فرهنگ مردم خراسان جنوبی پر است از باورها و آیین هایی که ریشه در خشکسالی این سرزمین دارد و مردم این خطه زمانی که خود را در برابر قهر طبیعت بی سلاح می دیدند دست به دامن این باورها و سنت ها می زدند.

مدرسه « شوکتیه » یکی از بناهای تاریخی شهر بیرجند است که 128 سال از عمر آن می گذرد، ولی هنوز شکوهش در دیار علم و ادب ماندگار است. یکی از پیشینه های ارزشمند استان خراسان جنوبی مدرسه شوکتیه است که بعد از دارالفنون تهران و رشدیه تبریز به عنوان سومین مدرسه نوین ایران در شهر بیرجند سر برآورد تا مردان نامداری را سرآمد جهان کند.

صنعت « توبافی» با قدمت 300 ساله در روستای خراشاد بیرجند، مجدد احیا شده و اکنون با بررسی و ارزیابی تیم اعزامی شورای جهانی صنایع دستی، چشم انتظار ثبت جهانی و درخشش در بازارهای بین المللی است.

مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: دومین غذای محلی استان با عنوان مهارت سنتی پخت قروت (غذای بنفش) در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت ملی شد.