدند نواندیشی دینی در صدد نجات دین از انحراف‌ها و کج اندیشی‌هاست و تلاش می‌کند دین را در عصر جدید متناسب با مقتضیات جامعه بازسازی کند. نواندیشی دینی با کارنامه‌ای مشخص و تاریخچه‌ای معین، در ایران و برخی از کشورهای مسلمان‌نشین شناخته می‌شود.

مفهوم «عدالت» و «برابری» به‌عنوان یکی از مولفه‌های اساسی در شکل‌گیری حکومت‌ها نقشی انکارناپذیر و قابل‌توجهی داشته است. به‌طوری‌که در میان اندیشمندان اعصار مختلف مورد مداقه جدی قرار گرفته و طی دوره‌های مختلف تعاریف متفاوتی از عدالت عنوان شده و به‌نوعی خاص مفهوم‌پردازی شده است.

همان‌گونه که جهان، هیچ‌گاه از خیر و شر خالی نبوده و نیست، به همان اندازه امکان خالی شدن ادبیات از اسطوره‌ها دور از ذهن است. از دورافتاده‌ترین قبایل دنیا گرفته تا پیشرفته‌ترین کشورها، از گذشته‌های دور تا امروز آثار ادبی فراوانی را با حضور پررنگ اسطوره‌ها به یادگار گذاشته‌اند.

پروفسور حسن انصاری، مادلونگ را دانشمندی تراز اول می‌داند كه وجه تمایز او با سایر اسلام‌شناسان غربی در عربی‌دانی استثنایی وی است. ویژگی‌ای كه موجب نگاه خاص وی به كلام اسلامی نیز شده است. مادلونگ هرچند در ایران به واسطه كتاب «جانشینی حضرت محمد(ص)» شناخته می‌شود اما در كلام اسلامی نیز استادی درجه یك بود و به تعبیر پروفسور انصاری نگاهی فیلولوژیك به این مقوله داشت.

علی همدانی معتقد است: از آنجا که تهران نسبت به سایر شهرهای ایران از پیشینه تاریخی کمتری برخوردار است، در گذشته کمتر توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده بود اما با گذشت زمان و تغییرات سریعی که در تهران رخ می‌دهد توجه پژوهشگران به ویژه جوان را به سمت خودش جلب کرده و این توجه و ازدیاد پژوهش‌ها می‌تواند نکته مثبتی باشد.