از گراند هتل تا عدلیه / هزاردستان و بازآفرینی تهران قدیم

1394/5/24 ۱۱:۴۸

در شهرک سینمایی غزالی محله‌های اصلی و قدیمی تهران با زیربنای ۷ هزار متر مربع ساخته شده و ۳۰ هزار متر مربع به خیابان لاله زار و میدان توپخانه اختصاص یافته است. ۲۳ مرداد، سالروز تولد علی حاتمی سینماگر نامدار ایرانی است؛ فیلم‌سازی که در تمامی آثارش به ارائه تصاویری ارزشمند از ایران ایران پرداخته و فرهنگ و تاریخ‌مان همواره در فیلم‌هایش جایگاهی برجسته داشته است.

در شهرک سینمایی غزالی محله‌های اصلی و قدیمی تهران با زیربنای ۷ هزار متر مربع ساخته شده و ۳۰ هزار متر مربع به خیابان لاله زار و میدان توپخانه اختصاص یافته است.

 ۲۳ مرداد، سالروز تولد علی حاتمی سینماگر نامدار ایرانی است؛ فیلم‌سازی که در تمامی آثارش به ارائه  تصاویری ارزشمند از ایران ایران پرداخته و فرهنگ و تاریخ‌مان همواره در فیلم‌هایش جایگاهی برجسته داشته است.

یکی از جلوه‌هایی که علی حاتمی در بازآفرینی فرهنگ و تاریخ معاصر به آن پرداخته معماری است و شاید بارزترین مصداق آن در مجموعه تلویزیونی "هزار دستان" به‌عنوان یکی از پروژه‌های شاخص این هنرمند؛ و شهرکی که به گفته خود علی حاتمی، زمان شروعش جوان بوده و وقتی تمام شده پیرمردی از شهرک بیرون آمده‌، ساخته شدن شهرک سینمایی غزالی است. در این شهرک محله‌های اصلی و قدیمی تهران با زیربنای ۷ هزار متر مربع ساخته شده و ۳۰ هزار متر مربع به خیابان لاله زار و میدان توپخانه اختصاص یافته است؛ آن هم به‌گونه‌ای که نمای بیرونی ساختمان‌ها قابل جابجا شدن باشد و بتوان هر عمارت را به بنایی دیگر تبدیل کرد.

احداث شهرک سینمایی درسال ۱۳۵۸، به طرح و پیشنهاد شادروان علی حاتمی، کارگردان شهیر سینمای ایران، آغاز شد. طرح علی حاتمی و ولی الله خاکدان تولید سریالی با مضمون تاریخ سیاسی معاصر ایران بود که فاصله‌ای کوتاه از اوایل دوره رضاشاه را در بر می‌گرفت. در این دوره، عده‌ای از آزادی خواهان پنهانی، با تشکیل کمیته مجازات، اقدام به ترور سران مملکتی می‌کردند که در آشفتگی اوضاع اقتصادی و افزایش فقر دست داشتند. هزاردستان (که علی حاتمی طرح اولیه آن را به نام "جاده ابریشم" در سال ۱۳۵۵ نوشته بود) به قدرت‌های سیاسی پنهانی می‌پرداخت که نقش مهمی در حذف و ترور اشخاص سیاسی داشتند.

هم‌زمان با آغاز تولید هزار دستان، ازآنجاکه این سریال شرایط جغرافیایی و شهری مناسب همان دوران اوایل قرن چهاردهم شمسی را می‌طلبید، احداث شهرک سینمایی نیز با طراحی خاص آغاز شد. ۱۰ هکتار مساحت برای ساخت و بازسازی تهران قدیم در نظر گرفته شد، و سپس عکس‌هایی از ساختمان‌ها، عمارت‌های دولتی، محله‌ها، خیابان‌های تهران و لباس و نوع پوشش و... تهیه شد. حاتمی عکس‌ها و اسناد را در شهرک سینمایی ایتالیا، به نام چینه چیتا با کمک نقاشی ایتالیایی اتود زد و تابلوهای کوچکی به وجود آورد. سپس با کمک یکی از بهترین دکوراتورهای ایتالیایی به نام جانی کورتینا و گروه بزرگ او، نقشه شهرک را در مقیاس ۱: ۱۰۰ ترسیم کرد و با ساخت ماکتی از شهرک به ایران بازگشت و پس از مدتی با بررسی اراضی کناره بزرگراه تهران کرج، احداث شهرک در اسفند سال ۱۳۵۸ آغاز شد.

از مکان‌های سریال هزاردستان به میدان توپخانه، ساختمان شهرداری، ساختمان عدلیه، خیابان لاله‌زار، خیابان اکباتان، جواهرفروشی قازاریان، گراند هتل، ساختمان شاه‌آباد و کافه پارس تهران قدیم می‌توان اشاره کرد. نماهایی از خیابان اکباتان، لاله‌زار، و تهران قدیم بین سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۰، نیز موجود است. یکی دیگر از بناهای مهم سریال هزار دستان، ساختمان سینما تابان است که نبش خیابان لاله‌زار واقع شده است و جزو اولین سینماهای تهران است که اولین فیلم ناطق ایرانی نیز به نام دختر لر، ساخته عبدالحسین سپنتا، در آن اکران شد. علاوه بر نماهای مربوط به تهران قدیم، سعی شده است تا نماهایی از باشتین و سبزوار به نمایش گذاشته شوند.

لوکیشن‌های فیلم‌هایی همچون شیخ مفید، سربداران، هشت بهشت، کاراگاه علوی، کفش‌های میرزا نوروز و... در این شهرک بوده است. برای فیلم مریم مقدس هم بخشی از اورشلیم در این شهرک بازسازی شد. در دل خیابان لاله‌زار کوچه‌ای برای فیلم تختی ساخته شد که نمایانگر محله قدیم خانی‌آباد باشد.

هنرآنلاین