تجربۀ استخراج فقه و نظام سیاسی از سیرۀ نبوی / رسول جعفریان

 

موضوع بحث ما این است که در جریان شکل گیری فقه سیاسی اسلامی در طول تاریخ، چه بهره ای از سیرۀ نبوی برده شده است؟

اساس این بحث در این است که استفاده از حدیث در فقه اصل بوده، و سیره در مرتبه دوم قرار داشته است. با این حال، همواره از اخبار سیره نبوی در اثبات برخی از احکام سیاسی بخصوص در باب جهاد استفاده می شده است.

تغییری که در صد سال گذشته رخ داده، این است که در برابر کسانی که قایل به غیر سیاسی بودن دین بودند، سعی شد از سیرۀ نبوی استفاده شده و گفته شود که پیامبر(ص) تشکیل حکومت داده و برای همۀ موارد سیاسی هم حکم شرعی داده است. برای این کار، احادیث سنتی کفایت نمی کرد، بنابراین به سراغ کتاب های تاریخی در باب سیره رفتند. به علاوه با این کار می توانستند اصل حکومت اسلامی را هم ثابت کنند، صرف نظر از اینکه خلافت باشد یا سلطنت یا جمهوری.

بحث را با اصل مسأله که همانا پیروی از رسول الله(ص) در امور زندگی و استخراج فقه از حدیث و فعل آن حضرت است، آغاز می کنیم.

دریچه، شماره 31، زمستان 1392

دریافت مقاله

منبع: بساتین