جعفری؛ پیشگام احترام به حقوق مؤلف / محمود آموزگار-رئیس اتحادیه ناشران

1394/7/12 ۱۱:۲۸

در اواخر دهه ٣٠ و اوایل دهه ٤٠، اتفاقاتی در صنعت نشر کشور روی داد که نتیجه و ثمره آن، تربیت صدها مترجم، نویسنده و تصویرگر بود. سرآمد ناشرانی که در هماهنگی با این اقتضائات، صنعت نشر را دگرگون و به‌روز کردند، عبدالرحیم جعفری بود. نسل ما وقتی به خاطرات خود از این دهه‌های مهم تاریخی مراجعه می‌کند، این چهره فرهنگی صنعت نشر را به یاد می‌آورد که با بنیان‌گذاری انتشارات امیرکبیر و راه‌اندازی فروشگاه‌های مختلف فروش کتاب در سطح شهر، نشر را وارد مسیر حرفه‌ای تازه‌ای کرد. این مسیر حرفه‌ای در صنعت نشر، محدود به شیوه‌های چاپ و روش‌های توزیع کتاب نمی‌شود، بلکه جعفری یکی از نخستین پیشگامان توجه و احترام به حقوق مؤلفان کتاب هم بود.

در اواخر دهه ٣٠ و اوایل دهه ٤٠، اتفاقاتی در صنعت نشر کشور روی داد که نتیجه و ثمره آن، تربیت صدها مترجم، نویسنده و تصویرگر بود. سرآمد ناشرانی که در هماهنگی با این اقتضائات، صنعت نشر را دگرگون و به‌روز کردند، عبدالرحیم جعفری بود. نسل ما وقتی به خاطرات خود از این دهه‌های مهم تاریخی مراجعه می‌کند، این چهره فرهنگی صنعت نشر را به یاد می‌آورد که با بنیان‌گذاری انتشارات امیرکبیر و راه‌اندازی فروشگاه‌های مختلف فروش کتاب در سطح شهر، نشر را وارد مسیر حرفه‌ای تازه‌ای کرد. این مسیر حرفه‌ای در صنعت نشر، محدود به شیوه‌های چاپ و روش‌های توزیع کتاب نمی‌شود، بلکه جعفری یکی از نخستین پیشگامان توجه و احترام به حقوق مؤلفان کتاب هم بود. در آن سال‌ها که هنوز قانون حمایت از حقوق مؤلفان به تصویب نرسیده بود، جعفری و همایون صنعتی‌زاده (مدیر مؤسسه فرانکلین و انتشارات کتاب جیبی) با چاپ بیش از صدها عنوان کتاب و پرداخت حق کپی‌رایت مختصر، اولین قدم‌ها را برای توجه به موضوعی برداشتند که حتی در مقاطعی، امروز نیز مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد. سومین ضلع شخصیت بارز جعفری را می‌توان در لابه‌لای فهرست نام استادانی جست که کتاب‌هایشان در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده‌اند؛ بزرگانی چون معین، زرین‌کوب، فروزان‌فر، خانلری، انجوی‌شیرازی، همایی، نایینی، افشار و... که همگی کتاب‌هایشان را در این انتشاراتی به چاپ رسانده‌اند، حکایت از گرایش فرهنگی جعفری به مقوله نشر دارد. جزئیات احوالات این مرد را می‌شود در کتاب «جست‌وجوی صبح» سراغ گرفت، آنجا که او به توضیح سیر فعالیت‌های خود از نوجوانی تا سال‌های اخیر می‌پردازد. در خلال این سیر و سلوک روحی و روانی، جعفری روایتی هم از تغییر و تحولات نشر در ایران ارائه کرده تا جایی که این صنعت به یک حرفه پیشرفته در کشور بدل شده است. در پس‌زمینه این تغییر و تحولات، جعفری نیز شخصیت خود را گام‌به‌گام فرهنگی‌تر کرد تا جایی که پس از انقلاب می‌توانست به‌عنوان الگوی کارآفرینی و اشتغال‌زایی و بدل‌کردن صنعت نشر به‌عنوان یک حرفه قائم‌به‌ذات، بیش از اینها مورد توجه قرار بگیرد. فردا، دوشنبه ١٣ مهر او را از مقابل در اصلی دانشگاه تهران تشییع می‌کنیم و چهارشنبه ساعت ١٨:٣٠ به یادش در مسجد شهرک غرب گردهم می‌آییم.

روزنامه شرق