گروه ادب و هنر سال‌هاست که حسین دهلوی، خالق تصنیف اپرای ماندگار «مانا و مانی» حال و روز خوبی ندارد. سوسن اصلانی نیز چندی پیش در مصاحبه‌ای از اوضاع نامساعد این هنرمند شاخص گفت و از بی‌توجهی مدیران فرهنگی نسبت به وضعیت این استاد بزرگ موسیقی گلایه کرد.
حسین علیزاده در مراسم نکوداشت استاد حسین دهلوی خواستار شد
گروه ادب و هنر سال‌هاست که حسین دهلوی، خالق تصنیف اپرای ماندگار «مانا و مانی» حال و روز خوبی ندارد. سوسن اصلانی نیز چندی پیش در مصاحبه‌ای از اوضاع نامساعد این هنرمند شاخص گفت و از بی‌توجهی مدیران فرهنگی نسبت به وضعیت این استاد بزرگ موسیقی گلایه کرد.
به همه توصیه می‌کنم سراغ موسیقی نروند
بخشی از اختتامیه نخستین جشنواره موسیقی دانشجویان «صبا» در عصر شنبه هفتم اسفند 1395 در تالار وحدت اختصاص داشت به نکوداشت پایه‌گذاری ارکستر مضرابی در ایران. فیلم مستندی از حال و روز مولف کتاب مهم «پیوند شعر و موسیقی آوازی» پخش شد که حکایت از افسردگی این هنرمند و استاد مهم موسیقی داشت و حاضران در تالار وحدت را به‌شدت متاثر کرد. در این فیلم حمیدرضا اردلان زندگی حسین دهلوی را به تصویر کشیده است. دهلوی به بیان خاطراتی از دوران کودکی و آغاز فراگیری موسیقی تحت نظر پدرش، آموزش‌های آکادمیک و همکاری با هنرمندان مختلف می‌پردازد. در بخش‌های دیگری از این فیلم دهلوی در حال آموزش شاگردان و... دیده می‌شود، اما در بخش‌های انتهایی فیلم، دهلوی را در حالی می‌بینیم که درگیر بیماری افسردگی است. دهلوی در این فیلم اشاره به اپرای «مانا و مانی» می‌کند که در سال ۱۳۵۷ به تقاضای یونسکو و به‌عنوان هدیه‌ای از ایران برای اجرا در روز جهانی کودک نوشته شد، اما در طول 30 سال امکان اجرا در ایران را نیافت و می‌گوید: «اجرا نشدن این اپرا باعث شد شوق آفرینش در من از بین برود و پس از آن دیگر نتوانستم قطعه‌ای بنویسم. عمر خود را روی موسیقی گذاشتم، اما حالا از این کار پشیمانم و به همه توصیه می‌کنم سراغ موسیقی نروند. کتاب من با نام «پیوند شعر و موسیقی» جایزه کتاب سال را دریافت کرد، اما خود موسیقی در کشور ما جایگاهی ندارد.»
استاد دهلوی در تاریخ جاودانه شده
پخش مستند زندگی حسین دهلوی در مراسم نکوداشت او، مورد انتقاد حسین علیزاده، آهنگساز و نوازنده تار و سه تار قرار گرفت. خالق «نی نوا» خطاب به کارگردان این فیلم مستند گفت: «همه ما می‌دانیم برای چه ارزشی امروز اینجا در کنار هم جمع شده‌ایم. امشب قرار است از استادی یاد کنیم که به فرهنگ این کشور خدمت کرده و زندگی آفریده است. هر فردی ممکن است دوران افول و پیری داشته باشد اما اگر قرار است از هنرمندی بگوییم باید حس موسیقی و حس هنری داشته باشیم. از این فیلم بوی زندگی نمی‌آمد و با تکرار جملات تلخ گویی قرار است تماشاچی را شکنجه کنیم. کاش با قطعات زیبای ایشان از او یاد می‌کردیم. من تا امروز و همیشه احترام خاص و عمیقی به دهلوی داشتم. استادان هنرستان، استادان بسیار خوبی بودند اما همه آنها نیز برای دهلوی احترام قائل بودند. به هرحال نام استاد دهلوی در تاریخ جاودانه شده، زیرا این هنرمند تنها یک آهنگساز نبوده بلکه یک معلم خوب نیز بوده است.»
تمام موسیقی جنبه سرگرمی نیست
علیزاده که خود روزگاری شاگرد هنرستان هنرهای زیبا به مدیریت حسین دهلوی بوده است، در اهمیت و نقش این چهره ماندگار در آموزش موسیقی گفت: «ما در شرایطی هستیم که از نظر سطح درک موسیقی بالا نیستیم، اما در این سال‌ها موسیقی به خواست مردم حفظ شد. هنر در دوره‌هایی که در جامعه محدودیت‌هایی برایش پیش بیاید در خفا رشد می‌کند و رابطه تنگاتنگ خود را با جامعه از دست داده و جنبه سرگرمی پیدا می‌کند، اما تمام موسیقی جنبه سرگرمی نیست. در دورانی که جامعه موسیقی شرایط خوبی نداشت، افرادی مانند دهلوی این را تشخیص دادند. دهلوی انتخاب خوبی برای مدیریت هنرستان بود. وجود دهلوی باعث می‌شد کسانی جذب شوند و در هنرستان باقی بمانند که قابلیت بالایی در موسیقی دارند، همچنین اخلاق نیز اهمیت زیادی داشت. ثمره آن روزها هنرمندانی است که به موسیقی تعهد دارند. به هر حال تعلیم و تربیت زمان دهلوی در تاریخ موسیقی خواهد ماند.»
علیزاده از موسیقی بازاری و عوام‌زده رایج در فضای موسیقی این روزها انتقاد کرد و در انتقاد از شرایط فعلی اجراهای موسیقی در تالار وحدت هم گفت: «قبل‌تر صحنه تالار وحدت خیلی حرمت داشت و مثل امروز نبود که هر کسی با پرداخت اجاره بتواند در آن اجرا داشته باشد.»
انتقاد از موسیقی بازاری و عوام‌زده در موسیقی امروز
خالق آلبوم به یادماندنی آلبوم «ترکمن» با انتقاد از وضعیت تدریس رشته موسیقی در دانشگاه‌ها گفت: «موسیقی که زمان دهلوی داشتیم در دانشگاه‌ها خلاصه شده است، متاسفانه هم‌اکنون ما در شرایطی هستیم که فاصله زیادی بین طرز فکر دانشجویان و موسیقی امروز جامعه ایجاد شده است. به همین جهت از مسئولان دانشگاه هنر به‌ویژه در حوزه موسیقی می‌خواهم سمیناری درباره برد اجتماعی موسیقی آکادمیک برگزار کنند. موسیقی بازاری و عوام‌زده در موسیقی امروز است و دانشجویان پس از تحصیلات، شغلی در آینده ندارند.»
دانشگاه در مقابل جو عوام‌زده این روزهای موسیقی مقابله کند
این نوازنده برجسته تار در ادامه خطاب به جامعه دانشگاهی کشور گفت: «متاسفانه فاصله آنچه در جامعه شنیده می‌شود با آنچه در دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد بسیار متفاوت است و باید این سوال را پرسید چرا موسیقی آکادمیک ما راهی در جامعه پیدا نمی‌کند البته این را هم باید بگویم که ما نه رسانه داریم نه رادیو داریم نه تلویزیون داریم اما مهم نیست ما اهالی موسیقی مردم را داریم، به اعتقاد من دانشگاه باید بهتر جامعه را بشناسد و در مقابل جوّ عوام‌زده و عوام‌گرایی این روزهای موسیقی مقابله کند.»
متن ابراهیم گلستان در تجلیل از حسین دهلوی نیز در این مراسم خوانده شد. گلستان در این نامه از اولین همکاری خود با دهلوی یاد کرده بود. دهلوی برای چند فیلم مستند از ابراهیم گلستان مثل یک آتش، موج و مرجان و خارا و گنجینه گوهر آهنگسازی کرده است.
منبع: فرهیختگان