تاثیر اجتماعی و اقتصادی بیماری وبا در دوره قاجار / هما ناطق

بیماری وبا را «مرض موت» و یا «مرگامرگی» نامیده اند. وبا از خصوصیات سرزمین های عقب افتاده و از عوامل عقب ماندگی است. از جهتی زادۀ فقر است و از جهتی موجد فقر، قحطی می آورد و به دنبال قحطی می آید. معمولاً دامنگیر مردمی است که از وسایل مقدماتی بهداشت و تأمین اجتماعی برخوردار نیستند و در بروز بلا محکوم به توقف اند و محروم از فرار.

بیماری وبا را «مرض موت» و یا «مرگامرگی» نامیده اند. وبا از خصوصیات سرزمین های عقب افتاده و از عوامل عقب ماندگی است. از جهتی زادۀ فقر است و از جهتی موجد فقر، قحطی می آورد و به دنبال قحطی می آید. معمولاً دامنگیر مردمی است که از وسایل مقدماتی بهداشت و تأمین اجتماعی برخوردار نیستند و در بروز بلا محکوم به توقف اند و محروم از فرار. از نظر اقتصادی وبا، عاملی است عمده در کاهش میزان جمعیت فعال و کاهش میزان تولید. از نظر سیاسی تأثیر آن در تغییر مسیر تاریخ انکار ناپذیر است. ویلیام مک نیل در کتابی که اخیراً تحت عنوان « وباها و مردم » منتشر ساخته، می گوید: تاریخ سیاسی هر مملکت، پیروزی ها و شکست هایش با سطح زندگی و تندرستی مردمان آن مملکت تناسب مستقیم دارد و مورخین از درک این رابطه غافل مانده اند. این گفته دربارۀ جامعۀ گذشته ایران صدق می کند. وبا از امراض بومی ایران بود و چنانکه توضیح خواهم داد، تقریباً همه ساله یا دو سال یکبار شیوع می یافت و رشتۀ زندگی و فعالیت اجتماعی را تا اندازه ای فلج می ساخت.

تاریخ (ضمیمه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی) جلد اول سال 1356 شماره 2

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی