کهنه یادداشت

سبائیه یا سبئیه نخستین فرقه از غلاة بودند که در اسلام پدید آمدند و آشکارا به لعن و دشنام ابوبکر و عمر و عثمان و بعضی از اصحاب پیغمبر پرداخته و به خدائی علی و جاودانی او و بازگشت وی بدین جهان قائل شدند پیشموای این دسته عبدالله سبا بود از این جهت آن فرقه را سبائیه گویند. همۀ علمای رجال و ملل و نحل و انساب عبدالله سبا را پسر سبا نوشته اند و ابن حزم اندلسی او را از مردم حمیر دانسته و عبدالله سبای حمیری می خواند.

استاد از شما متشکریم که علی رغم بیماریتان به ما اجازه و وقت گفت و گو دادید. می خواهیم از گذشته شروع کنیم، ما مشتاقان و علاقه مندان به فرهنگ مردم، می دانیم که شما سالهای جوانی عمرتان را صرف جمع آوری فرهنگ مردم کرده اید؛ خیلی ها مشتاقند که بدانند شما کار خود را با چه انگیزه هایی و چه طور شروع کردید و در ان زمان برای به سرانجام رساندن این کار مهم، یعنی جمع آوری، حفظ و اشاعه فرهنگ مردم، با چه گرفتاری هایی مواجه بودید؛ لطفاً در ابتدا در این باره توضیح دهید؛ ممنون می شویم.

از تمام افسانه های شیرین و شگفت انگیز کهن که دایه پیر در سالهای کودکی برای من گفته است، اکنون دیگر هیچ به خاطرم نیست. آنهمه دیو و اژدها و آنهمه گنجهای افسانه ای و قلعه های پریان که خوابهای کودکی مرا از راز و ابهام سرشار می کرد، اکنون همه محو و نابود شده است.

با مرحوم طالقانی آشنایی دیرینه داشتم و پدرم با پدرش رفیق و مأنوس بود. بنده علاوه بر اینکه شخصاً در جلسات و درسهای آیت‌الله طالقانی شرکت می‌کردم، در نشست‌های هیأت علمیه که در رابطه با نهضت مقاومت ملی شبهای دوشنبه تشکیل می‌شد، حضور می‌یافتم. دوستان نهضت آزادی و انجمن اسلامی مهندسین مقید به خواندن نماز عید فطر و عید قربان بودند.

بعدالعنوان، تا کنون ضمن اسفار عهد جدید رساله‌ای به این عنوان از پولس رسول دیده نشده بود و در ذیل اناجیل اربعه، فقط به ذکر سیزده رساله از این رسول ـ که حواری ممتاز امم و قبایل بود ـ اکتفا شده بود که این رسایل سیزده‌گانه به ترتیب خطاب به رومیان، قرنتیان (دو رساله)، غلاطیان، افسسیان، فلیپیان، کولوسیان، تسالونیکیان (دو رساله)، تیموتاووس (دو رساله)، تیطوس و فلیمون است.

در خانواده‌ای روحانی (مسلمان، شیعه) برآمده‌ام. پدر و برادر بزرگ و یکی از شوهرخواهرهایم در مسند روحانیت مردند. و حالا برادرزاده‌ای و یک شوهرخواهر دیگر روحانی‌اند. و این تازه اول عشق است که الباقی خانواده همه مذهبی‌اند. با تک و توک استثنایی. برگردان این محیط مذهبی را در «دید و بازدید» می‌شود دید و در «سه‌تار» وگُله به گُله در پرت و پلاهای دیگر.

عدل و احسان ۹ـ «ان الله یأمر بالعدل و الاحسان: خداوند دستور به عدل و احسان می‌دهد.» در این آیه از قرآن مجید یک اصل بسیار اساسی مورد دستور قرار گرفته است که جامعیت دین اسلام در بر همه جوامع و برای همیشه روشن ساخته است.

امروز درست چهل سال از ربوده شدن امام موسی صدر در لیبی می‌گذرد؛ یعنی دقیقاً ۱۴۶۱۰ روز که به نظر می‌رسد در تاریخ بی نظیر باشد؛ مردی از سلاله پیامبر(ص)، با رسالتی پیامبرانه بر دوش و تلاشی پیگیر در جهت آشناکردن انسان‌ها با فطرت الهی خویش و گوهر اصیل دین که چیزی نیست جز پرستش خالصانة خدای یگانه و خدمت به مردمان از هر نژاد و با هر دین و زبان و فرهنگ و جنسی که باشند.

صبح روز چهارشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲،[...] مقارن ساعت هشت، به وزارت کشور وارد شدم [...] آقای شجاع ملایری، رئیس اداره آمار و بررسی‌ها وارد اتاق شدند و گفتند: «‌آقای رحیمی لاریجانی الان از بیرون آمده‌اند و می‌گویند که در میدان سپه، دسته‌ای از مردم زنده‌باد شاه می‌گویند و شعارهایی بر ضد دولت می‌دهند.

ابوجعفر محمد بن علی(ع)، مشهور به امام محمدباقر(ع)، امام پنجم از ائم ه اثنی‌عشر(ع) و هفتمین معصوم از چهارده معصوم(ع) است. تولد آن حضرت در سال ۵۶ یا ۵۷ق در مدینه رخ داد. روز تولد را به اختلاف در اول رجب و سوم صفر گفته‌اند و روز اول رجب را نیز جمعه یا دوشنبه یا سه‌شنبه ذکر کرده‌اند.